Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Главная

Главное


В Туве улучшат работу по оказанию помощи людям с ментальными нарушениями

В Туве с рабочим визитом находится команда экспертов региональной благотворительной общественной организации «Центр лечебной педагогики» во главе с членом Совета при Правительстве РФ по вопросам попечительства в социальной сфере Анной Битовой. Специалисты прибыли по приглашению руководства республики для оказания методической и иной поддержки местным организациям социального обслуживания, а также чтобы провести консультации и курсы повышения квалификации, в том числе по оказанию психолого-педагогической помощи родителям детей с расстройствами аутистического спектра.

Подробнее...

Новости

RSS
25.05.2013 10:57 / Конкурсы
Глава Тувы Шолбан Кара-оол проэкзаменовал сельских предпринимателей

Более семи часов без перерыва посвятил Глава Тувы работе на выставке «Одно село – один продукт. Старт – 2013», которая открылась 24 мая в Кызыле. Свои проекты, большинство из которых уже реализуются, представили все 19 муниципальных образований республики. В общей сложности это более 90 видов товаров и услуг. Главы районных администраций и сельские предприниматели защищали свои проекты перед премьером Шолбаном Кара-оолом, который подробно изучал представленные товары, дотошно выясняя тонкости и перспективы производства. Не случайно его сопровождали заместители и министры, которых он закрепил за каждым районом Тувы. «Для каждого руководителя достойно представить свою территорию должно быть делом чести, - подчеркнул Кара-оол. – Вице-премьеры и министры обязаны лично вникать в суть проектов и выявлять на селе работоспособных, предприимчивых людей. Успешная реализация проекта «Одно село – один продукт» – вопрос принципиальный».

Подробнее...
24.05.2013 20:09 / Безопасность

Это позволило подразделениям лесоохранных служб сосредоточить усилия на локализации и ликвидации сохранявшихся очагов огня. По состоянию на 8 часов местного времени 24 мая, по оперативным данным МЧС, на территории республики зарегистрирован один действующий пожар, локализованный на общей площади 240 гектаров, включая 100 гектаров лесной. Лес горит в шести километрах к северо-востоку от населенного пункта Бурен-Бай-Хаак Каа-Хемского района. На ликвидацию локализованного пожара направлено 38 человек личного состава и пять единиц техники.

Подробнее...
24.05.2013 19:53 / Общество
В Туве учредят должность главного республиканского инспектора по русскому языку

В День славянской письменности и культуры Глава республики Шолбан Кара-оол встретился с Галиной Селиверстовой и Светланой Сегленмей, ведущими специалистами Тувы в области преподавания и изучения русского языка. Галина Михайловна – старший научный сотрудник республиканского Института развития национальной школы, кандидат педагогических наук, доцент, Заслуженный работник образования республики, разработчик учебно-методической литературы для образовательных учреждений с родным тувинским языком, ведущий методист преподавания русского языка в начальных классах национальной школы. 

Подробнее...
24.05.2013 15:26 / Мероприятия
В столице Тувы открылась выставка «Одно село - один продукт. Старт-2013»
Сегодня в столице Тувы открылась республиканская выставка «Одно село-один продукт. Старт-2013». Она пройдет с 24 по 26 мая на базе универсального спортивного комплекса «Субедей» и приурочена к Дню российского предпринимательства. Сегодня в официальный день мероприятия проходит встреча участников выставки с премьером Шолбаном Кара-оолом, который инициировал экономический проект «Одно село-один продукт» с целью поддержки местных товаропроизводителей. Участников настолько много, что обход экспозиций главой региона длится уже третий час. Шолбан Кара-оол подробно беседует с каждым, кто представил продукцию собственного производства.
Подробнее...
24.05.2013 13:09 / Мероприятия
Как в Сибири исполняются «майские» указы Президента РФ
16 мая в Республике Алтай прошло совместное заседание Совета при полномочном представителе президента Российской Федерации в Сибирском федеральном округе и совета Межрегиональной ассоциации «Сибирское соглашение». В нем приняли участие полпред президента Виктор Толоконский и руководители 11 сибирских регионов. Ключевой темой обсуждения стала реализация положений «майских» указов президента. Напомним, ровно год назад в день своего возвращения в президентское кресло Владимир Путин подписал ряд указов, которыми определил дальнейшее развитие России. В основу президентских поручений легла предвыборная программа Путина, которая в итоге стала руководством к действию для правительства и глав регионов на ближайшие шесть лет.
Подробнее...
22.05.2013 19:57 / Экономика
В Туве значительно повысилась эффективность бюджетных вложений в развитие малого бизнеса
 По данным Минэкономики республики, с 2007 года в 9 раз увеличилось количество видов государственной помощи субъектов предпринимательства, а ее суммарный объем составил более 258 млн. рублей. Показательна динамика роста направляемых на развитие малого бизнеса средств по годам – с 16,5 млн. рублей в 2007 году до 92,2 млн. рублей в 2012-м. Эксперты Минэкономики РТ отмечают значительное повышение эффективности бюджетных вложений в стимулирование малого предпринимательства. Доход от каждого вложенного в малый бизнес рубля составил, по расчетам специалистов, не менее 2,7 рубля. В структуре собственных доходов республики доля малого предпринимательства приблизилась к 10 %.  
Подробнее...
23.05.2013 17:43 / Сельское хозяйство
Правительством Тувы утверждена  программа  государственной поддержки чабанов

Правительством региона утверждена республиканская комплексная программа по реализации проекта «Зимняя стоянка животновода – Кыштаг», разработанная Министерством сельского хозяйства и продовольствия во исполнение протокольного поручения главы республики Шолбана Кара-оола от 22 января текущего года. Главной задачей программы, подчеркнул при этом Шолбан Кара-оол, должно стать значительное улучшение качества жизни и условий труда животноводов республики. На сегодняшний день в республике имеется 2 585 чабанских стоянок сельхозпредприятий, личных подсобных и крестьянско-фермерских хозяйств, сельхозпотребкооперативов. При этом 1926 стоянок, или 74,5 процента, не имеют постоянных источников электропитания. Существуют трудности в обеспечении стоянок водой.

Подробнее...
23.05.2013 17:38 / Транспорт
В Туве  аэропорт «Кызыл»  получил статус  федерального казенного  предприятия

Как сообщил министр дорожно-транспортного комплекса республики Олег Косоротов, соответствующее распоряжение Правительства России подписано 15 мая. «Таков итог упорной работы регионального правительства по сохранению и обеспечению возможности развития стратегически важного предприятия», - отметил на пресс-конференции министр. Напомним, в 2008 году ФГУП «Тувинские авиалинии» находилось в состоянии банкротства. Тува могла потерять аэропортовый комплекс, включая новое здание аэровокзала, и стать регионом, не имеющим никакой возможности воздушного сообщения. 

Подробнее...
23.05.2013 15:00 / Безопасность
Глава Тувы потребовал от руководителей министерств и ведомств повысить уровень антитеррористической защищенности

Вопросы состояния антитеррористической защищенности объектов с массовым пребыванием людей и обеспечения безопасности населения на транспорте рассмотрены на очередном заседании республиканской Антитеррористической комиссии под председательством Главы республики Шолбана Кара-оола. Заслушаны отчеты министерств – по делам молодежи и спорта, культуры, дорожно-транспортного комплекса, руководителей аэропорта «Кызыл», Управления автомобильной магистрали М-54 «Енисей» и ряда других предприятий.  Выявлен  ряд недостатков, которые снижают безопасность сооружений.

Подробнее...
23.05.2013 11:53 / Транспорт
В Туве заканчивается подготовка к навигации паромных переправ

По информации Министерства дорожно-транспортного комплекса республики, начало навигации паромных переправ намечено на 4 июня – с учетом погодно-климатических условий и уровня воды в реках, который в последние недели существенно снизился. Перед началом навигационного периода все суда будут освидетельствованы экспертами Енисейского филиала Российского речного регистра. В настоящее время решаются вопросы буксировки паромов, приобретается недостающее оборудование, в том числе спасательное, противопожарное, навигационно-сигнальное, ведется комплектование переправ дорожными и навигационными знаками. Оказывать услуги по перевозке пассажиров и грузов на паромных переправах «Кара-Хаак», «Дерзиг-Аксы», «Эйлиг-Хем», а также по содержанию переправ «Кара-Хаак» и «Эйлиг-Хем» будет ГУП РТ «Мостостроительное управление».

Подробнее...

Фоторепортажи




Парад в честь 76-ой годовщины Победы в Великой Отечественной войне в г. Кызыле, 09.05.2021.


В Туве прошел V Республиканский слет «Рабочие профессии ХХI века»


Глава Тувы пообщался в очередях с пенсионерами Тандинского района


Глава Тувы поздравил энергетиков с профессиональным праздником на торжественном собрании





 
Медээлер
RSS
28.03.2014
Тывага дуза — сенаторларның деткимчези-биле

Федерация Чөвүлелинде Тыва Республиканың хүннери

Россияның Президентизиниң май чарлыктарын күүседири-биле холбаштыр девискээрниң бюджедин чогумчударынче угланган хемчеглерни алырының чугулазының дугайында Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң Россия Федерациязының Федерация Чөвүлелиниң Бюджет болгаш саң-хөө рыноктарының талазы-биле комитединиң март 24-те болган хуралынга саналын сенаторлар чаңгыс үн-биле деткээннер. Хуралдың ажылынга федералдыг яамыларның төлээлери, чижээлээрге, Россияның саң-хөө сайыдының оралакчызы Андрей Иванов киришкен. Федерация Чөвүлелиниң комитединиң хуралынга Шолбан Кара-оол республиканың социал-экономиктиг хөгжүлдезинге шаптыктап, ооң күчүзүн ажыглаарынга доктар бооп турар чылдагааннарны айыткан. Ол дээрге, хамыктың мурнунда, Тываның Россияның өске девискээрлери-биле оруктар харылзаазы. Кызыл – Курагино демир-орук тудуу, республиканың казымал байлаан казып болбаазырадыры дээн ышкаш төлевилелдерни херек кырында боттандырар дээш, Тываның эрге-чагыргазы федералдыг яамылар болгаш өске-даа органнар-биле кады ажылдап, акша-хөреңгини шыдаар шаа-биле мөөңнеп турар. 

Улаштыр номчуур...
28.03.2014
Аалчывыс — алдарлыг ансамбль

Россия биле Тываның демнежилгезиниң  100 чылынга

2014 чылдың март 25-те В.Көк-оол аттыг Национал театрга Бүгү-российжи культура ажылдакчыларының хүнүнге тураскааткан Россия Федерациязының Камгалал яамызының А.В.Александров аттыг Кызыл Туктуг ыры болгаш танцының академиктиг  ансамблиниң байырлыг концерти болган. Россия биле Тываның демнежилгезиниң 100 чылынга тураскааткан байырлал уткуштур делегейде ат-сураа алдаржаан ансамбль аалдап чедип келгени ол. Байырлалдар уткуштур кады ажылдажылганың бо чүгле эгези-дир. РФ-тиң Камгалал яамызының өске-даа культура болгаш уран чүүл коллективтери Тывага уран талантызын бараалгадыр. Хостуг олут чок, көрүкчүлер залды шыгырт долу олурупкан турда, башкарыкчылар сценаже ТР-ниң культура сайыды Вячеслав Донгакты чалапты. Алдарлыг ансамбльдиң удуртукчуларынга, артистеринге болгаш хүндүлүг аалчы -- РФ-тиң Камгалал яамызының Культура эргелелиниң начальниги, культурология эртемнериниң кандидады Антон Губанков оларга сайыт байыр чедиргеш, Тываның чурттакчыларын оюн-тоглаазы-биле өөртүп келгени дээш оларга өөрүп четтиргенин илереткен. Yрде күзеп, манаан ансамбль, барып-барып, бөгүн – Культура ажылдакчыларының хүнүнде чедип келгени ийи дакпыр байырлал дээрзин ол сеткил хайныгыышкын-биле чугаалаан.

Улаштыр номчуур...
28.03.2014
РОССИЯ ФЕДЕРАЦИЯЗЫНЫҢ ПРЕЗИДЕНТИЗИНИҢ КЫЙГЫРЫЫ

Владимир Путин Кремльге Күрүне Думазының депутаттарының, Федерация Чөвүлелиниң кежигүннериниң, Россияның девискээрлер удуртукчуларының болгаш хамааты ниитилелдиң төлээлериниң мурнунга кыйгырыг кылган.

В.ПУТИН: Эки хүн-биле, Федерация Чөвүлелиниң хүндүлүг кежигүннери, Күрүне Думазының хүндүлүг депутаттары! Крым Республиканың болгаш Севастополь хоорайның төлээлери – олар мында, бистиң аравыста, Россияның хамаатылары, Крымның болгаш Севастопольдуң чурттакчылары! (Адыш часкаашкыннары.)

Хүндүлүг өңнүктер, бөгүн бистер чуртталгавыска чугула ужур-дузалыг, бистиң шуптувуска төөгү ужур-уткалыг айтырыг ужурунда чыглып келген бис. Март 16-да Крымга референдум эрткен, ол долузу-биле улустар аразының    демократтыг дүрүмнери болгаш хоойлу-дүрүм нормалары езугаар эрткен.Бадылаашкынга соңгукчуларның 82 хуудан хөйү киришкен. Оларның 96 хуудан хөйү Россияга каттыжары дээш бадылаан. Сан-чурагайлар эң-не бүзүрелдиг.Ындыг шилиишкин чүге кылдынганын билип алыр дизе, Крымның төөгүзүн билири, Крымга Россия, Россияга Крым кандыг ужур-дузалыгыл дээрзин билип алыры четчир.

Улаштыр номчуур...
25.03.2014
Культура чылы —  Чаа-Хөлде

2014 чыл российжилерге онзагай болуушкуннар-биле эгелээни өөрүнчүг. Чоокта чаа Сочиге эрткен олимпий оюннарынга российжи спортчулар кайгамчыктыг тиилелгени чедип алган болгай. РФ-тиң Президентизи В.В. Путинниң чарлыы-биле Россияга бо чылды Культура ажылының чылы кылдыр чарлааны улуг тура-сорук, хей-аъттың киискидикчизи база улуг харыысалга деп билир херек. Чаа-Хөл суурга кожууннуң Культура чылының ажыттынганының байырлалы онзагай, бедик деңнелге эрткен. Янзы-бүрү өңнер-биле каастаан хана солуннар, Ак-Туруг, Булуң-Терек, Шаңчы, Чаа-Хөл суурларындан ус-шеверлерниң кылган ажылдары, кожууннуң культура амыдыралын көргүскен база хоочуннарның фото-чуруктарын чырытканы улуг сонуургалды болдурган. Чалаткан хоочуннар, херээженнер, адалар чөвүлелиниң кежигүннери, уран чүүлге, спортка идепкейлиг киржикчилер бот-боттарынга байыр чедиришкен, чалыы, чараш, омак-сергек көзүлдүлер.

Улаштыр номчуур...
25.03.2014
Хүреш-биле демдеглээн
Бай-Тайга кожуунда уран-шевер,  ажыл-ишчи, үлегерлиг адалар көвей.  Ажы-төлүн эртем-билигге чедирип,  кады чурттаан эжин деткип, найыралы быжыг өг-бүлелерниң бирээзи — Киров Түлүшович Хунанның өг-бүлези.  Ол 1944 чылдың март 4-те Улуг-Хем кожууннуң Арыг-Yзүү  суурга арат  өг-бүлеге  төрүттүнген. 1963 чылда Шагаан-Арыг ортумак школазын дооскан. 1968 чылда Кызылдың  уран чүүл училищезин дооскаш, Тожу кожууннуң Тоора-Хем суурга уругларның чурулга школазынга башкылап эгелээн. 1977 чылдан Бай-Тайга кожууннуң Х.К.Тойбу-Хаа аттыг уругларның чурулга школазынга башкылавышаан, чонар-даш-биле чазаныр салым-чаяанын улам хөгжүдүп, республика болгаш Россия чергелиг уран чүүл делгелгелеринге идепкейлиг киржип, кылган ажылдары улуг үнелелди алган. 1980 чылдан Россияның Чурукчулар эвилелиниң кежигүнү. Бай-Тайганың  ат-алдарын делегейде алдаржыдып чоруур кожууннуң хүндүткелдиг күдээзи. Россияның Чурукчулар эвилелиниң баштаар чериниң  ревизия комиссиязының кежигүнүнге база ажылдап чораан. 
Улаштыр номчуур...
25.03.2014
Тыва төрээн чурту дег

Тыва биле Россияның демнежилгезиниң 100 чылынга

Эрткен чайын шөлээм алгаш, Кемерово облазының Зеленогорск деп бичии хоорайжыгажында ажылдап турар уруумга четкеш, келген мен. Аңаа чеде бээримге, Анатолий Михайлович биле Татьяна Дмитриевна Костенколарның өг-бүлези бисти бажыңынче чалаан. Чүге дээрге ол өг-бүле Тывага ажылдап, чурттап чораан болгаш мээң уруум Зеленогорскиге ажылдап чеде бээрге, аныяк, тыва эмчи келген деп билип алгаш, таныжып алган болдулар. Оларның бажыңынга чеде бээривиске, аъш-чемин делгеп салган, аажок өөрүп уткудулар. Анатолий Михайлович баянын туткаш, Солаан Базыр-оолдуң «Күскү сесерликке» деп ырызының аялгазын ойнай каапты. Бо аялганы дыңнааш, ала чайгаар кижиниң сагыш-сеткили өөрүшкүден хөлзей бээр чорду. Кандыг-ла-бир үрде көрүшпээн чоок төрели чедип келген дег өөрүшкү-маңнайы-даа аажок, биске белекчигеш-даа белеткеп алган болдулар.

Улаштыр номчуур...
25.03.2014
«Азия төвү» тураскаалды каяа тургузарыл?
Тыва биле Россияның демнежилгезиниң болгаш Кызыл хоорайның 100 чылдарының юбилейлеринге белеткелде Улуг-Хем кежир көвүрүгден Чүргүй-оол кудумчузунга чедир база ооң чоогунда девискээрниң чаартылгазы азы өскээр чугаалаарга, эрик кырының чаартылгазы чугула черни ээлеп турар. Ооң иштинде «Азияның төвү» тураскаалдың база ооң чоогунда девискээрниң  келир үеде салым-чолу онза сонуурганчыг. Аңаа хамаарыштыр чурттакчы чондан эрги тураскаалды канчаарыл, ону каяа тургузарыл дээн чижектиг айтырыглар база эвээш эвес болуп турар. Бо айтырыглар талазы-биле Кызыл хоорайның мэриязынга эрткен неделяда парлалга конференциязы болуп эрткен. Аңаа  ТР-ниң «Капитал тудуг эргелели» күрүнениң бюджет албан чериниң начальниги Владимир Илкин, Кызыл хоорайның кол архитекторунуң хүлээлгелерин күүседип турар Орлан Донгак киржип, журналистерниң айтырыгларынга харыыларны берген. 
Улаштыр номчуур...
20.03.2014
Айыткал делегей ниитилелинче угланган

Украинада байдал болгаш Россияның составынга чаа субъектилерниң тургустунганы-биле холбаштыр Россияның Президентизи Владимир Путин Федералдыг Хуралга ээлчег чок Айыткалды март 18-те кылган. 

Кремльдиң Георгий залынга болган езулалга Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол база киришкен. Күрүне Баштыңының Айыткалы, алыс утказын алыр болза, делегей ниитилелинче угланган, Россияның эрге-ажыктарын камгалаар талазы-биле айтырыгларга бодунуң үндезин туружун Президент илереткен деп, Шолбан Кара-оол демдеглээн.

Улаштыр номчуур...
20.03.2014
Крым, Россия—чаңгыс өг-бүле

Бүгү чурттуң манап турганы төөгүлүг болуушкунну чон бедик хей-аът, келир үеже идегелдиг көрүш-биле хүлээп алган. Март 18-те Россияның составынче Крым биле Севастопольдуң киргенин бадыткаан документиге Россияның Президентизи Владимир Путин болгаш Крымның Чазак даргазы Сергей Аксенов парламентизиниң спикери Владимир Константинов, Севастополь хоорайның баштыңы Алексей Чалый ат салган. Республиканың, Севастопольдуң удуртукчулары ат салган. Бүгү Россияга ол төөгүде балалбас исти арттырган хүннү диңмиттиг байырлап эрттирген. Кызыл хоорайга «Бис кады бис!» деп митинг-концерт Россия Федерациязының ыдык ырызы-биле эгелээн. Арат шөлүнге 3 муң 400 хире чурттакчы чон чыглып кээп, өөрээнин чажырбаан. Барык кижи бүрүзү холунда «Крым, кады бис!», «Путин шын!», «Кезээ мөңгеде кады!», «Чуртумга чоргаарланыр мен!» дээн лозуңнар, плакаттар туткан. Март 14-те Арат шөлүнге чон Крымны деткип, сагыш човап чыылган болза, бо удаада өөрээн сеткилин илередип кээп турган.

Улаштыр номчуур...
20.03.2014
Эрес-кежээ малчыннар

Көдээ иште

Өвүр кожуун — Тывада хөй малды өстүрүп турар кожууннарның бирээзи. Бөгүн кожууннуң бүгү ажыл-агыйларында бода мал – 9258 баш, шээр мал – 133831 баш, чылгы мал – 4117, сарлыктар – 395, хаваннар – 139. Кожууннуң көдээ ажыл-агый бүдүрүлгелери, арат ажыл-агыйлары мал бажын улам өстүрер дээш кызымак ажылдап турар. Кожуунга мал ажыл-агыйын хөгжүдеринге арат ажыл-агыйлары база 12 муңчу малчыннар улуг үлүүн киирип турар. Оларның бирээзинге Солчур сумузунуң муңчу малчыны Шолбан Биче-оолович Дамдынның арат ажыл-агыйы хамааржыр.Шолбан Биче-оолович — уктуг малчын. Өвүр кожууннуң хоочун малчыннары Биче-оол Эңдерикович, Сарыг-кыс Маадыровна Дамдыннарның өг-бүлезинге төрүттүнген болгаш мал ажылын бичиизинден тура эки билир, кызымак, ажылгыр, эрес-кежээ оол кылдыр өзүп келген. 1988 чылда Чаа-Суур ортумак школазының 8-ки клазын дооскаш, 16 харлыындан эгелеп «Чаа-Суур» совхозтуң хой, өшкүзүн, сарлыын кадарып эгелээш, арга-дуржулгазы улам улгаткан.

Улаштыр номчуур...
20.03.2014
Чүс тос школачы мөгелер

Чаа-Хөл кожууннуң баштыңы Орлан Дамзырович Монгуштуң шаңналы дээш тыва хүреш маргылдаазын Чаа-Хөл кожууннуң школачыларының 1-ден 11 класстарда оолдар аразынга ийи дугаар чыл Чаа-Хөл суурда хүреш залынга организастап эрттирген. Орлан Монгуш школачы үелеринде спортка хандыкшылдыг, ылаңгыя хол бөмбүү, хаак маргылдааларынга республика деңнелинге чедир каш удаа киржип чораан. Алдан дөрттүң аразынга ачыр-дачыр тутчур, хүрежиринге база ынак. Хоочуннар аразынга өөнүң ишти Урана Маадыр-ооловна-биле кады  хол бөмбүүнүң маргылдааларынга ам-даа киржип чоруур. Орлан биле Урана Монгуштарның өг-бүлези кожуунга эрткен «Спортчу өг-бүле» деп оюнга тиилээш, республика чергелиг оюнга база киржип, кожууннуң адын камгалаан.

Улаштыр номчуур...
19.03.2014
Малчыннар-биле ужуражылга

Эрзин кожуунда

Тываның Баштыңы Эрзин кожууннуң аныяк малчыннарынга күрүне деткимчезин чүге көргүспейн турар дугайында айтырыгны сайгарып көөр болган.

«Эрзинниң хойжу малчыннарының аалдарынга барып, «Кыштаг» деп төлевилелдиң боттандырылгазын хынап көрдүм. Бо программа езугаар Эрзин кожуунда чаңгыс-даа рубль ажыглаттынмааны чаржынчыг-дыр. Программаның боттандырылгазының аргаларының болгаш дүрүмнериниң талазы-биле ТР-ниң Көдээ ажыл-агый яамызының ажыл-ижин тодарадыр бис» — деп, Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Эрзин кожуундан үнүүшкүнүнден келгеш, «ВКонтакте» социал четкиде хууда арынынга бижээн. Ш.Кара-оол чаңчыл езугаар республиканың малчыннарының аал-коданынга барып, оларның ээлери-биле доктаамал ужуражылгаларны эрттирип турар.

Улаштыр номчуур...
19.03.2014
Хереглекчиниң эрге-ажыктары

«Дорт харылзаа»

Делегейде эр, херээжен, кырган, чалыы дээш, шупту кижилер хереглекчилер кылдыр санаттынар. Кижи ниитилелге кара чааскаан чурттап шыдавас. Ол өске албан черлеринден азы хууда кижилерден янзы-бүрү ачы-дузаларны, барааннарны садып ап турар. Ынчангаш бир-ле албан чериниң бүдүрген чүүлдерин ажыглап турар болганывыста долу эргелерлиг база хүлээлгелерлиг хереглекчилер болур бис. Хереглекчи бодунуң акша-хөреңгизи-биле бараанны азы ачы-дузаны садып ап турар болганда оларның шынарлыг болгаш херектиг болурунга бүзүрелдиг болур ужурлуг. Ынчалза-даа херек кырында байдал ындыг-ла эки эвес деп билир бис. Ол дугайында сайгарып чугаалажыры-биле март 15-тиң бүдүүзүнде «Шын» солуннуң редакциязынга «Хереглекчи эргелериң билир сен бе?» деп темага номчукчулар-биле «дорт харылзааны» эрттирген бис. Аңаа хереглекчилерниң эргелерин болгаш чаагай чоруун камгалаар адырга хайгаарал талазы-биле федералдыг албанның Тыва Республикада эргелелиниң хереглекчилер эргелерин камгалаар салбырының специалист-эксперти Юрий Чүвүрекович Ооржак биле санитарлыг хайгаарал салбырының улуг специализи Хамида Маадыр-ооловна Ооржак киржип номчукчуларның сонуургаан айтырыгларынга харыыларны берген.

Улаштыр номчуур...
19.03.2014
Чаа сценада байырлал

2014 — Культура чылы

Март 15. Тыва Республиканың В.Көк-оол аттыг Национал хөгжүм-шии театры. Фойеде чыылган хөй чонну көөрге, кымыскаяк өө сагындырар. Республиканың бүгү кожууннарының төлээлери ус-шеверлериниң хол-биле кылган, даараан, чазаан уран кылыгларын делгээш, садып-сайгарып турлар. Ында чүнү чок дээр. Мөңгүнден каасталгалар, тыва национал идик-хеп аймаа, чонар-даштан чазаан янзы-бүрү чараш аң-мең, каасталгалар, ыяштан чазаан эдилелдер дизе-ле, чүү-даа бар. Ийиги каътче үнүп келгеш, фойениң каас-чараш, чырык апарганын дораан эскерип кагдым. Капитал септелгениң изин канчап эскербес боор. Дээвиирде чараш люстраларны аскан. Ханаларның өңнери улам чырык апарган. Артистерниң хөрек чуруктарын өңгүр, чараш кылдыр чаартып аскан. Бо-ла бүгү чаартылгаларны сонуургап көрүп чоруп тура, шак эрткенин эскербейн барып-тыр мен. Залче кирип, олуттарын ээлээринче  коңга кыйгыра берди.

Улаштыр номчуур...
18.03.2014
Тыва  Республиканың  Баштыңы Шолбан Кара - оол Россияның Президентизи Владимир Путинниң Крымга болган референдумга хамаарыштыр ээлчег чок Айыткалынга киржир

Бо хүн, март 18 - те, Тываның Баштыңы Шолбан Кара - оол Москвага болуп эртер Россияның Президентизи Владимир Путинниң Крымның болгаш Севастополь  хоорайның Россия Федерациязының хүрээлеңинче катчып киреринге хамаарыштыр Федералдыг Чыышка ээлчег чок Айыткалынга киржир. Ук хемчег Кремльдиң Георгиев залынга москваның шагы - биле 15.00 шакта эгелээр. Эрткен улуг - хүнде Крымга болуп эрткен референдумнуң түңнелдери - биле, бадылаашкын болган соңгулда участоктарының бюллетеньнерин 100%  хуузун ажылдап кылган соонда түңнелдери - биле, референдумга киришкен соңгукчуларның  96,77% хуузу Россияның хүрээлеңинче кирер үзел - бодалды илереткен дээрзин сагындырып каалы. Бир дугаар хүнде, март 17 - де, Тываның Баштыңы Шолбан Кара - оол чазактың аппарат хуралынга Крымга болуп эрткен референдумнуң баштайгы түңнелдеринге хамаарыштыр: “Бо референдум Россия Федерациязының амыдырал - чуртталгазында онза төөгүлүг болуушкун - дур. Ооң ужур - утказы канчаар - даа аажок улуг болгаш бистиң күрүневистиң күчү - күжү улгадырынга дорт  салдарлыг”- деп, бедик үнелелди берген.  

Улаштыр номчуур...