Правительство Республики Тыва
Для организаций:(39422)9-72-95,
(39422)9-72-96
Для граждан:(39422)2-30-96
Факс:(39422)2-13-54, 2-13-40
E-mail:ods@tuva.ru
Пресс-служба:(39422) 9-72-32
E-mail:pressa@rtyva.ru
|
Главное
6 августа Курская область пострадала от массированной атаки сил ВСУ. Подразделения Вооружённых сил Украины численностью до одной тысячи человек перешли в наступление с целью захвата участка территории Суджанского района Курской области. Жертвами нападения стали по меньшей мере 31 человек, в том числе шестеро детей. Погибли четверо мирных жителей области, еще несколько находятся в тяжелом состоянии.
Подробнее...
Новости
03.03.2019 22:02 / Спорт
Глава Тувы Шолбан Кара-оол: «Енисейская Сибирь приросла Универсиадой! Гостеприимный хозяин Красноярск с сибирским радушием и открытым сердцем встречает тысячи участников и гостей с разных уголков России и со всего мира. Здорово, что первая в России Зимняя Универсиада-2019 проходит на берегах нашего Енисея, который всегда объединял людей и народы, был символом мощи, силы, чистоты и гармонии. На несколько дней Енисейская Сибирь превратится в центр притяжения для спортивной молодежи всего мира. И наш Президент с нами, в гуще событий, на открытии Универсиады. С Праздником спорта, дружбы и мира, друзья!»
В субботу в спортивно-зрелищном комплексе «Платинум Арена Красноярск» состоялась торжественная церемония открытия XXIX Всемирной зимней универсиады 2019 года в г. Красноярске.
«Сегодня в Красноярск, на берега нашей великой сибирской реки Енисей пришёл всемирный праздник студенческого спорта, праздник молодости и дружбы, упорной и честной борьбы. Тысячи атлетов из десятков стран мира покажут своё мастерство, силу, скорость, выносливость и, конечно, волю к победе, твёрдый характер и уважение к сопернику», – сказал Президент
Подробнее...
01.03.2019 19:31 / Наука
В Доме Правительства состоялось торжественное собрание научного сообщества республики, где презентовали словник урянхайско-тувинской энциклопедии. В первую очередь, это научная основа для создания трехтомной энциклопедии, но в целом, является отдельным трудом со своей специфической задачей. Издание представляет собой единый сводный список слов и понятий, рекомендуемых для включения в энциклопедию, носит предварительный характер как инструмент для формирования отраслевых словников, кроме того, подлежит всенародному обсуждению в целях достижения полноты материала, а также для внесения дополнений и изменений по результатам обсуждения.
В презентации прияли участие Глава Тувы Шолбан Кара-оол, спикер Верховного Хурала РТ Кан-оол Даваа, председатель Общественной палаты Тувы Чимит-Доржу Ондар, члены Правительства РТ, депутаты и другие приглашенные.
Подробнее...
01.03.2019 19:18 / Новости России и мира
Транспортно-боевые вертолеты Ми-8АМТШ-В «Терминатор» и транспортные самолеты Ан-26 сформировали авиационную эскадрилью в Туве, техника уже в Кызыле. Четыре вертолета Ми-8 совершили перелет в 1 тысячу километров в Кызыл с военного аэродрома под Новосибирском. Из Екатеринбурга прилетели три самолета Ан-26, преодолев около 3 тысяч километров с дозаправкой в Новосибирске.
Летчики новой эскадрильи будут выполнять задачи по транспортировке военнослужащих мотострелковой бригады для выполнения учебно-боевых задач в труднодоступной горной местности, а также будут участвовать в тактических учениях различного уровня.
Эскадрилья сформирована в Кызыле к 1 марта 2019 года. Горная мотострелковая бригада — единственная в ЦВО, она появилась в 2015 году.
Глава Тувы Шолбан Кара-оол накануне торжественного построения прокомментировал историческое событие в своем блоге
Подробнее...
28.02.2019 16:01 / Общество
Участники расширенного совместного заседания Советов Правительства и Верховного Хурала Тувы по вопросу о дополнительных мерах сбережения народа и усилению экономической политики, состоявшегося 26 февраля, рассказали о своих впечатлениях от выступления Главы Республики Тыва Шолбана Кара-оола и обсуждения депутатами озвученных тем.
Ирина Самойленко, заместитель председателя Верховного Хурала РТ (фракция "Единая Россия"):
- Всецело поддерживаю предложение Главы Тувы о необходимости создания программы по преодолению бедности в республике. Регионы азиатского континента имеют свой исторический путь, свою структуру хозяйствования, свои традиции. Общие критерии не могут применяться для всех регионов одинаково. Это однозначно. Поэтому нужен особый измерительный подход к определению уровня благосостояния населения.
Подробнее...
28.02.2019 15:44 / Наука
Участники расширенного совместного заседания Советов Правительства и Верховного Хурала Тувы по вопросу о дополнительных мерах сбережения народа и усилению экономической политики, состоявшегося 26 февраля, рассказали о своих впечатлениях от выступления Главы Республики Тыва Шолбана Кара-оола и обсуждения депутатами озвученных тем.
Кара-кыс Аракчаа, директор ГБОУ "Научно-исследовательский институт медико-социальных проблем и управления Республики Тыва":
- Президент поручил к 2024 году снизить бедность в два раза. Очень сложная задача, если учесть, что до этого на точно такой же результат у нас ушло более 15 лет. Поэтому я согласна с Главой республики, что к решению проблемы надо подходить научно. Надо понять, в чем первопричины хронической бедности в Туве
Подробнее...
28.02.2019 12:02 / Общество
В республике создана региональная общественная организация "Феникс" по ресоциализации лиц, освободившихся из мест лишения свободы. Организация официально зарегистрирована в Управлении Министерства юстиции РФ по Туве. Консультативную и практическую поддержку при создании новой организации, деятельность которой будет способствовать снижению рецидивной преступности, оказал Департамент региональной безопасности Администрации Главы РТ и Аппарата Правительства РТ. К учреждению организации привлекли ветеранов службы исполнения наказаний Орлана Сайна, Марта Ширин-оола, Танаа-Херела Куулара, Вячеслава Сарыглара и других.
Сообщается, что общественная организация "Феникс" займется благотворительной, социальной, нравственно-воспитательной работой с лицами, освободившимся из мест лишения свободы и лицами, осужденных без изоляции от общества.
Подробнее...
27.02.2019 15:11 / Политика
Власти Тувы приступили к разработке перечня мер по реализации президентского послания. 26 февраля правительство республики и Верховный Хурал провели совместное заседание по вопросу о дополнительных мерах сбережения народа и усилению экономической политики. По итогам совещания руководителям социального блока правительства поручено провести анализ уровня доходов и расходов каждой семьи в разрезе населенных пунктов. На его основе планируется сформировать реестр граждан с доходами ниже прожиточного минимума, а в дальнейшем для каждой семьи планируется выработать программу преодоления бедности.
Подробнее...
27.02.2019 10:49 / Политика
Власти Тувы приступили к разработке перечня мер по реализации президентского послания. 26 февраля правительство республики и Верховный Хурал провели совместное заседание по вопросу о дополнительных мерах сбережения народа и усилению экономической политики.
По итогам совещания руководителям социального блока правительства поручено провести анализ уровня доходов и расходов каждой семьи в разрезе населенных пунктов. На его основе планируется сформировать реестр граждан с доходами ниже прожиточного минимума. В дальнейшем для каждой семьи предполагается выработать программу преодоления бедности.
В целом для региона республиканскую программу снижения уровня бедности будет разрабатывать Минтруд РТ. В программе, как отметили участники совещания, должны быть учтены все 12 дополнительных мер социальной поддержки, предусмотренных посланием Президента РФ.
Подробнее...
26.02.2019 20:18 / Мероприятия
Постановлением Правительства Республики Тыва от 21.02.2019г. № 92 в государственную программу Республики Тыва «Энергоэффективность и развитие энергетики на 2014-2020 годы», утвержденную постановлением Правительства Республики Тыва от 20.12.2013г. № 750 внесены изменения.
1. Приведение в соответствие лимитов финансовых средств государственной программы с Законом Республики Тыва от 04.12.2018 г. № 459-ЗРТ «О внесении изменений в Закон Республики Тыва «О республиканском бюджете Республики Тыва на 2018 год и на плановый период 2019 и 2020 годов» и Законом Республики Тыва от 03.12.2018 г. № 446-ЗРТ «О республиканском бюджете Республики Тыва на 2019 год и на плановый период 2020 и 2021 годов».
Подробнее...
25.02.2019 15:57 / Мероприятия
Глава Тувы Шолбан Кара-оол в понедельник на аппаратном совещании озвучил задачи по реализации послания Президента России Владимира Путина, с которым он выступил 20 февраля:
- Много раз был участником посланий президента России и могу сказать, что его выступление было как никогда насыщено социальными инициативами. Теперь нам предстоит поставить их реализацию под пристальное внимание. По данным инициативам не должно быть никакой раскачки, и ни в коем случае нельзя забюрократизировать этот процесс. Его каждое высказывание касалось нашей республики. Где, как ни у нас, их реализовывать? Если наше правительство не сформулирует правильные заявочные механизмы защиты интересов жителей Тувы, как подлежащих поддержки со стороны государства, то откуда им ждать помощи?
Потребовал, чтобы правительство в кратчайшие сроки по каждой из социальных инициатив Президента сформировали рабочие группы со своим функционалом, которые занялись бы учетом всех людей, которые подходят под разные виды адресной поддержки.
Подробнее...
Фоторепортажи
08.08.2024
18.07.2024
18.07.2024
10.07.2024
09.07.2024
09.07.2024
11.06.2024
10.02.2024
19.01.2024
15.01.2024
01.01.2024
29.12.2023
26.12.2023
25.12.2023
25.12.2023
24.12.2023
23.12.2023
21.12.2023
14.12.2023
11.12.2023
Медээлер
16.01.2014
Тыва улустуң мерген үлегер домактары бар. «Хөйү — хөйлең, чону – чоорган», «Өскүзүнден өлбес, өскүзүнден өзер», «Өскүс кижи өөр чоннуг» дээш, оон-даа өске. Тыва улус шаг-шаандан-на бот-боттарын деткижип, өскүс калган ажы-төлдү азырап өстүрүп чораанын бо үлегер домактарның утказы тода илередип турар.
Эрги Тыва үезинде чоннуң амыдырал-чуртталгазының байдалы берге, колдуунда мал-маган азырап өстүрүп, ооң сүт-сааны, эът-кежи, дүгү-биле амыдырап чораан. Ындыг-даа болза, тыва кижиниң сагыш-сеткили кезээде буянныг, эң ылаңгыя өскүс калган ажы-төлдү ооң төрелдери черге кагбас, азырап өстүрүп каар. Өскүс ажы-төлдү аартыктаар, харын-даа оларга дузалаар хөөн чок чорукту тыва улус сагыш-сеткил кеми деп санап чорааннар. «Өскүстү кагган - өөнделевес», «Төрелин кагган - төөрээр» деп үлегер домактар аңаа херечи. Өскүс калган чаш ажы-төл төрелдерин азыраваан кижилер чонунга хүндүткел чок боор. Өскүстерни төрелдери хамаанчок, көңгүс танывазы ачы-буянныг улустар азырап ап чораан.
Улаштыр номчуур...
16.01.2014
«Сочи-2014» 21-ги Кышкы Олимпиаданың ажыдыышкынынга киржири-биле Тывадан делегацияның кежигүннерин тодараткан.Аңаа ТР-ниң аныяктар болгаш спорт херектериниң талазы-биле сайыды Уран-кыс Ондар, Каа-Хем кожууннуң баштыңы, кожууннуң Төлээлекчилер хуралының даргазы Александр Шелехов, «Тыва» КТРК-ның корреспондентизи Виктория Тас-оол, Европаның үш дакпыр чемпиону, делегейниң ийи дакпыр вице-чемпиону болгаш Россияның херээжен улус аразынга хостуг хүреш талазы-биле чемпиону, Тываның Дээди Хуралының депутады Лориса Ооржак, гандбол талазы-биле 1984 чылда ССРЭ-ниң чемпиону, спорттуң хоочуну, республиканың Соңгулда комиссиязының даргазының оралакчызы Олег Фортуна болгаш амыдыралы күш-культура болгаш спорт хөгжүлдези-биле сырый харылзаалыг ажыл-чорудулгалыг оон-даа өске алдарлыг кижилер кирген.
Кышкы Олимпиаданың ажыдыышкынынга киржири-биле Тывадан баар делегацияны республиканың Баштыңы Шолбан Кара-оол удуртур.
Улаштыр номчуур...
16.01.2014
Тывага будданың шажын школаларын ажыдарының аргаларын философия клуву сайгарып турар.
Философия клувунуң бо чылдың январь 11-де болган ээлчеглиг хуралынга Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол киришкен. Аңаа болган чугааның кол темазы - республиканың аныяктарының шажын-чүдүлге-биле холбаазы, ооң өзүп орар салгалдың угаан-бодал болгаш мөзү-шынар байдалдарынга чедирип турар салдары. Тываның күрүне университединиң проректору, философия эртемнериниң доктору болгаш будда болгаш тибет эртемнериниң төвүнүң тургузукчузу, аныяктар кижизидилгезинге буддизмниң ролюнуң дугайында илеткел кылган Ольга Хомушку чугааның кол өзээн тодараткан. Профессорнуң санап турары-биле алырга чаңчыл болган шажын-чүдүлгелер, ылаңгыя Тываның будда ниитилежилгези чүдүлгеге негелдени, ылаңгыя аныяктарның талазындан сонуургалды экономиктиг реформаларның агымы-биле күштелдирип шыдавайн барган. Ооң түңнелинде Тывада янзы-бүрү секталар (агымнар) тывылган, оларның аныяктарның сагыш-сеткилинге чедирип турар салдары ындыг-ла күзенчиг эвес болуп турар.
Улаштыр номчуур...
16.01.2014
Кызылдың болгаш кызылчыларның мурнунга шаандан бээр тургустунуп келген чидиг айтырыг—хоорайның кырында астына берген турар ыш болур, найысылалга ыяш бажыңнарның хөйү-биле туттунуп турарындан сөөлгү үеде ол улам немежип турар. Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Чазакка болган чөвүлел хуралга чыылганнарның кичээнгейин бо айтырыгже угландырган. «Кызылды көдээ суурга дөмей болдурбас херек. Печка одаар, корум-чурум чаңгыс каът бажыңнарны хоорай иштинге элбээ-биле тудар чорукту соксадыр херек, аңаа төпчүткен чылыг болгаш электри хандырылгалыг хөй каът бажыңнар тудар апаар. Тыныш системазының органнарының аарыы Кызылда чок деп Кадык камгалал яамызының оожургап орган херээ чок, комплекстиг эртем-барымдаалыг хемчеглер херек — деп, Шолбан Кара-оол демдеглээн. — Ол дээрге найысылалдың Төлээлекчилер хуралының, эртемденнерниң, федералдыг хайгаарал черлериниң, күүсекчи эрге-чагырганың ажыл-чорудулгазы-дыр».
Улаштыр номчуур...
16.01.2014
Тываның Баштыңы республиканың Чазааның составынга өскерилгелерни кылган.
Ындыг шиитпирни регионнуң удуртукчузу Шолбан Кара-оол болгаш Чазак кежигүннери боттарының ажылының түңнелдерин сайгарганының болгаш 2014 чылда ажыл-чорудулганың кол-кол угланыышкыннарын тодаратканының соонда хүлээп алган.Кадрлар солчулгазын Чазак Даргазының оралакчыларынга болдурган. Россияның Чазааның Даргазы Дмитрий Медведевтиң даалгаларын, Тыва Республиканың сайзыралының инвестиция планнарын күүседириниң болгаш ооң боттаныышкынын эгелээриниң талазы-биле күжениишкинниг ажылдың үези келгенин демдеглээн. Оон аңгыда республика Баштыңының Дээди Хуралга кылган Айыткалында кирген чугула сорулгаларны база күүседири чугула апарган. Бо чүүлдер эргелеп-башкарылганың бүгү деңнелдеринге күжениишкиннерни каттыштырарын негеп келген.
Улаштыр номчуур...
16.01.2014
Мурнуку чылдарда ышкаш дыңзыг, күштүг сооктар чогу-биле республиканың девискээринде кыштаглаашкын байдалы бо кыжын чүгээр эртип турар.Амгы үеде малчыннарның кол сорулгазы — частың башкы айында малдың төрүлдезинге чаш малды онча-менди алыры. ТР-ниң Көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем яамызының дыңнатканы-биле, республикада 173 муң бода мал, бир миллион 280 муң хой, өшкү, 60 муң аъттар, хаван 28 муң, иви малдың саны 2500 болгаш 192 теве бар.Бүгү ажыл-агыйларда 199,6 муң тонна сиген, хоолулуг мал чеми – 3270 тонна база 9500 тонна тараа белеткеттинген. Хоолулуг мал чемин чер-черлерде малчын коданнарже сөөрткен. Чаа чылдың эге хүннеринде чамдык кожууннарның девискээрлеринде кылын хар чагган. Ындыг-даа болза мал-маган онча-менди, чудаан мал чок, а малчыннарның мурнунда улуг харыысалга — кышкы сооктар эвес, а мал оолдаашкынының үези келген.
Улаштыр номчуур...
14.01.2014
«Тыва парлалганың хүндүлүг ажылдакчылары! Силерниң профессионал байырлалыңар-биле чүректиң ханызындан чедирген изиг байырымны хүлээп ап көрүңер! Бо байырлалды улуг чурттуң информастыг чаңгыс аай делгемин каттышкан күжениишкиннери-биле хандырып, Россияның хамаатыларының кол конститусчу эргезин — сөстүң хостуун боттандырып турар аңгы-аңгы кижилер демдеглеп турар. Хөй-ниитиниң санал-оналын хевирлеп тургузарынга, угаан-бодалдың болгаш мөзү-шынарның үнелиг чүүлдерин быжыглаарынга, өзүп орар салгалды кижизидеринге солун, радио, телевидение болгаш Интернет чугула чепсек болуп турар.Журналист кижиниң бижээн болгаш чугаалаан сөстери кижилерни мөөңнээринге күш болуп, оларның угаан-медерелинге, сагыш-сеткилинге болгаш хөөнүнге салдар чедирер. Массалыг информация чепсектерин «дөрткү эрге-чагырга» деп адап турары таварылга эвес
Улаштыр номчуур...
14.01.2014
Россияның парлалга хүнүнде, февраль 13-те, республиканың журналистери Виктор Көк-оол аттыг хөгжүм-шии театрының «Тет-а-тет» биче театрынга чыглып келгеннер.
Оларның аразында хөй санныг аныяк талантылыг журналистерден аңгыда, тыва журналистикага боттарының чогаадыкчы салым-чаяанын, сагыш-сеткилин, эртем-билиин бараалгаткан хоочуннар база эвээш эвес болган. Аңгы-аңгы салгалдарның журналистери Россияның парлалга хүнү-биле бот-боттарынга байыр чедирип, бүгү-ле эки чүүлдерни күзеп турганнар. Парлалга хүнү радио, телевидение, солуннар, электроннуг массалыг информация журналистерин, журналистиканың салгалдарын каттыштырып турар хүн-дүр деп, байырлалды ажыдып тура, тележурналист Виктория Тас-оол чугаалаан.
Улаштыр номчуур...
11.01.2014
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол республиканың православ чүдүлгелиглеринге болгаш Кызылдың база Тываның епискову Феофанга Рождество байырлалы-биле байыр чедирген:«Хүндүлүг мындаагылар! Силерге болгаш Силерниң өмүнээңерге Тываның бүгү православ христианнарынга чырыткылыг байырлал—Христостуң төрүттүнгени-биле байыр чедирерин чөпшээреп көрүңер! Чүдүүр кижилерге бо хүн онза улуг ужур-уткалыг. Ол бүзүрелди, ынакшылдың чылыын, идегелдиң аас-кежиин шаңнаар болгаш чаагай ажыл-херектерже болгаш эки чүүлдерже сорук киирер. Чаа делегейниң төрүттүнгениниң бо байырлалы кижилерни чаартып, оларны улам арыг болгаш улам чаагай сеткилдиг болдурар. Бодунуң гуманисчи чоруу-биле православ орус культураның чарылбас кезээ болуп, кижилерни тайбыңче, бодаралче болгаш чөпшээрежилгеже чүткүлдүг болурунга националын, сөөк-язызын, шажын-чүдүлгезин болгаш өске-даа талаларын барымдаалавайн кижизидер. Чүс ажыг нацияларның төлээлери чурттап турар бистиң республикага ол онза улуг ужур-дузалыг. Рождествонуң чырыткылыг хүннеринде ниитилелдиң сагыш-сеткил сайзыралынга, мөзү-шынарның бедик идеалдарын хевирлээринге Тыва епархияның ролюнуң өзүп орарын онзалап демдеглексээр-дир мен.
Улаштыр номчуур...
11.01.2014
2014 чылда бир дугаар төрүттүнген уругга Тываның Баштыңы байыр чедирген, ооң соонда божудулга системазын чаартырының айтырыгларының талазы-биле чөвүлел хуралды эрттирген.2014 чылда бир дугаар төрүттүнген уругга Тываның Баштыңы байыр чедирген, ооң соонда божудулга системазын чаартырының айтырыгларының талазы-биле чөвүлел хуралды эрттирген. Ийи дакпыр юбилейлиг 2014 чылда Тывага бир дугаарында Кызылда чурттап турар Сайсу биле Сергей Бадарчыларның өг-бүлезинге кыс уруг төрүттүнген. Чылдың баштайгы төлү республиканың Божудулга төвүнге январь 1-де 4 шак 25 минута турда төрүттүнген. Ооң деңзизи 3 килограмм 500 грамм болган, узун дурту 52 см. «Бичии уруг кадык болгаш чараш»— деп, төптүң кол эмчизи Шолбан Хопуя демдеглээн.
Улаштыр номчуур...
10.01.2014
Тываның Баштыңының Чаа чыл балы республиканың найысылалынга декабрь 27-де болган. Национал хөгжүм-шии театрынга болган байырлыг кежээге Тываның экономиказының аңгы-аңгы адырларынга эң бедик көргүзүглерни чедип алган 500 ажыг аалчылар чыылган. Yнер 2014 чылдың кол болуушкуну — Тываның Россия-биле демнежилгезиниң 100 чыл юбилейиниң демдээн езугаар балды организастаан. Аалчыларның даңзызы безин аңгы-аңгы үелерниң болгаш салгалдарның уламчылалын бадыткап көргүскен. Аңгы-аңгы үелерде Тываның үш баштыңының чаңгыс сценадан чедирген байырын чыылганнар дыңнаар аас-кежиктиг болган. Баштай республиканың амгы удуртукчузу Шолбан Кара-оол байыр чедирген. Ооң соонда СЭКП Тыва обкомунуң бирги секретары Григорий Ширшин болгаш Тываның баштайгы Президентизи Шериг-оол Ооржак олар чүве чугаалааннар. Губернатор балының кол демдээ 2013 чылды эң эки көргүзүглерни чедип алган кижилерни алгап мактааны болган. Экилерниң экизи 25 кижини үнелээн.
Улаштыр номчуур...
10.01.2014
Декабрь эгезинде Тываның эң чараш булуңнарының бирээзи Тожунуң тайгазында ивижилер-биле ужуражыр аас-кежиктиг болган бис. Аалчылар кээрге, аажок чылыг хүлээп, амыдырал-чуртталгазының дугайында ажыт-чажыт чок чугаалап бердилер. Олар амыдыралдың кадыг-бергелеринге чалынмас, дадыккан, бөдүүн сеткилдиг кижилер. “Шын” солунну дамчыштыр Чаа чылдың чаагай күзээшкиннерин Тываның аңгы-аңгы булуңнарында чурттап турар номчукчуларынга дамчыдарын олар дилээн чүве. Оларның чагыы езугаар бо материалды белеткедивис. Сайзана Чаш-ооловна Кол болгаш Андрей Сүрүнович Бараан ивижилээнинден бээр 20 чыл четкен. Сайзананың ада-иези Бичиилең, Чаш-оол Колдарның арттырып берген ивилерин салгал дамчып, өстүрүп эгелээн. Амгы үеде оларның аалында 80 иви бар. Олар ийи уруглуг, ийи уйнуктуг. Улуг уруу биле күдээзи «Лунсин» компаниязында ажылдап турар, а хеймери келир чылын дээди өөредилге черин доозар. Сайзана Чаш-ооловна Тожу кожуундан «Наадым – 2013-түң» тиилекчизи болгаш, трактор-биле шаңнаткан. Ол — тайгада чурттап турар чаңгыс херээжен ивижи.
Улаштыр номчуур...
10.01.2014
2013 чылдың декабрьның 26-да Тываның күрүне филармониязының концерт залының эде кылдынган соонда байырлыг ажыдыышкыны болган. 2011 чылда болган чер шимчээшкини культураның бо улуг «одаан» хаар ужурга таварыштырган. Артистер ол үениң дургузунда кожууннарже үнүүшкүннер-биле аргаданып ажылдаан. Бергелер турза-даа, план езугаар септелге, эде дерилге ажылдары доозулган. Бо хүннерде республикада үннүң эки дыңналырының (акустика) талазы-биле бирги черде чоруп турар бо залдың ол шынарын чидирбес дээш тудугжулар, инженер-техниктиг ажылдакчылар, филармонияның удуртулгазы-- шупту шудургу ажылдаан. Ынчангаш 1934 чылда Ленинградтан келген тускай эртемниглерниң үннүң эки дыңналырынга таарыштыр тускайлап кылган шынарын чидирбезин бодап, чогуур ажылдарны кылганын Игорь Дулуш көрүкчүлерге тайылбырлааш, коллектив моон соңгаар-даа тыва хөгжүмнүң кайгамчык чараш аянын көрүкчүге ол хевээр чедирер дээш, делегей чоннарының хөгжүмүн дыңнакчыларга дамчыдар дээш кызымаккай ажылдаар дээрзин аазаан.
Улаштыр номчуур...
10.01.2014
Ат-сураглыг орус ыраажы Людмила Зыкина хуулгаазын үнү-биле, хар-дүвүлүг соок бо кежээ Оренбургтуң чөөк аржыылы-биле эктиң шуглап ал, авай, деп уярадыр бадырып чораан болгай. Ыр-шоорда кирген бо аржыыл Оренбургту алдаржыткан деп чугаалап болур. Ынчалза-даа бо ыр чогааттынмаан, Зыкина ону чон мурнунга ырлап үнүп кээр мурнунда Оренбургтуң аржыылы тус черниң ус-шеверлериниң шаг-шаандан аргып, садып турганы аржыылы чораан деп, чугаа база бар. Чараш үнү-биле хамыкты кайгаткан ыраажының чогаадыкчы ажылының дугайында кайы-ла-бир солундан номчааным бо чүүлдү «Чаңгыс суур – чаңгыс бүдүрүлге» төлевилелдиң делгелгезинге Улуг-Хем кожууннуң Эйлиг-Хемниң ус-шеверлериниң делгээн аржыылдарын бөлүк уругларның чарашсынып магадаанын көргеш, сакты хонуп келген мен.
Улаштыр номчуур...
31.12.2013
Эргим чаңгыс чер-чурттугларым! Тываның хөй националдыг чурттакчылары!
Yнүп орар Чаа чыл-биле силерниң шуптуңарга сеткилим ханызындан байыр чедирерин чөпшээреп көрүңер! Чаа чыл байырлалдарының бүдүүзү ол дээрге түңнелдер үндүрериниң, кижи бүрүзү бодунда салдынган сорулгалар шупту күүсеттинген бе, келир чылын чүнү кылырыл база кандыг үүле-херекти боттандырарыл деп айтырарының үези-дир.
2013 чылды үдеп тура, багай эвес ажылдаан бис, байырлалдың сеткил-хөөнүнге алзыр барымдаалар бисте база бар деп чугаалаар эргелиг бис. Делегейниң экономиктиг кризизи үргүлчүлеп-даа турар болза, Тывага бүдүрүлгениң буураарын болдурбаан, республиканың инвестицияга сонуургалдыг чоруун бедидерин чедип алган.
Yр туттунган Божудулга төвүн тудуп дооскан бис, Хову-Аксы суурга чаа котельная туттунган, Магистральная кудумчузун улуг хемчээлге чаартып кылган, юбилейниң объектилеринде ажылдар эгелээн.
Улаштыр номчуур...
|
|