Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Успех

Ольга Бондаренко из Тувы стала победителем конкурса «Моя страна – моя Россия» в номинации «Моя семья: преемственность, ценности и смыслы» Ольга Бондаренко из Тувы стала победителем конкурса «Моя страна – моя Россия» в номинации «Моя семья: преемственность, ценности и смыслы»
Читать далее...

Правительство Республики Тыва 
Для организаций:(39422)9-72-95,
(39422)9-72-96
Для граждан:(39422)2-30-96
Факс:(39422)2-13-54, 2-13-40
E-mail:ods@tuva.ru
Пресс-служба:(39422) 9-72-32 
E-mail:pressa@rtyva.ru



roads.png

bus.gov.ru

logomain2.png

vef.PNG

перепись

Главное


В Туве улучшат работу по оказанию помощи людям с ментальными нарушениями

В Туве с рабочим визитом находится команда экспертов региональной благотворительной общественной организации «Центр лечебной педагогики» во главе с членом Совета при Правительстве РФ по вопросам попечительства в социальной сфере Анной Битовой. Специалисты прибыли по приглашению руководства республики для оказания методической и иной поддержки местным организациям социального обслуживания, а также чтобы провести консультации и курсы повышения квалификации, в том числе по оказанию психолого-педагогической помощи родителям детей с расстройствами аутистического спектра.

Подробнее...

Новости

RSS
02.03.2021 13:11 / Здравоохранение
В Онкодиспансере Тувы  установлено 15 единиц современной медицинской техники

В Республиканском онкологическом диспансере отмечена готовность к повышению качества оказания медицинской помощи онкологическим больным. Ощутимые шаги в данном направлении позволит предпринять оснащение диспансера медицинской техникой для диагностики и лечения заболеваний в рамках национального проекта «Здравоохранение».
Всего за последние два года в онкологической службе установлено 15 единиц медицинской техники, в том числе магнитно-резонансный томограф,

радиолучевые аппараты Рокус-М, «Нуклетрим». Примечательно, что совмещение аппаратов МРТ и лучевой терапии позволяет точечно определить очаги воздействия, что в свою очередь позволяет избежать нежелательного попадания радиолучей на здоровые ткани.
В Онкологическом диспансере полностью обновлена лаборатория. 
Подробнее...
01.03.2021 23:33 / Транспорт
Миндортранс Тувы: дорожное хозяйство республики под контролем
В целях обеспечения бесперебойной работы транспорта и безопасности дорожного движения на автомобильных дорогах по утверждённому плану ведётся работа, сообщают в Министерстве дорожно-транспортного комплекса республики.
Подрядными организациями на текущую дату заготовлены 17702 тон противогололёдных материалов, готовность спецтехники 100% (141 ед.). На региональной дороге задействованы 15 из 18 подрядных организаций, 38 единиц техники, 87 дорожных рабочих. На федеральной дороге 37 единиц специализированные снегоуборочной техники, дорожных служб - 15 единиц, рабочих - 70 человек. 
Подробнее...
01.03.2021 23:27 / Здравоохранение
Эпидситуация по коронавирусу в Республике Тыва  за 20-26 февраля

По данным Управления Роспотребнадзора по РТ и Минздрава РТ за неделю с 20 по 26 февраля 2021 г. выздоровело 75 пациента. Методом лабораторного тестирования в течение недели выявлено 38 случаев инфицирования с ростом в течение недели на 10 случаев.
За неделю в Кызыле зарегистрировано – 24 с ростом к данным предыдущей недели на 6 случаев, Каа-Хемском кожууне – 4 с ростом за неделю на 3 случая, Кызылском – 3, со снижением на 1 случай, Чаа-Хольском – 2, со снижением на 1 случай, Улуг-хемском – 1, Пий-Хемском – 1, Овюрском – 1, Барун-Хемчикском – 1 случай.



Подробнее...
01.03.2021 23:26 / Общество
Среднемесячная начисленная зарплата работников организаций Тувы за 2020 год увеличилась

В 2020 г. среднемесячная номинальная начисленная заработная плата работников организаций республики составила 43923,9 рубля и по сравнению с 2019 г. увеличилась на 10,8%.

Наиболее высокие темпы роста показателя наблюдались в следующих видах экономической деятельности:

деятельность в области здравоохранения
и социальных услуг – 135,8%;

Подробнее...
01.03.2021 14:13 / Общество
Начался прием заявок на участие в республиканском конкурсном отборе лучших народных инициатив

В рамках Года народных инициатив Министерство экономики Республики Тыва объявляет о начале приёма заявок на участие в республиканском конкурсном отборе лучших народных инициатив. На республиканском конкурсе участвуют народные инициативы, прошедшие муниципальный конкурсный отбор.

Каждый из 10 лучших народных инициатив, отобранных республиканской комиссией, получит субсидии из республиканского бюджета Республики Тыва в сумме 2 млн.рублей, из бюджета муниципального района или городского округа – 400 тыс.рублей на реализацию народной инициативы.

Для получения субсидий инициативной группе, представляющей интересы населения, необходимо внести вклад в реализацию проекта в стоимостном выражении не менее 200 тыс.рублей в случае если инициированный проект непроизводственного направления, если производственного направления – не менее 400 тыс.рублей.

Подробнее...
26.02.2021 17:47 / Культура
В Туве пройдут Дни культуры Костромской области

С 6 по 7 марта в Туве в рамках межкультурного обмена и сотрудничества регионов пройдут Дни культуры Костромской области. Они начнутся с открытия выставки «Искусство земли костромской» в Национальном музее Тувы, а также с шоу «Кострома», которое состоится в музыкально-драматическом театре.

Шоу «Кострома» представляет историю многонационального государства в спектакле о Великой Руси и жизни её народов. На сцене блестяще и талантливо воплощены  
Подробнее...
26.02.2021 17:38 / Экономика
В Туве началась  работа над созданием лесоперерабатывающего комплекса безотходного цикла

В Туве приступили к реализации проекта по строительству лесоперерабатывающего комплекса с полным циклом. Данный проект входит в перечень мероприятий Индивидуальной программы ускоренного социально-экономического развития Тувы, утверждённой правительством РФ.

По результатам конкурсного отбора его участником стало специализирующаяся на лесозаготовках и производстве пиломатериалов тувинская компания «Верба». На реализацию проекта компания получит из федерального и регионального бюджетов субсидию в размере 252,5 млн. рублей, при этом сама вложит в него 70 млн. рублей собственных средств.

Как сообщили в Министерстве экономики РТ, курирующем проект, на сегодняшний день ООО «Верба» начата подготовка производственного цеха. В частности, проведена электрификация помещений, реконструкция внутренней планировки, монтаж кровли.
Подробнее...
25.02.2021 20:12 / Экономика
В Туве  организуют  производство по переработке дикоросов

Цех переработки дикоросов и сеть закупочных пунктов предполагается создать в Туве в 2021 году. На реализацию проекта планируется направить более 70 млн. рублей из средств, предусмотренных Индивидуальной программой социально-экономического развития республики. В его рамках планируется создать 57 постоянных рабочих мест и не менее 30 тысяч сезонных.

Планы по строительству производства анонсировал Глава Тувы Шолбан Кара-оол. «По самым приблизительным подсчетам, у нас используется менее 1 % того, что дает тайга. Тогда как, например, в Томской области на дарах природы уже выросла целая отрасль, в ней заняты десятки тысяч людей. Между тем, потенциал Тувы в плане дикоросов ничем не уступает соседям. Половина территории – лес. 
Подробнее...
25.02.2021 17:32 / Сельское хозяйство
Новые участники губернаторского проекта "Кыштаг" отобраны

В этом году еще 105 семей участников губернаторского проекта "Кыштаг" получат скот. Сходы граждан продемонстрировали, что все такие молодежи, желающих заниматься животноводством больше.

24 участника старше 35 лет получат скот (200 голов МРС или 20 голов КРС)

81 молодых семей получат скот и субсидии на строительство чабанской стоян
Подробнее...
25.02.2021 15:09 / Здравоохранение
В Туву поступила очередная партия вакцин от COVID-19

В Республику Тыва поступила очередная партия вакцин в количестве 600 доз, которые распределены по медицинским организациям и направлены сегодня в кожууны. За весь период в Туву поступило 10 172 дозы вакцин против новой коронавирусной инфекции.
Первый этап вакцинации прошли 7 463 человек, полный курс – 2529 человек.

В приоритетном порядке вакцинируются группы риска – старшее поколение 60 плюс, люди с хроническими заболеваниями. Безопасность вакцины доказана, случаев осложнений после вакцинации не зарегистрировано. 

Подробнее...

Фоторепортажи

Открытие Года культуры в Туве. Кызыл.  15 марта 2014 года. Фото Владимира Савиных и Чингиса Саая.

17.03.2014

Глава Тувы Шолбан Кара-оол встретился с молодыми чабанами СПК Бай-Хол в Эрзинском районе республики (фото Чингиса Саая)

15.03.2014

В столице Тувы состоялся народный митинг в поддержку жителей Крыма и Украины

14.03.2014

Что будет на месте привычного "Центра Азии" - эскизы

13.03.2014

Глава Тувы в канун 8 марта вручил государственные награды женщинам республики

08.03.2014

Глава Тувы Шолбан Кара-оол встретился со студентами вузов Красноярска, 28 февраля 2014 г.

04.03.2014

Масленица в Туве. Кызыл. 2 марта 2014 года.

03.03.2014

Глава Тувы принял участие в XI Красноярском экономическом форуме

01.03.2014

Торжественная церемония вручения госнаград, посвященная Дню защитника Отечества

21.02.2014

Власти Тувы возвращают в школы республики мужчин-педагогов

21.02.2014

Всероссийский турнир «Кубок Центра Азии» и Чемпионат Сибирского федерального округа по каратэ. 16 февраля 2014 г.

16.02.2014

В Туве отмечают 25-летие вывода советских войск из Афганистана

14.02.2014

Глава Тувы поставил задачу перед всеми ответственными руководителями навести порядок на объектах транспортной инфраструктуры

10.02.2014

Глава республики Шолбан Кара-оол поздравил ученых Тувы с Днем науки

07.02.2014

В районах Тувы  дети-сироты получают  новые квартиры. Город Шагонар.  30 января 2014 года.

07.02.2014

В Туве накануне Шагаа состоялось вручение государственных наград республики. Впервые вручался орден "Буян-Бадыргы"

31.01.2014

Глава Тувы Шолбан Кара-оол встретился с чабанами Барун-Хемчикского района. с. Шекпээр

31.01.2014

Глава Тувы предложил принять решение по судьбе останков скифских царей

16.01.2014

День российской печати отметили в Туве

14.01.2014

Глава Тувы поставил задачу перед всеми ответственными руководителями навести порядок на объектах транспортной инфраструктуры

10.01.2014


 
Скульптурный комплекс "Центр Азии"
Медээлер
RSS
22.12.2014
«2015 чыл: Чаа шылгалдалар — чаа аргалар»

Республиканың Баштыңының Тыва Республиканың Дээди Хуралынга (парламентизинге) 2015 чылда республикада болгаш иштики политикада ажыл-херектерниң байдалының дугайында

АЙЫТКАЛЫ

Хүндүлүг Каң-оол Тимурович!

Дээди Хуралдың хүндүлүг депутаттары!

Коллегалар! Эш-өөр! Чаңгыс

чер-чурттугларым!

Москвадан чоокта чаа чедип келдим, аңаа республика парламентизиниң удуртукчузу-биле, бистиң сенаторларывыс болгаш депутаттарывыс-биле кады чурттуң Президентизиниң Россия Федерациязының Федералдыг Хуралынга Айыткалын дыңнаар аргалыг болдум. Ол дээрге бүгү делегейге, бистиң шуптувуска хамааржыр Айыткал-дыр.

Айыткал ханы уткалыг болгаш патриот­чу хөөннүг дээрзинге чигзиниг чок. Чүнү кылырын, чүнү ооң соонда кылырын — даштыкы политиктиг нарын айтырыгларның-даа, көдээ школа тудуунуң талазы-биле-даа кандыг-даа айтырыгга хамаарыштыр күүседирин билир кижи бистиң-биле чугаа кылды. Россияның эрге-ажыктарын болгаш Украинада бис­тиң акы-дуңмаларывыстың эргелерин камгалаар ажылды аажок берге байдалдарда күүседип турар Владимир Владимировичиниң оожум болгаш бүзү­­релдиг чоруу бисти күш киирип турар.

2015 чыл чуртка бөдүүн эвес болур дээрзин эки билип турар бис. Амгы үедеги шылгалдалар Россияның чонун кайы үеден-даа артык каттыштырган. Бодунуң Төрээн чуртунга ынакшыл, улуг чуртунуң төөгүзүнге хүндүткел, шынның күжү Россияны быжыглаарынга күчүлүг чепсек болган.

Владимир Владимирович мынча      дээн: «Мурнувуста үе нарын,    дүш­­күүр­лүг, хөй-ле чүүлдер бистиң канчаар ажылдаарывыстан хамааржыр. Санкциялар болгаш даштыкы кызыгаар­лаашкыннар дээр   чүүл­­дер салган сорулгаларны дээштиг, шалыпкын чедип алырынга харын-даа деткимче болуп турар».

Ол сөстер бистиң ажыл-херээвиске удуртулга болур ужурлуг, бистен өске кым-даа бистиң айтырыгларывысты шиит­пирлевес. Кым-даа биске чүнү-даа өргүвес, дээрден кежик бадып келбес. Шупту чүүлдер бистен хамааржыр. Бисте иштики курлавырлар бар, ону эң долузу-биле ажыглаар ужурлуг бис.


Улаштыр номчуур...
22.12.2014
ТЫВАНЫҢ БАШТЫҢЫНЫҢ АЙЫТКАЛЫ: чаа шылгалдалар — чаа аргалар

Тыва Республиканың Баштыңы Тыва Республиканың Дээди Хуралынга (парламентизинге) Айыткалды декабрь 12-де Улусчу чогаадылга бажыңынга кылган. Ооң ады «2015 чыл: чаа шылгалдалар – чаа аргалар». Кол утказы Россия Федерациязының Президентизи Владимир Путинниң Күрүне Думазынга кылган Айыткалы-биле хөөннеш болган.

Тываның Баштыңының Айыткалында хөй сан-чурагайлар  чок, рес­публиканың, ооң ажыл-ишчилериниң мурнунда тургустунуп келген бергелерни, оларны ажып эртер талазы-биле аргаларны айытканы-биле тодаргай. Келир 2015 чыл Россияга болгаш Тывага белен эвес шылгалдаларның чылы боорун чугаалап, оларны ажып эртер дээш бүгү күштерни мөөңнеп, шудургу ажылдаар, дээрден маанай манаан херээ чок дээрзин Шолбан Кара-оол сагындырган. Даштыкы чурттарның Россияга экономиктиг санкцияларын ажып эртер дээш төп эрге-чагырганың ап чорудар хемчеглеринге даянгаш, республика бодунуң курлавырларын дээштиг ажыглаар ужурлуг. Оларның бирээзи — республиканың көдээ ажыл-агыйын база бир бедик чадаже көдүрген «Чаңгыс суур – чаңгыс бүдүрүлге» деп губернатор төлевилели.

.

Улаштыр номчуур...
22.12.2014
Дүжүлгеде — Лопсан Гьятсо

Тываның Камбы-ламазының дү­жүл­­гезинге саадаарының байырлыг езулалы Улусчу чогаадылга бажыңын­га болган. Ол сарыг шажынның бо езулалды эрттирериниң шупту чаңчылдары езугаар болган. Камбы-лама албан-дужаалдың демдээ — лотос чечек хевирлиг бөрттү Лопсан Гьятсога кедирип, ону дүжүл­­гезинге олурткан соонда, рес­публикада сарыг шажынның чүдүк­­­­­чүлеринге ол бады даңгыраан берип, Тывага сарыг шажынны ам-даа хөгжүдеринге, ол кижилерниң мөзү-шынарынга, амыдырал-чуртталгазынга чаагай салдарлыг боорунга бүгү сагыш-сеткилин, эртем-билиин бараалгадырын даңгыраглаан.

Лопсан Гьятсонуң Тываның Камбы-ламазының дүжүлгезинге саадаарының езулалы эрткен соонда ооң мурнунда Тываның Камбы-ламазының албан-дужаалын ээлеп чораан ламалар аңаа байырны чедирип, ооң чаагай үүлези бүдүнгүр болурун күзеп, байырны чедиргеннер. Лопсан Гьятсонуң Тываның Камбы-ламазының дүжүлгезинге саадааны-биле Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол аңаа байырны чедиргеш, бис­тиң республикага амыр-тайбың чорук неп­тереп, тыва чоннуң сагыш-сеткили, мөзү-бүдүжү сарыг шажын чүдүлгезиниң ачызында улам-на чаагай болурунга, Тываның хөй национал, аңгы-аңгы чүдүлгелерлиг чоннарының аразынга бот-боттарын билчир чорук, оларның аразында эп-найырал быжыг боорунга бүгү-ле күжүн чаа Камбы-лама бээр деп бүзүрелин ол илереткеш, амы-хуу­да белээн сөңнээн.

Улаштыр номчуур...
22.12.2014
Кызылдың бюджедин бадылаан

Декабрь 10-да Орус культура төвүнге  2015 чылда болгаш  2016-2017 чылдарда планныг үеде Кызыл хоорайның  бюджединиң хөй-ниити чугаалажыышкыннары болган. Хуралды Кызыл хоорайның  баштыңы – Төлээлекчилер хуралының даргазы база хоорайның бюджединиң хөй-ниити чугаалажыышкыннарының комиссия даргазы Дина Оюн  удуртуп эрттирген.

Хуралга  2015 чылда база 2017 чылга чедир хоорайның социал-экономиктиг хөгжүл- дезиниң  дугайында илеткелди Кызыл хоорайның чагырга даргазының экономика талазы-биле оралакчызы Аян  Серен-Дор­жу,  Кызыл  хоорайның  2015 чылда база 2016-2017 чылдарда бюджединиң баш бурунгаар планнаашкынының дугайында  Кызыл хоорайның саң-хөө департаментизиниң даргазы Кежик-оол Тулуш база  Кызыл хоорайның Төлээлекчилер хуралының хыналда комитединиң даргазы Валерия Кыргыс тус-тус илеткелдерни кылганнар. 2015 чылда бюджет планнаашкыны езугаар хоорайның ниити орулгазы —  2 305 496,1 муң рубль, а ниити чарыгдал – 2 344 205,1 муң рубль. Бюджетке чедишпес акша — 38 709 муң рубль. 2016 чылда бюджет езугаар Кызыл хоорайның ниити орулгазы – 2 376 640 муң рубль, а ниити чарыгдал – 2 416 074 муң рубль. Чедишпес акша — 39 434 муң рубль. 2017 чылда ниити орулгазы – 2 072 108 муң рубль, а ниити чарыгдалы – 2 113 469 муң рубль болза, чедишпес акша — 41 361 муң рубль.

Улаштыр номчуур...
22.12.2014
Үш халапты болдурбас дээш...

Декабрь 10-да республиканың Онза байдалдар яамы­зының 2014 чылдың түңнелдерин болгаш келир 2015 чылда кылыр ажылының сорулгаларын чугаалашкан улуг чыыш-хурал Чазак Бажыңының хуралдаар залынга болуп эрткен.

ОБЯ-ның Тывада кол эргелелиниң начальниги, генерал-майор Андрей Назаров удуртуп турар албан чериниң 2014 чылда кылып чоруткан ажылының дугайында илеткелди кылган.   2014 чылда аар деп санат­тырган 5 онза айыыл-халап болган: Кызыл — Тээли авто­орукка «ВАЗ-2112» марканың ийи автомашиназы үскү-лешкениниң түңнелинде 6 кижи амы-тынындан чарылган, 4 кижи кемдээн (11.04.2014). Кызыл кожууннуң Оттук-Даш дужунга болган орук озал-ондаанга 5 ки­жи амы-тынындан чарылган, ийизи кемдээн.Тываның «МИ-8» вертоледу октябрь 10-да чит­кен олчаан амга чедир ты­выл­баан.­ Экипажтың 5 кежигүннери база 7 пассажир аңаа чо­­раан. Россияның ОБЯ-ның бол­гаш российжи, тыва ужар чүүл­дүң вертолеттары, 300 ажыг кижи составтыг камгалакчылар бөлүү болгаш  хөй санныг эки турачы­лар читкен вертолетту дилеп-ты­вар ажылдарга киришкен. Май төнчүзүнде Дапсы, Алаш хемнер үер­лээн соонда 425 ки­жиниң өнчүзү когараан. Суг ха­лавы чурттакчылыг 3 суму­ну та­вараан, 62 бажыңның херим-ка­жаазын, огородтарын та­вараан, 17 көвүрүглерни болгаш узуну 144,2 км. оруктарны үрегдээн. 183 өг-бү­­лелерниң амы­­­­дырал байдалы бергедээн.­ Айыыл-халаптың уржуктарын чай­ладырынче 200 камга­лак­чы­лар хаара туттунган,

Улаштыр номчуур...
22.12.2014
Тываның мөгелери шылгараан

Россияның чоннарының хүрештериниң чаңчыл болган хевирлериниң IX фестивалынга тыва мөге тулган чемпион болган.

2014 чылдың декабрь 6-да Иван Ярыгин аттыг хү­­реш ордузунга Россияның чоннарының хүрештериниң чаңчыл болган хевирлериниң IX фестивалы болган, аңаа Москва хоорайның национал-культура болгаш чаңгыс чер-чурттуглар каттыжыышкыннарының бирги чери дээш база  бухэ барилдаан деп бурят хү­решке бирги чер дээш маргылдаалар болган. Ол ышкаш хапсагай деп якут хү­­решти бо чылын  фестивальга бир дугаар киирген. Чыл санында эртип турар ол спортчу ужуражылга Россияның болгаш даштыкының аңгың-аңгы регионнарындан эң шыырак спортчуларны чыып турар. 2014 чылда база ындыг болган. Фестивальга 121 спортчу киришкен, Мос­кваның национал-культура болгаш чаңгыс чер-чурттуглар каттыжыышкынын төлээлээн 21 команда чагыг киирген.

Улаштыр номчуур...
11.12.2014
Россия Федерациязының Конституция хүнү-биле!

Эргим чаңгыс чер-чурттугларывыс!

Бистиң чуртувустуң эң кол күрүне байырлалдарының бирээзи — Россия Федерациязының Конституция хүнү-биле сеткиливис ханызындан байыр чедирип тур бис!

Политиктиг нарын байдалдың үезинде ажылдап кылдынган болгаш 1993 чылда хүлээп алдынган Конституция бистиң чуртувустуң чаңгыс демин камгалап арттырарынга улуг рольду ойнаан, ооң чаартылгазынга быжыг эрге-хоойлу үндезинин быжыглаан, федерализмниң, демократтыг калбак эргелерниң, политиктиг болгаш экономиктиг хосталгаларның, хоойлунуң дээди чоруунуң принциптеринге ниитилелди каттыштырарының байдалдарын тургускан. Россия күрүнезиниң чаа үндезинин тургускаш, Конституция хамааты ниитилелдиң тургустунарынга, экономиканы рынок харылзааларынче шилчидеринге, Россияны улуг чурт кылдыр катап тургузарынга идигни берген.

Амгы күштүг болуп турар Конституцияның амыдыралчы чоруу ооң соонда эрткен чылдарда илдеңи-биле бадыткаттынган.Бо чылын Үндезин Хоойлуну хүлээп алганының ээлчеглиг чылын бистиң-биле кады Россияга каттышкан Крым болгаш Севастополь демдеглеп турарлар.

Улаштыр номчуур...
11.12.2014
Хүндүткелдиң мөгейии

Декабрь 9-та Ада-чурттуң Маадырларының хүнүн бистиң улуг күрүневистиң булуң бүрүзүнде чылдың-на демдеглеп турар. «Россияда Дайынчы алдар болгаш тураскаал хүннер дугайында» Федералдыг хоойлуга РФ-тиң Президентизи В.В.Путин 2007 чылда эдилге киирген соонда, бо кайгамчык хүн тургустунган.

Ада-чурттуң Маадырларының хүнүнде  Россияның, Совет Эвилелиниң маадырларынга, Святой Георгий ордениниң эдилекчилеринге хүндүткелдиң демдээ кылдыр чечектер салып, сактыышкынны кылыры чаңчыл болу берген. Чурт бүрүзүнде боттарының маадырлары бар. Ол дег база бистиң бичии күрүневис, Тывада, төлептиг маадырлар хөй. Чаңгыс чер-чурттугларывыстың маадырлыг чоруун утпайн, сактып чорууру — бистиң ыдыктыг хү­лээлгевис. Ада-чурттуң Улуг дайынынга бистиң хостуг чоруувус дээш боттарының амы-тынын бээринден чалданмайн тулчуп чораан, маадыр атка төлептиг болганнар Михаил Бухтуев, Кечил-оол Түлүш, Чүргүй-оол Хомушку, Александр Семирацский, Николай Макаренко олар.

Улаштыр номчуур...
11.12.2014
Хоойлу-дүрүмнүң  үндезини

Конституция деп сөс латин constitutio деп сөстен укталган, «тургузар, тургузуу» дээн уткалыг сөс. Конституция күрүнениң, ниитилелдиң, хамаатыларның эрге-ажыктарының кол үндезиннериниң дугайында эң бедик юридиктиг күштүг, күрүнениң кол хоойлу-дүрүм документизи. Күрүнениң хоойлу-дүрүмнерин аңаа үндезилеп ажылдап кылыр, ынчангаш конституция кайы-даа күрүнеге эң дээди болгаш эң күштүг юридиктиг документ.

Конституцияларның шаг-шаандан төөгүзүн коптарып келген эртемденнерниң шинчилелдери езугаар алырга, конституция дээрге боттандырары күзенчиг ниити идея-дыр, күрүнениң болгаш хамаа­тыларның эрге-ажыктарын конституция­ларда бижээни олчаан камгалаптар күрү­не баштыңчылары-даа, күрүне эрге-чагыргазы-даа  кажан-даа турбаан.  Оон аңгыда эрге-чагырганы тудуп турар баштыңчылар, янзы-бүрү политиктиг бөлүктер конституцияны боттарының эрге-ажыынга таарыштыр тургузар сорулгалыг боор. Конституцияны тургузарының кол сорулгазы – күрүнени кайы бир баштыңчы азы партия бодунуң туразы-биле удуртур чорукту соксадыры, бети дизе, аңаа шаптыктаары. А эң-не кол сорулгазы – күрүнеге ниитилел-политиктиг сандаргай чорукту болдурбазы.

Улаштыр номчуур...
11.12.2014
"Көшкүн  ХӨӨМЕЙ"

Декабрь 6-да Үндезин тыва культура төвүнге респуб­ликаның хөөмейжилерииң «Көш­­­күн хөөмей» деп төлевилелиниң  «Хөөмейимни кагбас-ла мен» деп III чыыжы болуп эрткен.

Аңаа республиканың бүгү кожууннарындан база найысылал Кызылдан келген хөө­мейжилер, ансамбльдер удур­­­тук­­­чулары, эртемденнер ки­риш­кеннер. Хөө­мейниң айтырыг­ларынга хамаарыштыр олар «төгерик столга» ажык чугаа­ны кылган. Аңаа Хөөмейжилер эвилели хөй-нии­ти организация­зының даргазы Алдар Тамдын чыл дургузунда кылып чоруттунган ажылдарга хамаарыштыр илеткелди кылган. Эрткен чылдың декабрьдан бо чылга чедир үениң дургузунда республиканың аңгы-аңгы кожууннарынга болгаш найысылал Кызылга ниитизи-биле 13 хөөмей мөөрейлери эрткен болуп турар. Оларның аразында Тываның Улус­туң хөөмейжизи Геннадий Туматтың 50 харлаанынга тураскааткан «Хөөмей-сыгыт Өвүр черде», хөөмейни алдаржыткан Максим Дакпайның, Ак-оол Кара-Салдың юбилейлеринге тураскааткан, «Тыва» ансамблиниң 25 чылынга, уругларның «Сарадак» хөөмей мөөрейи, «Кара дуруяа» ансамблиниң 20 чылдаанынга, Коңгар-оол Ондарның чырык адынга тураскаат­кан  дээш, өске-даа.

Улаштыр номчуур...
11.12.2014
“Бичии фея - 2014”

Декабрь 7-де Улусчу чогаадылга бажыңынга Бүгү-делегейниң уруглар хүнүнге тураскааткан республика чергелиг школа назы чет­пээн уруглар аразынга «Бичии фея» деп уруглар мөөрейи болуп эрткен. Ооң кол сорулгазы — уругларның салым-чаяанын деткиири, сайзырадыры болгаш сонуургалын оттурары. Мөөрейниң аалчылары — «Эдегей» танцы-сам болгаш тыва костюм театрының артистери, рес­публиканың Ростислав Кенденбиль аттыг уран чүүл школазының өөреникчилери аян туткан. Бичии, чаптанчыг уругларның каас-чараш платьелери, арын-шырайларында хүлүмзүрүү, сценага алдынып билири көрүкчүлерни, аарыкчыларны, жюри кежигүннерин өөрткен. Оларның чамдыызы улуг сценаже бир дугаар үнүп турар.

Таныштырылга. Кожууннардан келген бичии уругларның төрээн черин, өг-бүлезин, ат-алдарлыг чурттакчыларын, ада-иезин, боттарын шүлүктей, ырлай аарак, таныштырганы онзагай. Чамдык уруглар орус дылга хамаанчок, англи дылга хостуг чугаалап турарын демдеглевес аргажок.

Улаштыр номчуур...
09.12.2014
Делгелгеде — тус черниң барааннары

ТР-ниң Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оолдуң эки эгелээшкини «Чаңгыс суур – чаңгыс бүдүрүлге» деп төлевилелиниң киржикчилери декабрь 3-4-те «Сүбедей» спорт өргээзинге  боттарының бүдүрген барааннарының делгелгезин эрттирген. Кыштың чыварлыг соогу турза-даа, ырак Тожудан, Тере-Хөлден, Мөңгүн-Тайгадан, Өвүрден болгаш республиканың аңгы-аңгы хоорай, суурларындан сайгарлыкчылар чыглып келген. Делгелгениң баштайгы хүнүнде ТР-ниң Чазааның Даргазының 1-ги оралакчызы Владимир Фалалеев база яамылар сайыттары болгаш ТР-ниң Дээди Хуралының депутаттары сайгарлыкчыларның бүдүрген барааннарын сонуургап көргеш, тус черниң бараан бүдүрүкчүлери-биле «Чаңгыс суур – чаңгыс бүдүрүлге-2015» деп темалыг «төгерик столду» эрттирген. Ажык чугаалажыышкын үезинде кожууннарның төлээлери боттарының бүдүрүл­гезиниң дугайында таныштырып, келир чылдың сорулгаларын  чугаалашканнар. Чаа 2015 чылдың моорлап кээринге чедир каш-ла хонук арткан, бо төлевилелге шиитпирлиг киржир, бүдүрүп турар бараанын көвүдедирин, кол чүүл – ооң шынарынче кичээнгейни угландырарын база ийи айда чаңгыс катап делгелгени эрттирерин оралакчы дарга Владимир Фалалеев дыңнаткан. ТР-ниң көдээ ажыл-агый сайыды Сергей Огнев тус черниң барааннарын  көвүдедир бүдүрерин база дериг-херексел садарынга деткимче албан херек дээрзин  демдеглээн. 

Улаштыр номчуур...
09.12.2014
Кадыының байдалы кызыгаарлыгда, өске кызыгаарлар турбас ужурлуг

Бистиң ниитилелде кандыг-даа кижилер бар, оларның аразында бичиизинден инвалид уруглар база түр када бертик-межел апарган (чижээ, будун сыйып алгаш) уруглар бар. Бо уругларны өөредир апаар. А кандыг аргалар-биле? Ол дугайында Тываның Өөредилге болгаш эртем яамызының чанында диагностика база консультация төвүнүң директору Римма Шөмбүлдеевна Седии-биле чугаалашкан бис.

Бо төп өзүлде сайзыралы үе-чергезинден озал­даашкынныг 18 хар чедир уруглар-биле ажылды чорудуп турар. Чижээ, школада башкылары уругну өөредип чадай бергеш, ада-иезинге чугаалай бээр: «Силерниң урууңарны өөредири дыка берге-дир, кичээнгей чок, кичээл үезинде тенектенир, чугаа дыңнавас, уттуучал, чаа теманы сактып ап шыдавас» — дээш, диагностика болгаш консультация төвүнге барып хынадырын сүмелээр. Аңаа  уругларның  угаан-медерелин, кичээнгейин, чүве сактып алырын болгаш өске-даа онзагай талаларын тускай электроннуг аппаратка хынаар, ооң түңнели-биле төптүң специалистери уругну кандыг хевирге, кайы школага өөредир талазы-биле ада-иеге арга-сүмени бээр.

Улаштыр номчуур...
08.12.2014
Чүүлдүгзүнүп тур бис

Маадыр-оол Данзын, күш-ажылдың хоочуну:

— Россияның Президентизи Владимир Путинниң Айыткалын кончуг кичээнгейлиг дыңнадым. Айыткалын Президент делегейде ниитилел-политиктиг байдал, Россия ында кандыг турушту ээлеп турары-биле эгеледи. Амгы нарын нии­тилел-политиктиг байдалды чогумчударын Европа эвилелиниң чурттары, Американың Каттышкан Штаттары-биле дугуржуп алыры нарын, орус улустуң элдээрти чугаалаарында ышкаш, бисти «талыйты чорудуптар-дыр» деп Путин демдег­лээш,  Россия   күштүг күрү­не болгаш, кайы-даа чурт­­­тар-биле эп-найыралдыг харылзааларга, кады ажылдажылгага кезээде беленин база катап бадыткады. Оон аңгыда, бөмбүрзектиң кайы-даа булуңунга чурттап турар орус улустуң болгаш бистиң күрү­­нениң өске-даа чоннарның эрге-ажыын Россия камгалаар деп база сагындырды.

Улаштыр номчуур...
08.12.2014
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол: «Президентиниң эгелекчи саналдары регионнарга чаа-чаа аргаларны бээр»

Тываның Баштыңы РФ-тиң Президентизи Владимир Путинниң дүүн Кремльге Федералдыг Хуралга таныштырган Айыткалының дугайында баштайгы бодалдары-биле үлешкен. Шолбан Кара-оолдуң бодалы-биле, Россияның бодунуң кызыгаарларындан дашкаар болгаш чурт иштинде үскүлешкен чөрүл­­­­­дээлиг айтырыгларны Президент артык сеткил хайныышкыны чокка, тодаргай болгаш билдингири-биле айыткан. «Айыткал ханы болгаш пат­риотчу болур дээрзинге чигзинмедим» — деп, республиканың Баштыңы чугаалаан. – Чүнү кылып турарын болгаш оон ыңай чүнү кылырын, кандыг-даа айтырыгга хамаарыштыр – политикадан дашкаар бергедээшкиннер ийикпе, азы көдээ школа тудуу­нуң айтырыглары-даа дижик – шуптузун ыяк билир кижи бистиң-биле чугаалашкан деп, Президентиниң илеткелиниң соонда быжыг бодал арткан. Кажан, кандыг берге байдалдарга Россияның эрге-ажыын болгаш Украинада бистиң өңнүктеривистиң эргелерин камгалаары Владимир Владимировичиге онаажып турарын ылаптыг билириңде, ооң кадыг-быжыг шиитпирлии, сагыш тайбыңы кижилерни хаара тудуп, оожуктуруп турар.

Шолбан Кара-оол орук тудуунуң хемчээлдерин болгаш дүргедедирин улгаттырарының эргежок чугулазының дугайында Президентиниң чугаа­зын демдеглээн: «Ол дээрге бо хүн­де бистиң база бирги ээлчеглиг сорулгавыс-тыр, республика Россияның составынга кирген үелерден бээр, өскээр чугаалаарга, 100 чыл ажыг демир-орук аргыжылгазының чогундан чүък дажыыр талазы-биле берге байдалда турар».

Улаштыр номчуур...





 

Отчет баннер.png

Obiyasnyaem_RF_300X300.png

нацпроекты тувы.jpg

 достижения.jpg

ФКГС.jpg



Опросный лист по оценке эффективности деятельности руководителей органов местного самоуправления, унитарных предприятий и учреждений, действующих на региональном и муниципальном уровнях, акционерных обществ, контрольный пакет акций которых находится в собственности Республики Тыва или в муниципальной собствености, осуществляющих оказание услуг населению муниципальных образований



?
Направляемые сообщения не являются обращениями граждан, рассматриваемыми в порядке, установленном Федеральным законом от 2 мая 2006 г. № 59-ФЗ «О порядке рассмотрения обращений граждан Российской Федерации».
Расскажите о  проблеме
Написать сообщение



honor_ban.jpg

oatos.png