|
Главное
Глава Республики Тыва Владислав Ховалыг и генеральный директор Госкорпорации Ростех Сергей Чемезов подписали соглашение о сотрудничестве. Документ предусматривает реализацию инвестиционных проектов и создание на территории региона современных промышленных производств с использованием научно-технического, проектного и производственного потенциала корпорации.
Подробнее...
Новости
02.10.2024 16:28 / Образование
Сегодня, 2 октября, в России отмечается День среднего профессионального образования. Профессиональный праздник установлен Указом Президента в 2022 году. Студентов, преподавателей и мастеров производственного обучения республики с профессиональным праздником поздравил Глава Тувы Владислав Ховалыг.
Подробнее...
02.10.2024 15:19 / Культура
Жители Тувы имеют редкую возможность прикоснуться к яркому самобытному творчеству лучших коллективов Сибири. Два грандиозных концерта состоятся на следующей неделе в Кызыле в честь 80-летия вхождения Тувинской Народной Республики в состав СССР. На сцене Музыкально-драматического театра им. Виктора Кок-оола гости представят тувинскому зрителю свои уникальные программы.
Подробнее...
02.10.2024 11:52 / Образование
В школах и ссузах республики проходит неделя правового просвещения. Она направлена на формирование правовой культуры подростков и профилактику правонарушений. Важно уже в раннем возрасте заложить основы правовых знаний, сформировав у ребенка четкое представление не только о правах, но и об обязанностях, ответственности, поясняют организаторы недели - Межведомственная комиссия по делам несовершеннолетних и защите их прав при правительстве Тувы.
Подробнее...
01.10.2024 16:17 / Спорт
В Кызыле состоятся армейские соревнования по спортивной борьбе среди российских и зарубежных военнослужащих. Сегодня участие уже подтвердили семь команд: спортсмены из Беларуси, Монголии, Казахстана, Туниса и три сильнейшие команды России. Турнир на Кубок министра обороны России в Туве проходит в седьмой раз, в прошлом году он впервые обрел статус международного, благодаря чему на борцовском ковре встретились армейские борцы из шести дружественных стран.
Подробнее...
01.10.2024 12:43 / Общество
Сегодня - Международный день пожилых людей. Дата была утверждена резолюцией Генеральной Ассамблея ООН в 1990 году и отмечается ежегодно 1 октября. В Туве, по данным Красноярскстата на 1 января 2024 года, проживает более 34 тысяч людей старше трудоспособного возраста – это 10% от общего количества населения, в том числе более 2,5 тысяч граждан, чей возраст превысил 80 лет.
Подробнее...
01.10.2024 09:11 / Строительство
Все три проекта, поданных Тувой на IX Всероссийский конкурс проектов создания комфортной городской среды в малых городах и исторических поселениях, признаны победителями и будут обеспечены финансированием из федерального бюджета. Их реализация начнется в 2025 году.
Подробнее...
30.09.2024 17:09 / Правопорядок
В Туве на протяжении нескольких лет подряд наблюдается устойчивое сокращение количества преступлений, совершаемых несовершеннолетними. За исключением 2022 года, когда произошел небольшой рост на 6,2%, с 2016 по 2024 годы в республике регистрируется постепенное снижение уровня подростковой преступности.
Подробнее...
30.09.2024 15:11 / Праздники
30 сентября отмечается День воссоединения Донецкой Народной Республики, Луганской Народной Республики, Запорожской области и Херсонской области с Российской Федерацией. В этот день в 2022 году по итогам референдумов прошла церемония подписания договоров о принятии регионов в состав РФ. «Донбасс и Новороссия – исторические территории России», - отмечает Президент страны Владимир Путин.
Подробнее...
28.09.2024 09:34 / Праздники
Ежегодно в последнюю субботу сентября в Туве отмечают День Енисея. В этом году помимо традиционной экологической акции в Кызыле состоится фотовыставка межрегионального конкурса «Енисей Батюшка», в которой принимают участие фотографы из Тувы, Хакасии и Красноярского края. Экологическую акцию по очистке берегов Енисея проводит Министерство лесного хозяйства и природопользования Тувы.
Подробнее...
27.09.2024 21:36 / Туризм
В Туве 27 сентября, во Всемирный день туризма, открылся региональный туристической форум «Аян-Чорук», на котором обсуждались перспективы развития туристической отрасли региона. С экспертами форума пообщался Глава республики Владислав Ховалыг. Центральной темой разговора стал вопрос определения магистральных путей, по которым должна развиваться сфера туризма в республике.
Подробнее...
Фоторепортажи
22.11.2024
02.11.2024
01.11.2024
31.10.2024
26.09.2024
03.09.2024
15.08.2024
14.08.2024
08.08.2024
18.07.2024
18.07.2024
10.07.2024
09.07.2024
09.07.2024
11.06.2024
10.02.2024
19.01.2024
15.01.2024
01.01.2024
29.12.2023
Медээлер
16.01.2014
Тывага будданың шажын школаларын ажыдарының аргаларын философия клуву сайгарып турар.
Философия клувунуң бо чылдың январь 11-де болган ээлчеглиг хуралынга Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол киришкен. Аңаа болган чугааның кол темазы - республиканың аныяктарының шажын-чүдүлге-биле холбаазы, ооң өзүп орар салгалдың угаан-бодал болгаш мөзү-шынар байдалдарынга чедирип турар салдары. Тываның күрүне университединиң проректору, философия эртемнериниң доктору болгаш будда болгаш тибет эртемнериниң төвүнүң тургузукчузу, аныяктар кижизидилгезинге буддизмниң ролюнуң дугайында илеткел кылган Ольга Хомушку чугааның кол өзээн тодараткан. Профессорнуң санап турары-биле алырга чаңчыл болган шажын-чүдүлгелер, ылаңгыя Тываның будда ниитилежилгези чүдүлгеге негелдени, ылаңгыя аныяктарның талазындан сонуургалды экономиктиг реформаларның агымы-биле күштелдирип шыдавайн барган. Ооң түңнелинде Тывада янзы-бүрү секталар (агымнар) тывылган, оларның аныяктарның сагыш-сеткилинге чедирип турар салдары ындыг-ла күзенчиг эвес болуп турар.
Улаштыр номчуур...
16.01.2014
Кызылдың болгаш кызылчыларның мурнунга шаандан бээр тургустунуп келген чидиг айтырыг—хоорайның кырында астына берген турар ыш болур, найысылалга ыяш бажыңнарның хөйү-биле туттунуп турарындан сөөлгү үеде ол улам немежип турар. Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Чазакка болган чөвүлел хуралга чыылганнарның кичээнгейин бо айтырыгже угландырган. «Кызылды көдээ суурга дөмей болдурбас херек. Печка одаар, корум-чурум чаңгыс каът бажыңнарны хоорай иштинге элбээ-биле тудар чорукту соксадыр херек, аңаа төпчүткен чылыг болгаш электри хандырылгалыг хөй каът бажыңнар тудар апаар. Тыныш системазының органнарының аарыы Кызылда чок деп Кадык камгалал яамызының оожургап орган херээ чок, комплекстиг эртем-барымдаалыг хемчеглер херек — деп, Шолбан Кара-оол демдеглээн. — Ол дээрге найысылалдың Төлээлекчилер хуралының, эртемденнерниң, федералдыг хайгаарал черлериниң, күүсекчи эрге-чагырганың ажыл-чорудулгазы-дыр».
Улаштыр номчуур...
16.01.2014
Тываның Баштыңы республиканың Чазааның составынга өскерилгелерни кылган.
Ындыг шиитпирни регионнуң удуртукчузу Шолбан Кара-оол болгаш Чазак кежигүннери боттарының ажылының түңнелдерин сайгарганының болгаш 2014 чылда ажыл-чорудулганың кол-кол угланыышкыннарын тодаратканының соонда хүлээп алган.Кадрлар солчулгазын Чазак Даргазының оралакчыларынга болдурган. Россияның Чазааның Даргазы Дмитрий Медведевтиң даалгаларын, Тыва Республиканың сайзыралының инвестиция планнарын күүседириниң болгаш ооң боттаныышкынын эгелээриниң талазы-биле күжениишкинниг ажылдың үези келгенин демдеглээн. Оон аңгыда республика Баштыңының Дээди Хуралга кылган Айыткалында кирген чугула сорулгаларны база күүседири чугула апарган. Бо чүүлдер эргелеп-башкарылганың бүгү деңнелдеринге күжениишкиннерни каттыштырарын негеп келген.
Улаштыр номчуур...
16.01.2014
Мурнуку чылдарда ышкаш дыңзыг, күштүг сооктар чогу-биле республиканың девискээринде кыштаглаашкын байдалы бо кыжын чүгээр эртип турар.Амгы үеде малчыннарның кол сорулгазы — частың башкы айында малдың төрүлдезинге чаш малды онча-менди алыры. ТР-ниң Көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем яамызының дыңнатканы-биле, республикада 173 муң бода мал, бир миллион 280 муң хой, өшкү, 60 муң аъттар, хаван 28 муң, иви малдың саны 2500 болгаш 192 теве бар.Бүгү ажыл-агыйларда 199,6 муң тонна сиген, хоолулуг мал чеми – 3270 тонна база 9500 тонна тараа белеткеттинген. Хоолулуг мал чемин чер-черлерде малчын коданнарже сөөрткен. Чаа чылдың эге хүннеринде чамдык кожууннарның девискээрлеринде кылын хар чагган. Ындыг-даа болза мал-маган онча-менди, чудаан мал чок, а малчыннарның мурнунда улуг харыысалга — кышкы сооктар эвес, а мал оолдаашкынының үези келген.
Улаштыр номчуур...
14.01.2014
«Тыва парлалганың хүндүлүг ажылдакчылары! Силерниң профессионал байырлалыңар-биле чүректиң ханызындан чедирген изиг байырымны хүлээп ап көрүңер! Бо байырлалды улуг чурттуң информастыг чаңгыс аай делгемин каттышкан күжениишкиннери-биле хандырып, Россияның хамаатыларының кол конститусчу эргезин — сөстүң хостуун боттандырып турар аңгы-аңгы кижилер демдеглеп турар. Хөй-ниитиниң санал-оналын хевирлеп тургузарынга, угаан-бодалдың болгаш мөзү-шынарның үнелиг чүүлдерин быжыглаарынга, өзүп орар салгалды кижизидеринге солун, радио, телевидение болгаш Интернет чугула чепсек болуп турар.Журналист кижиниң бижээн болгаш чугаалаан сөстери кижилерни мөөңнээринге күш болуп, оларның угаан-медерелинге, сагыш-сеткилинге болгаш хөөнүнге салдар чедирер. Массалыг информация чепсектерин «дөрткү эрге-чагырга» деп адап турары таварылга эвес
Улаштыр номчуур...
14.01.2014
Россияның парлалга хүнүнде, февраль 13-те, республиканың журналистери Виктор Көк-оол аттыг хөгжүм-шии театрының «Тет-а-тет» биче театрынга чыглып келгеннер.
Оларның аразында хөй санныг аныяк талантылыг журналистерден аңгыда, тыва журналистикага боттарының чогаадыкчы салым-чаяанын, сагыш-сеткилин, эртем-билиин бараалгаткан хоочуннар база эвээш эвес болган. Аңгы-аңгы салгалдарның журналистери Россияның парлалга хүнү-биле бот-боттарынга байыр чедирип, бүгү-ле эки чүүлдерни күзеп турганнар. Парлалга хүнү радио, телевидение, солуннар, электроннуг массалыг информация журналистерин, журналистиканың салгалдарын каттыштырып турар хүн-дүр деп, байырлалды ажыдып тура, тележурналист Виктория Тас-оол чугаалаан.
Улаштыр номчуур...
11.01.2014
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол республиканың православ чүдүлгелиглеринге болгаш Кызылдың база Тываның епискову Феофанга Рождество байырлалы-биле байыр чедирген:«Хүндүлүг мындаагылар! Силерге болгаш Силерниң өмүнээңерге Тываның бүгү православ христианнарынга чырыткылыг байырлал—Христостуң төрүттүнгени-биле байыр чедирерин чөпшээреп көрүңер! Чүдүүр кижилерге бо хүн онза улуг ужур-уткалыг. Ол бүзүрелди, ынакшылдың чылыын, идегелдиң аас-кежиин шаңнаар болгаш чаагай ажыл-херектерже болгаш эки чүүлдерже сорук киирер. Чаа делегейниң төрүттүнгениниң бо байырлалы кижилерни чаартып, оларны улам арыг болгаш улам чаагай сеткилдиг болдурар. Бодунуң гуманисчи чоруу-биле православ орус культураның чарылбас кезээ болуп, кижилерни тайбыңче, бодаралче болгаш чөпшээрежилгеже чүткүлдүг болурунга националын, сөөк-язызын, шажын-чүдүлгезин болгаш өске-даа талаларын барымдаалавайн кижизидер. Чүс ажыг нацияларның төлээлери чурттап турар бистиң республикага ол онза улуг ужур-дузалыг. Рождествонуң чырыткылыг хүннеринде ниитилелдиң сагыш-сеткил сайзыралынга, мөзү-шынарның бедик идеалдарын хевирлээринге Тыва епархияның ролюнуң өзүп орарын онзалап демдеглексээр-дир мен.
Улаштыр номчуур...
11.01.2014
2014 чылда бир дугаар төрүттүнген уругга Тываның Баштыңы байыр чедирген, ооң соонда божудулга системазын чаартырының айтырыгларының талазы-биле чөвүлел хуралды эрттирген.2014 чылда бир дугаар төрүттүнген уругга Тываның Баштыңы байыр чедирген, ооң соонда божудулга системазын чаартырының айтырыгларының талазы-биле чөвүлел хуралды эрттирген. Ийи дакпыр юбилейлиг 2014 чылда Тывага бир дугаарында Кызылда чурттап турар Сайсу биле Сергей Бадарчыларның өг-бүлезинге кыс уруг төрүттүнген. Чылдың баштайгы төлү республиканың Божудулга төвүнге январь 1-де 4 шак 25 минута турда төрүттүнген. Ооң деңзизи 3 килограмм 500 грамм болган, узун дурту 52 см. «Бичии уруг кадык болгаш чараш»— деп, төптүң кол эмчизи Шолбан Хопуя демдеглээн.
Улаштыр номчуур...
10.01.2014
Тываның Баштыңының Чаа чыл балы республиканың найысылалынга декабрь 27-де болган. Национал хөгжүм-шии театрынга болган байырлыг кежээге Тываның экономиказының аңгы-аңгы адырларынга эң бедик көргүзүглерни чедип алган 500 ажыг аалчылар чыылган. Yнер 2014 чылдың кол болуушкуну — Тываның Россия-биле демнежилгезиниң 100 чыл юбилейиниң демдээн езугаар балды организастаан. Аалчыларның даңзызы безин аңгы-аңгы үелерниң болгаш салгалдарның уламчылалын бадыткап көргүскен. Аңгы-аңгы үелерде Тываның үш баштыңының чаңгыс сценадан чедирген байырын чыылганнар дыңнаар аас-кежиктиг болган. Баштай республиканың амгы удуртукчузу Шолбан Кара-оол байыр чедирген. Ооң соонда СЭКП Тыва обкомунуң бирги секретары Григорий Ширшин болгаш Тываның баштайгы Президентизи Шериг-оол Ооржак олар чүве чугаалааннар. Губернатор балының кол демдээ 2013 чылды эң эки көргүзүглерни чедип алган кижилерни алгап мактааны болган. Экилерниң экизи 25 кижини үнелээн.
Улаштыр номчуур...
10.01.2014
Декабрь эгезинде Тываның эң чараш булуңнарының бирээзи Тожунуң тайгазында ивижилер-биле ужуражыр аас-кежиктиг болган бис. Аалчылар кээрге, аажок чылыг хүлээп, амыдырал-чуртталгазының дугайында ажыт-чажыт чок чугаалап бердилер. Олар амыдыралдың кадыг-бергелеринге чалынмас, дадыккан, бөдүүн сеткилдиг кижилер. “Шын” солунну дамчыштыр Чаа чылдың чаагай күзээшкиннерин Тываның аңгы-аңгы булуңнарында чурттап турар номчукчуларынга дамчыдарын олар дилээн чүве. Оларның чагыы езугаар бо материалды белеткедивис. Сайзана Чаш-ооловна Кол болгаш Андрей Сүрүнович Бараан ивижилээнинден бээр 20 чыл четкен. Сайзананың ада-иези Бичиилең, Чаш-оол Колдарның арттырып берген ивилерин салгал дамчып, өстүрүп эгелээн. Амгы үеде оларның аалында 80 иви бар. Олар ийи уруглуг, ийи уйнуктуг. Улуг уруу биле күдээзи «Лунсин» компаниязында ажылдап турар, а хеймери келир чылын дээди өөредилге черин доозар. Сайзана Чаш-ооловна Тожу кожуундан «Наадым – 2013-түң» тиилекчизи болгаш, трактор-биле шаңнаткан. Ол — тайгада чурттап турар чаңгыс херээжен ивижи.
Улаштыр номчуур...
10.01.2014
2013 чылдың декабрьның 26-да Тываның күрүне филармониязының концерт залының эде кылдынган соонда байырлыг ажыдыышкыны болган. 2011 чылда болган чер шимчээшкини культураның бо улуг «одаан» хаар ужурга таварыштырган. Артистер ол үениң дургузунда кожууннарже үнүүшкүннер-биле аргаданып ажылдаан. Бергелер турза-даа, план езугаар септелге, эде дерилге ажылдары доозулган. Бо хүннерде республикада үннүң эки дыңналырының (акустика) талазы-биле бирги черде чоруп турар бо залдың ол шынарын чидирбес дээш тудугжулар, инженер-техниктиг ажылдакчылар, филармонияның удуртулгазы-- шупту шудургу ажылдаан. Ынчангаш 1934 чылда Ленинградтан келген тускай эртемниглерниң үннүң эки дыңналырынга таарыштыр тускайлап кылган шынарын чидирбезин бодап, чогуур ажылдарны кылганын Игорь Дулуш көрүкчүлерге тайылбырлааш, коллектив моон соңгаар-даа тыва хөгжүмнүң кайгамчык чараш аянын көрүкчүге ол хевээр чедирер дээш, делегей чоннарының хөгжүмүн дыңнакчыларга дамчыдар дээш кызымаккай ажылдаар дээрзин аазаан.
Улаштыр номчуур...
10.01.2014
Ат-сураглыг орус ыраажы Людмила Зыкина хуулгаазын үнү-биле, хар-дүвүлүг соок бо кежээ Оренбургтуң чөөк аржыылы-биле эктиң шуглап ал, авай, деп уярадыр бадырып чораан болгай. Ыр-шоорда кирген бо аржыыл Оренбургту алдаржыткан деп чугаалап болур. Ынчалза-даа бо ыр чогааттынмаан, Зыкина ону чон мурнунга ырлап үнүп кээр мурнунда Оренбургтуң аржыылы тус черниң ус-шеверлериниң шаг-шаандан аргып, садып турганы аржыылы чораан деп, чугаа база бар. Чараш үнү-биле хамыкты кайгаткан ыраажының чогаадыкчы ажылының дугайында кайы-ла-бир солундан номчааным бо чүүлдү «Чаңгыс суур – чаңгыс бүдүрүлге» төлевилелдиң делгелгезинге Улуг-Хем кожууннуң Эйлиг-Хемниң ус-шеверлериниң делгээн аржыылдарын бөлүк уругларның чарашсынып магадаанын көргеш, сакты хонуп келген мен.
Улаштыр номчуур...
31.12.2013
Эргим чаңгыс чер-чурттугларым! Тываның хөй националдыг чурттакчылары!
Yнүп орар Чаа чыл-биле силерниң шуптуңарга сеткилим ханызындан байыр чедирерин чөпшээреп көрүңер! Чаа чыл байырлалдарының бүдүүзү ол дээрге түңнелдер үндүрериниң, кижи бүрүзү бодунда салдынган сорулгалар шупту күүсеттинген бе, келир чылын чүнү кылырыл база кандыг үүле-херекти боттандырарыл деп айтырарының үези-дир.
2013 чылды үдеп тура, багай эвес ажылдаан бис, байырлалдың сеткил-хөөнүнге алзыр барымдаалар бисте база бар деп чугаалаар эргелиг бис. Делегейниң экономиктиг кризизи үргүлчүлеп-даа турар болза, Тывага бүдүрүлгениң буураарын болдурбаан, республиканың инвестицияга сонуургалдыг чоруун бедидерин чедип алган.
Yр туттунган Божудулга төвүн тудуп дооскан бис, Хову-Аксы суурга чаа котельная туттунган, Магистральная кудумчузун улуг хемчээлге чаартып кылган, юбилейниң объектилеринде ажылдар эгелээн.
Улаштыр номчуур...
31.12.2013
Эргим чаңгыс чер-чурттугларым!
Yнүп орар 2014 чыл-биле болгаш Христостуң төрүттүнгениниң байырлалы-биле силерге чүректиң ханызындан байыр чедирип тур мен.
Бо чырыткылыг байырлалдар биске аас-кежикти болгаш өөрүшкүнү сөңнеп, бажың бүрүзүнге чылыгны болгаш тамчыкты чедирип турар.
2014 чыл чырыткылыг болгаш чедиишкинниг болзун, чаа-чаа тиилелгелерни болгаш чаалап алыышкыннарны эккелзин, эң эки идегелдер шынзыттынзын, күзелдер бүтсүн!
Өг-бүле бүрүзүнге эки чүүлдерни, кадыкшылды болгаш чаагай кежикти күзедим!
Хүндүткел-биле, Күрүне Думазының депутады Л.К.Шойгу.
Улаштыр номчуур...
31.12.2013
Эргим сибирьжилер!
Yнүп орар Чаа чыл-биле силерге байыр чедирип тур мен!
Календарьның сөөлгү арнын ажыткаш, кижи бүрүзү эртип турар чылдың түңнелдерин үндүрер, бистиң сагыш-сеткиливиске чүнү арттырып каанын, чүү чедип алдынганын, кандыг планнарны болгаш күзелдерни ам боттандырар дээрзин сайгарар.
Сибирьниң регионнарынга 2013 чыл политиктиг болгаш социал-экономиктиг амыдыралга чугула болуушкуннарның үези болган. Күрүне баштыңының социал ужур-дузалыг чарлыктарының күүселдезинче бүгү девискээр идепкейлиг кирген, ооң баштайгы түңнелдери сибирьжилерниң амыдыралының деңнелин бедидеринге арганы берген. Округтуң дыка хөй регионнарында уруг төрүттүнер чоруктуң деңнели бедээн, ол дээрге даартагы хүнде ажылдаар аныяк салгалдың көргүзүү-дүр, олар келир үеге бүзүрелдиг болур.
Улаштыр номчуур...
|
|