Медээлер

12.03.2013 «Чаңгыс херээжен — муң янзы үннер...»

Бөгүн, марттың 12-де, сураглыг ыраажы чаңгыс чер-чурттуувус Сайын-Хоо Намчылактың төрүттүнген хүнү.
«Чаңгыс херээжен – муң янзы үннер» - деп Австрияда чурттап-ажылдап чоруур, этнохөгжүм биле барыын чүктүң хөгжүм угланыышкынының аңгы-аңгы хевирлерин каттыштырып ырлаар сураглыг тыва ыраажы Сайын-Хоо Намчылактың дугайында «Көшкүн чоннар» амыдыралының дугайында солун радио-дамчыдылга болган. «Сайын-Хоо – ыраажы-шинчилекчи, чогаадыкчы импровизатор, композитор, саунд-поэт болгаш тоолчу» деп аңаа бистиң чаңгыс чер-чурттуувусту үнелээн.

12.03.2013 Тываның чону-биле кажыыдап тур бис

Кемерово областың губернатору Аман Тулеев:

Хүндүлүг Шолбан Валерьевич! Ак-Баштыг дагга хар көшкезинге таварышкаш, элээди спортчу оолдарның амы-тынындан чарылганы-биле холбаштыр Кузбасстың шупту ажыл-ишчилериниң, Кемерово областың администрациязының коллегиязының болгаш бодумнуң мурнумдан илереткен ханы кажыыдалды хүлээп ап көрүңер. Көшкениң хенертен батканы улуг хай-халап бооп, идепкейжи, талантылыг аныяк оолдарның чырык күзелдерин балай шаапканы дыка-ла хомуданчыг-дыр. Кижилерниң өг-бүлелеринче улуг ажыг-шүжүг келген-дир. Оларның чуртталгазында эң-не үнелиг чүве — уруг-дарыының амы-тынын алгаш барганын бодап кээрге, дыка-ла муңгаранчыг-дыр. Ооң кажыыдалы бистиң чүректеривиске база аарышкы-биле дээп, кузбассчыларны сагыш-сеткилин дүвүретти. Чок болган оолдарның чоок кижилеринге болгаш ада-иезинге бистиң кажыыдап турарывысты база дамчыдып көрүңер. Оларның ажыг-шүжүү — бистиң база ажыг-шүжүүвүс-түр.

12.03.2013 Регионнарның өрелерин санаан

Россияның Саң-хөө яамызы чурттуң регионнарының өрелерин санаан. Бюджет ажылдакчыларының шалың акшаларын көдүрери, онза байдалдардан когарааннарга компенсация төлевирлери, тудуг дээш, оон-даа өске кандыг акша-хөреңги регионалдыг бюджеттен доктаамал негеттинмес деп.

Тыва 1 млрд. 57 млн. рубль-биле эң-не эвээш өрелиг беш регионнуң аразынче кирген.

11.03.2013 Регина Рафаиловна Бегзиниң (Розенберг) чырыткылыг адынга мөгейиг

Регина Рафаиловна Бегзиниң мөчээни-биле холбаштыр ооң төрелдеринге болгаш чоок кижилеринге ханы кажыыдалын Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Тыва Республиканың Чазааның кежигүннериниң болгаш бодунуң өмүнээзинден илергейлээн. «Регина Рафаиловна--өндүр улуг кижи, кайгамчык болгаш ажылгыр ие, сураглыг эртемден, хөй-хөй филологтарның болгаш башкыларның ынак башкызы. Республиканың сайзыралынга ол улуг салыышкынны киирген, бодунуң амыдыралын күш-ажылга, ажылынга, эртемге бараалгадып келген. Ол эртем болгаш чогаадыкчы интеллигенцияның бүдүн салгалын кижизиткен. Ооң ажыл-херээниң үре-түңнелдерин ам-даа он-он чылдарда ооң салгакчылары ажыглаарлар» — деп, регионнуң удуртукчузу демдеглээн.

11.03.2013 Тыва спортчулар – VI - кү Бүгү-россия оюннарында

РФ-тиң Көдээ ажыл-агый яамызы, Спорт яамызы, «Урожай» спорт ниитилели база Красноярск хоорайның эрге-чагыргазы VI Бүгү-россияның кышкы көдээ спортчу оюннарын Красноярск хоорайга март 1 - 4 хүннеринде организастап эрттирген. Аңаа Россияның 52 регионундан спортчулар кээп киришкен. Тыва Республикадан спортчулар база идепкейлии - биле киришкен.Лыжа, биатлон, шой көдүрери, шыдыраа, классиктиг шашки, уг-шиг (ориентирование) тывары, спортчу өг-бүле, механизатор, саанчы деп 9 аңгы спортчу хевирлерге ачыр-дачыр тутчуп, аваангыр күжүн көргүскен. Тываның 25 көдээ спортчузу шой көдүрери биле шашки оюннардан өске шупту хевирлеринге киришкеш, эки түңнелдиг болган.

11.03.2013 Республикада грипп аарыы чавырлып эгелээн

Чөөн-Хемчик, Барыын-Хемчик, Мөңгүн-Тайга, Сүт-Хөл, Чаа-Хөл, Тере-Хөл кожууннарда, Ак-Довурак хоорайда грипп аарыындан карантинни март 4-тен соксаткан. Бо муниципалдыг тургузугларда школа назыны четпээн уругларның 65 албан черлери болгаш 47 школалар ажылдап эгелээн. Вирустуг инфекциядан болгаш грипптен аараан кижилерниң, эң ылаңгыя бичии уругларның, санының ук девискээрлерде эвээжеп эгелээни-биле ында карантинни соксатканының чылдагааны болган, өске хоорай, суурларда грипп болгаш вирустуг инфекциядан кижилерниң аарып турар байдалын кичээңгейлиг хайгаарап турар деп Россияның хереглел хайгааралының Тыва Республикада эргелелиниң удуртукчузу Людмила Салчак дыңнаткан.

11.03.2013 Тыва национал театр – Сибирьниң театрлар ассоциациязының кежигүнү

В.Көк-оол аттыг Национал хөгжүм-шии театрының директору, Тываның улустуң артизи Станислав Ирильдиң удуртулгазы-биле делегация база Россияның театр ажылдакчыларының эвилелиниң Тывада салбырының харыысалгалыг секретары, режиссер Марина Идам Новосибирск хоорайга февраль 25-тен март 1-ге чедир болган Сибирьниң театр форумунга киришкеш келген.

11.03.2013 Кара - Хөлдүң эмчизинге улуг шаңнал

Кайгамчыктыг кижилер чырык чер кырында чурттап чоруур. Фаина Допур-ооловна Дагба Бай-Тайга кожууннуң Кара-Хөл участок эмнелгезинде дежурный эмчи сестразы болуп ажылдап чоруур. Эрткен чылын Бай-Тайганың Кара-Хөлге өрттен когараан өртчүлерниң мөчү-сөөгүн дилежиринге база дириг арткан оолдарны камгалаар ажылга эрес-дидим киришкени дээш Кара-Хөл эмчи бригадазының кежигүнү, эмчи сестразы Фаина Допур-ооловна Дагбага «Онза айыыл-халаптар уржуктарын чайладырынга дидим чоруу дээш» хөрек демдээн тывыскан. Шынзылгага Россияның иштики херектер органнарының генерал-майору В.Н. Светельский ат салган.

07.03.2013 Шолбан Кара - оол: Айыыл - халапка таварышкан оолдар арыг үзел - бодалдыг болгаш буянныг тура - соруктуг турганнар

Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Кара - оол Мөңгүн - Тайгага март 3 - те көшкеге бастырган оолдарның ада - иезинге, чоок кижилеринге ханы кажыыдалды илереткен. Кажыыдалдың кыйгырыында айытканы болза: “Мөңгүн - Тайга кожууннуң Мугур - Аксы суурнуң чанында Ак - Баштыг даанга март 3 - те харлыг көшкеге бастырган чалыы - чаш оолдарның чоок кижилеринге, ылаңгыя, аваларынга бодумнуң өмүнээмден ханы кажыыдалды илередип тур мен.

07.03.2013 Март 7 - де Тыва Республикада кажыыдал хүнүн чарлаан

Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Кара - оол Мөңгүн - Тайга кожуунга харлыг көшкениң батканы - биле айыыл - халап болган ужун 2013 чылдың март 7 - ниң хүнүн республикага кажыыдал хүнү кылдыр чарлаан. Ук Чарлыкта айытканы - биле:

07.03.2013 Март 6 - да Мөңгүн - Тайгага көшкеге бастырган оолдарның бежи тыпты берген

Дүүн, март 6 - да, үш хүн дилээшкиннерниң түңнелинде 5 оолдарның мөчүзүн камгалакчылар болгаш эки - тура - биле дилээшкиннерде киржип турарлар казып тыпканнар. Бир дугаар оолду 15.00 шак турда тывылганын камгалакчылар лагеринче дилээшкин кылып турарлар рация таварыштыр дамчытканнар. Улаштыр ийи оолду ырак эвес черден тып алганнар. Дилээшкиннерни эки түңнелдиг болурунга Москва хоорайдан эккелгени тускай күштүг аппараттарның дузазы - биле чоргусканы чогумчалыг болган.

04.03.2013 Мөңгүн-Тайгада харлыг көшкеге бастырган өөреникчилерни дилээр черлер тодараттынган

Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Кара - оолдуң берген айтыышкыны ёзугаар Мугур - Аксында озал - ондак болган черже баштайгы камгалакчыларның бөлүүн баштап алгаш, Чазак даргазының оралакчызы Виталий Бартына-Сады үнүпкен. Ук бөлүкче Сибирьниң регионалдыг камгалакчыларының 25 кижиден тургустунган бөлүү болгаш 2 ыттарның дузазы - биле дилээр дериг - херекселдер - биле дериттинген тускай мергежилдиглер кирип турар. Олар бо дүне Красноярск хоорайдан ужуп чедип келгеш, дораан - на Мугур - Аксынче чорупканнар.

04.03.2013 Мөңгүн - Тайгага болган көшкеге дириг арткан 17 харлыг Антон Салчак эштерин дилээр ажылдарда киржип турар

Шак - ла мындыг медээни кожууннуң төп эмнелгезиниң кол эмчизи Дугар - оол Хертек дыңнаткан. Ооң чугаазы -биле алырга, Антоннуң кадыының байдалы чүгээр: бертик - бежел, үжээн черлер чок. Бо хүн, март 4 - те, ол камгалакчылар - биле кады эштериниң чыдар черлерин айтып бербишаан, оларны дилээр ажылдарга киржи берген. Мөңгүн - Тайганың полиция ажылдакчыларының дыңнатканы - биле, шупту оолдар спортка хандыкшылдыг, ийизи мөгелер болгаш бежи кикбоксерлар болуп турарлар.

04.03.2013 Мөңгүн - Тайгада агаар баксыраанындан дилээшкиннер ажылдары чоргузары берге байдалда

Мөңгүн - Тайга кожууннуң төвү Мугур - Аксы суурнуң чанында Ак - Баштыг дагдан баткан көшкениң түңнелинде өөреникчилерни бастырганынга хамаарыштыр байдалды бо хүн күүседикчи органнарның удуртукчуларының чөвүлел хуралынга сайгарып чугаалашкан. Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Кара - оолдуң телефон дамчыштыр берген айтыышкыннарын күүседери - биле, дүүн кежээ дүрген дуза кадар хемчеглерни кылып чоргускан. Республиканың удуртукчузу дүвүренчиг медээ дыңнааш, Москва хоорайга ажыл - агыйжы сургакчылаашкынын соксаткаш, Тываже чаныпкан.

04.03.2013 Тываның ырак булуңу - Мөңгүн - Тайгада көшкеге бастырган өөреникчилерни дилээр ажылдар бо хүн уламчылаан.

Бо эртен, 8 шак үезинде, дүүн дүне агаар - бойдустуң баксырааны - биле соксаткан дилээшкиннер ажылдары уламчылаан.

Ооң мурнунда дыңнаткан медээ - биле, март 3 - де, Мугур - Аксы суурнуң чанында, 17 км. хире черде турар Ак - Баштыг деп дагның эдээнге көшкеге алды өөреникчилер бастырган. Олар шупту 1995, 1996, 1999 чылдарда төрүттүнген: Борбак - оол Хертек, Белек Оюн, Аяс Салчак, Буян Саая, Багай - оол Самуя, Монгун-Херел Кара - Сал. Ооң дугайында көшке адаандан кастынып үнүп келген 17 харлыг Антон Салчак дыңнаткан. Март 3- те, кежээкиниң 7 шак үезинде олар Ак - Баштыг дааның эдээнге турганнар.

04.03.2013 «Енисейниң» угланыышкынын өскерткен

Федералдыг М-54 автомобиль оруунуң «Кызыл—күрүне кызыгаары» участогунуң угланыышкынын өскертирин Тыва чедип ап шыдаан.

А-162 болгаш А-163 автоорукту өскертириниң дугайында республиканың эрге-чагыргаларының саналы-биле Россияның Транспорт яамызы чөпшээрешкен. Февраль 26-да Федералдыг орук агентилелинге болган чөвүлел хуралга Республика Баштыңы Шолбан Кара-оол киришкен, М-54 маршруттуң чаа оруун регион өнчүзүнден федералдыг өнчү кылдыр шилчидериниң талазы-биле ажылчын бөлүктү тургузар деп шиитпирни ол хуралга хүлээп алган, ооң кежигүннери март 12-де ажылын эгелей бээр. Баш удур санаанын езугаар алырга, бо ажыл 2013 чылдың бирги чартыында-ла доостур ужурлуг.

04.03.2013 Тыва Республиканың Бойдус курлавырлары болгаш экология яамызының тургузуун бадылаарының дугайында

«Экологтуг экспертиза дугайында» 1995 чылдың ноябрь 25-те № 174-ФХ федералдыг хоойлунуң 6-гы база Россия Федерациязының Суг кодекизиниң 26-гы чүүлдери база ол ышкаш Тыва Республиканың Баштыңының 2012 чылдың август 28-те «Тыва Республиканың күүсекчи эрге-чагырга органнарының тургузуунуң дугайында» № 228 Чарлыы езугаар доктаадырым болза:

1. Тыва Республиканың Бойдус курлавырлары болгаш экология яамызының капсырылгада тургузуун бадылаар.

2. Бо Чарлыкты «Тувинская правда» болгаш «Шын» солуннарга парлаар.

3. Бо Чарлык албан-езузу-биле парлаан хүнден эгелеп күш кирер.

Тыва Республиканың Баштыңы Ш.В. Кара-оол.

04.03.2013 Тыва Республиканың Баштыңының чарлыктары

Республиканың Баштыңының – Чазааның Даргазының Хүндүлел бижии-биле Ш.Ш. Сендини шаңнаарының дугайында

Өрттен кижилерни камгалаарынга көргүскен дидим болгаш шиитпирлиг хөделиишкини дээш Тыва Республиканың Баштыңының – Чазааның Даргазының Хүндүлел бижии-биле Тыва Республиканың Тес-Хем кожууннуң Самагалдай суурнуң эки турачы өртчүлер дружиназының кежигүнү, хууда сайгарлыкчы Шолбан Шиметович Сендини шаңнаар.

Тыва Республиканың Баштыңы Ш.В. Кара-оол.

Кызыл хоорай 2013 чылдың февраль 21 № 35

04.03.2013 Чонну — мал оолдаашкынынче…

Тываның Көдээ ажыл-агый яамызының дыңнатканы-биле, бо чылын республиканың малчыннары 48 муң 760 баш бызаа болгаш 575 муң 700 баш анай-хураганны камгалап алыр сорулганы салган. Республиканың аңгы-аңгы ажыл-агыйларында бода мал бажы өзүп, хойлар оолдап эгелээн. Амгы үеде 7 218 баш бызаа (11 хуу) болгаш 91 233 баш анай-хураган (13,5 хуу) онча-менди алдынган.

19.02.2013 Кады ажылдажылганың дугуржулгазы чардынган

Февраль 16-да Тываның Чазааның Бажыңынга Тываның Баштыңы Ш.Кара-оол биле «Тываның энергетика үлетпүрүнүң корпорациязы» КХН-ниң чиңгине директору Р.Байсаров Тываның энергетика болгаш чылыг инфраструктуразын хөгжүдер адырынга кады ажылдажылга дугайында дугуржулгага атты салган.

Логин:
Пароль:
	Запомнить меня на этом компьютере

Забыли свой пароль?