Правительство Республики Тыва
Для организаций:(39422)9-72-95,
(39422)9-72-96
Для граждан:(39422)2-30-96
Факс:(39422)2-13-54, 2-13-40
E-mail:ods@tuva.ru
Пресс-служба:(39422) 9-72-32
E-mail:pressa@rtyva.ru
|
Главное
18 июля, четверг
10.00 День заезда участников праздника животноводов «Наадым-2024», размещение в Юрточном городке в местечке Тос-Булак. «Юрточный городок» в м. Тос-Булак.
11.00 Чемпионат Республики Тыва по стрельбе из тувинского традиционного лука «Тыва ча адар оюн: баг адар хевири» среди мужчин и «Тыва ча адар оюн: борбаанды адар хевири» среди женщин. «Юрточный городок» в м. Тос-Булак.
Подробнее...
Новости
10.01.2020 16:23 / Политика
Глава Тувы Шолбан Кара-оол в декабре выступил с ежегодным посланием Верховному Хуралу Республики Тыва. Жители республики комментируют программный документ.
Дандар-оол Кок-Хунаевич Ооржак, известный государственный деятель и почетный житель города Кызыла:
- В свое время я состоял в руководящем звене молодежного движения, также участвовал в социально-экономической и культурной жизнедеятельности республики, поэтому могу проводить параллели по сравнению с тем временем.
Считаю, что одно из основополагающих достижений 2019 года – принятие на федеральном уровне Индивидуального плана социально-экономического развития Республики Тыва до 2025 года и начало работ по этой программе.
Подробнее...
10.01.2020 15:25 / Муниципалитеты
Глава Тувы Шолбан Кара-оол в декабре выступил с ежегодным посланием Верховному Хуралу Республики Тыва. Жители республики комментируют программный документ:
Аржаан Ооржак, председатель администрации Овюрского района:
- В Послании «Новая энергия развития. Жить в Туве. Гордиться Тувой» Главы Республики Тыва Шолбана Валерьевича Кара-оола есть положения, предусматривающие поддержку жизнедеятельности Овюрского кожууна.
В 2019 году по социальной сфере в центре кожууна в селе Хандагайты построена пристройка к садику «Чечек».
Подробнее...
09.01.2020 19:11 / Строительство
Сегодня в ходе аппаратного совещания, которое проходило в режиме селектора с муниципальными образованиями, Глава Тувы Шолбан Кара-оол подчеркнул, что наступивший год должен быть насыщен рабочими результатами, которых каждому нужно добиваться по своим направлениям работы.
«2020 год – год особого, форсажного строительства. Мы смогли защитить инвестиции, каких никогда не было в нашей республике. Строительная отрасль - один из экономических драйверов развития. В связи с этим своему первому заместителю Александру Брокерту поручил усилить министерство строительства, прежде всего кадрами, улучшить организационную часть и взаимодействие с соответствующими федеральными органами. Это должно быть министерство, которое смотрит стратегическим взглядом на ближайшие 5-10 лет
Подробнее...
08.01.2020 00:30 / Общество
В день светлого праздника Рождества Христова 7 января Глава Тувы Шолбан Кара-оол и архиепископ Корейский Феофан - временно управляющий Кызылской епархией приняли участие в ряде мероприятий. Первым делом они поздравили верующих на детском утреннике, который прошел в Воскресенском кафедральном соборе. Глава Тувы преподнес ребятишкам сладкие подарки за прекрасный рождественский концерт. Обращаясь к православным землякам, Шолбан Кара-оол отметил, что Рождество Христово – объединяющий праздник, потому что оно несет добро и духовную гармонию, поэтому неважно какой национальности и вероисповедания человек, в Туве люди всегда уважали и поддерживали друг друга. Глава Тувы признался, что ему приятно поздравлять православных земляков с одним из самых благословенных праздников в году
ФОТОРЕПОРТАЖ
Подробнее...
31.12.2019 18:39 / Праздники
Дорогие земляки! Уходит в прошлое 2019-й год. Каждый из нас за это время чего-то достиг, в чём-то превзошел себя прежнего. Именно ваши победы, большие и малые, двигали родную Туву вперёд, на новый уровень. Из ваших личных успехов сложился общий успех республики.
Среди главных достижений года я бы в первую голову назвал документ, над которым мы весь год работали вместе с правительством России. Это индивидуальный план социально-экономического развития Тувы.
Ключевое слово здесь – индивидуальный. Мы убедили руководство страны в необходимости особого подхода к развитию Тувы, к решению её системных проблем, которые тормозили и тормозят все движение.
Подробнее...
30.12.2019 22:05 / Общество
Глава Тувы Шолбан Кара-оол приветствовал в зале театра участников торжественной церемонии:
- Уважаемые участники торжественной церемонии! Дорогие земляки! Коллеги! Друзья!
Совсем скоро 2019 год станет ещё одной страничкой нашей общей истории. Уверен, что для жителей Тувы он запомнится тем, что практически каждый, кто честно работал на благо родной республики, страны и своего народа, мог с полным основанием сказать: «Это мой год – Год человека труда»!
ФОТОРЕПОРТАЖ
Подробнее...
30.12.2019 19:12 / Общество
30 декабря в Доме правительства Тувы прошла предновогодняя торжественная церемония вручения государственных наград. Глава Республики Тыва Шолбан Кара-оол по традиции обратился к участникам церемонии с праздничным обращением:
-Дорогие земляки! Коллеги! Друзья! Искренне рад приветствовать вас на церемонии вручения государственных наград! Как всегда, именно это традиционное мероприятие наполняет нашу насыщенную предновогоднюю повестку особым смыслом и торжественностью!
Лично для меня сегодняшняя церемония торжественна вдвойне, поскольку даёт возможность напрямую обратиться к вам и ко всем труженикам Тувы, как к главным творцам и созидателям объявленного в нашей республике Года Человека Труда.
Подробнее...
30.12.2019 18:07 / Политика
Глава Тувы Шолбан Кара-оол провел сегодня Государственный совет республики, на котором подвел итоги уходящего 2019 года и рассказал о ключевых направлениях работы в году наступающем. Одним из важнейших событий, в частности, стала работа над формированием индивидуальной программы ускоренного развития Тувы, основу которой составили инфраструктурные проекты, включая строительство железной дороги Курагино - Кызыл. Наряду с задачами экономического характера программа предполагает масштабное обновление объектов социальной сферы, инженерной и коммунальной инфраструктуры.
Уходящий год, отметил Глава республики, стал решающим в реализации национальных проектов. В настоящее время в Туве строится 248 современных объектов образования, здравоохранения, культуры, в том числе детские сады и школы, сельские дома культуры и ФАПы. Впервые за постсоветский период развернуто строительство 19 ясельных корпусов, введена в эксплуатацию первая в стране школа для детей чабанов. Продолжается строительство спортивно-культурного центра в поселке Каа-Хеме, на стадии завершения Дворец молодежи в Кызыле, сдан новый ФАП в селе Сосновка.
ФОТОРЕПОРТАЖ
Подробнее...
27.12.2019 17:00 / Политика
Глава Тувы Шолбан Кара-оол 26 декабря участвовал в заседании Госсовета, посвященного развитию сельских территорий. Заседание под руководством Президента России Владимира Путина прошло в Кремле. На Госсовете было отмечено, что сельские территории по-прежнему отстают по социальной обустроенности, бытовому комфорту, развитости инфраструктуры.
По мнению Главы Тувы, это долгожданный для всех Госсовет.
«Долгожданный Госсовет для всей России, для села, для крестьян. Для меня он к тому же стал подтверждением того, что мы у себя в Туве принимаем правильные меры, - поделился впечатлением Шолбан Кара-оол со своими подписчиками. - Я имею в виду поддержку наших аратов и особенно губернаторский проект возрождения малых сел. Владимир Владимирович поднял на Госсовете проблемы, которые мы на своем уровне начали решать через такие проекты, как «Одно село – один продукт»
Подробнее...
26.12.2019 13:16 / Политика
Глава Тувы Шолбан Кара-оол находится с рабочей командировкой в Москве. 26 декабря он примет участие в заседании Госсовета по вопросам сельхозпроизводства и развития села, которое состоится под руководством Президента России Владимира Путина.
Как сообщили в пресс-службе Кремля, на заседании будет рассмотрена роль регионов в реализации Стратегии устойчивого развития сельских территорий, а также этапы реализации госпрограммы "Комплексное развитие сельских территорий"
Ранее сообщалось, что на заседании Госсовета будет рассмотрен доклад об итогах развития агропромышленного комплекса в 2014-2019 годы и проведен анализ развития сельских территорий за тот же период
Подробнее...
Фоторепортажи
10.07.2024
09.07.2024
09.07.2024
11.06.2024
10.02.2024
19.01.2024
15.01.2024
01.01.2024
29.12.2023
26.12.2023
25.12.2023
25.12.2023
24.12.2023
23.12.2023
21.12.2023
14.12.2023
11.12.2023
09.12.2023
08.12.2023
08.12.2023
Медээлер
17.09.2013
Республиканың башкылар ниитилелиниң сүмелээни-биле орус дыл талазы-биле күрүне инспекторунга Тываның Баштыңының томуйлааны орус дыл болгаш литература башкызы Татьяна Шарыпова өөредилге болгаш эртем сайыдының оралакчызы албан-дужаалга ажылын эгелээр. Ол дугайында доктаалды ТР-ниң Чазааның хуралынга чоокку үеде хүлээп алыр. Ынчангаш Тыва Республика — орус дыл талазы-биле күрүне инспектору албан-дужаалды киирген Россияда баштайгы девискээр.
Улаштыр номчуур...
17.09.2013
«Сибирьниң девискээрлер аразында четкилер компаниязы» ажык акционерлиг ниитилелдиң чиңгине директору Константин Петухов-биле Тываның Баштыңының ужуражылгазының кол темазы Тываның девискээринде энергетика объектилериниң кышка белеткели болган. «Тываэнерго» ажык акционерлиг ниитилел кышка белеткел ажылдарын бүрүнү-биле доосканын, бир эвес келир кыжын озал-ондактыг байдалдар тыптып кээр болза, оларны чайладырынга эргежок чугула материалдарның курлавырын тургусканын «Сибирьниң девискээрлер аразында четкилер компаниязының» удуртукчузу Тываның Баштыңынга дыңнаткан.
Улаштыр номчуур...
17.09.2013
«Кижи — чурттуг, куш — уялыг» дээр. Кым-даа кижиге төрүттүнген, өскен чери, чаңгыс хемниң суун ижип, анай-кара чажындан-на аразында харылзажып, аал-оранынга үнчүп-киржип, чаңгыс аяк шайны үлежип ижип чораан арат-чону, кады ойнап өскен эш-өөрү, чону кончуг. Эрткен оруувусче, төөгүвүсче хая көрнүрү дээрге, мээң бүзүрел, бодап чоруурум езугаар алырга, ада-өгбелеривистиң салгалдарынга дээш төрээн чер-чуртун хумагалап, камгалап, сайзыралдың оруунче углап, тургузуп каанының дугайында болгаш оларның хөй-ниитиге билдингир, элеп читпес ис болуп арткан ажыл-чорудулгазын кажан-даа утпайн, сактып чорууру чугула дээрзин сагындырары-дыр.
Улаштыр номчуур...
13.09.2013
Тыва Республиканың Конституциязының 103 чүүлүнүң 17 пунктузу, «Тыва Республиканың Конституция судунуң дугайында» Тыва Республиканың Конституция хоойлузунуң 10 чүүлү, Тыва Республиканың Дээди Хуралының (парламентизиниң) регламентизиниң 134 чүүлү езугаар Тыва Республиканың Дээди Хуралының (парламентизиниң) доктаадыры болза:
Улаштыр номчуур...
13.09.2013
Эң кол чүүл – үш котелду төндүр эптей тургускан болгаш бирээзин шагда даштындан чылыглап каан. Өске ийи котелдуң чылыглаашкыны дооступ турар. «Стройсервис» КХН хүлээникчи организацияның удуртукчузу Юрий Гавриловтуң чугаалап турары-биле алырга, каш хүн бурунгаар электри дериг-херекселин эккелген, ону таарыштыр тургузарынга белеткел ажылдары эгелээн. Бо үе-чада котельнаяны ажылдадырынга аажок чугула, ооң соонда оран-саваның бараанын долузу-биле дөзевилээр. Август 8-те Хову-Аксы суурга РФ-тиң Президентизиниң Сибирь федералдыг округта Бүрүн эргелиг төлээзи Виктор Толоконскийниң киржилгези-биле болган хуралга котельнаяны ажыглалче киирериниң хуусаазын тодараткан турган деп сагындыраалы. «Бөгүн бис сентябрь 15-ке чедир котельнаяның белен турарының сорулгазын салдывыс. Сентябрь 20-ниң хүнүн-де хереглекчилерге чылыг турбас болза, ону чурум хажыдыышкыны деп санаар. Сорулга үе-шаанда күүсеттинер дээрзинге менде чигзиниг чок,
Улаштыр номчуур...
13.09.2013
Бо удаада өөредилгениң алдарлыг ажылдакчызы, улус өөредилгезиниң тергиини, хоочун башкы Анфиса Чаш-ооловна Тюлюш ажылдап турган чылдарында школазы-биле чыып, кадагалап алганы шыгжамырын көргүскен. «Мында эрги тыва бижик-биле Моол биле Тыва республиканың кызыгаарларында кызыгаарлаашкынны чорудуп турарының сактыышкыннары бижиттинген» — деп, хоочун башкы тайылбырын эгелээн. Тываның Баштыңы Ш.Кара-оол сактыышкыннарның шыгжамырын ажып көргеш, республиканың төөгүзүнге хамаарыштыр үнелиг материал бооп болур-дур деп башкы-биле чөпшээрешкен. Тыва Республиканың өөредилге сайыды К. Бичелдейге бижимел ажылдарны Тываның гуманитарлыг шинчилелдер институду-биле кады парлаарының аргазын өөренип көөрүн база сүмелээн. Тыва биле Моолдуң харылзааларының төөгүзү-биле эки таныш, филолог эртемден, сайыт эрги тыва бижикти билир болгаш, материалды боду очулдуруп болурун дыңнаткан. Анфиса Чаш-ооловна ооң дилээн кичээнгейге алганы дээш Тываның Баштыңынга өөрүп четтиргеш, институттуң эртемденнери-биле демниг ажылдаарын аазаан.
Улаштыр номчуур...
13.09.2013
Тыва Республиканың Баштыңы – Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оол сөс алгаш, эрес-кежээ, кызымак, ак сеткилдиг ажылы-биле бедик күш-ажылчы чедиишкиннерни чедип алгаш, өскелерге үлегерин көргүзүп чоруур тергииннерниң тергииннеринге байыр чедиргеш, Кызыл хоорайның хөгжүлде-сайзыралынга, Тыва биле Россияның чаңгыс демнежилгезиниң база Кызыл хоорайның үндезилеттинип тургустунганының 100 чылын демдеглээр юбилейлерни төлептиг уткуур дээш бөгүн кылдынып турар ажылдарга, келир үеде сорулгаларга доктааган.
— Чылдың-на сентябрьның ийиги улуг-хүнүнде Кызыл хоорайның хүнүн байырлап демдеглээри чаңчыл апарган. Бөгүн кызылчыларның байырлалының бүдүүзүнде күш-ажылдың кижилерин, мурнакчыларны шаңнап-мактап турарывыс өөрүнчүг-дүр. Ынак хоорайывыс бодунуң 100 харлаар юбилейинче бүзүрелдиг базып орар. Кызыл сөөлгү чылдарда каракка көзүлдүр чаарттынып, янзы-бүрү айыраң, чараш чечектерлиг хоорай апарганын көрүп тур бис. Кызыл ам улуг тудуг шөлү болуп, ында хөй тудуглар, чуртталга бажыңнары туттунуп, оруктарын эде кылып, чаарттынып турар.
Улаштыр номчуур...
13.09.2013
Кызылчылар юбилейни төлептиг уткуур дээш шыырак белеткенип турарлар. Оон ыңай амыдыралдың хүн бүрү айтырыглары база бар, хоорай долгандыр девискээрниң арыг-силии, кудумчуларның чаагайжыдылгазы, бажың-балгатты байырлал шинчизинче киирери дээш, ам-даа кылыр ажыл-ла хөй. Ооң чамдыызын Кызыл хоорай чагыргазы, шынап-ла, кылган. Оруктар чаарттынып турар, чаа чуртталга бажыңнары немешкен. Хары угда шиитпирлеттинмес, берге айтырыглар база бар. Ол дээрге планда чок бажың-балгат тудуглары-дыр, ынчаарга оларны кызырарының дугайында хемчеглерни база чорудуп турар. Ооң-биле чергелештир 2008 чылдан тура «Чечектелген Кызыл» мөөрейни кызылчыларга чарлаан. Бо чылын ону республика деңнелдиг «Тыва – арыг-шеверниң болгаш корум-чурумнуң девискээри» губернатор төлевилели кылдыр эде көрген, чоннуң мынаар кол кичээнгейни углап турары өөрүнчүг.
Улаштыр номчуур...
13.09.2013
«Күш-ажыл кижини каастаар» дижир. Ол ылап-ла шын. Чайын Сергей Допчааевич, Чечен Сереновнаның бажыңының чаны чараш сад-ла. Соңгазының баарында янзы-бүрү чечек-чимис хөлбеңнээн, бажың чанында огородунда дүжүдү эрте-ле быжып эгелээр, ында чүнү чок дээр: капуста, морковь, помидор дээш, суурларда чонувустуң хөй кезиинде тарыыр нептереңгей ногааларындан аңгыда, шпинат, петрушка, өңнүг капуста дээш, кижи танывас ногааларны тарып алган болур. Куда-дой, байыр-найыр дээш чайын черле чүнү демдеглевес дээр. Бо өг-бүлеге чону барып, хереглээн ногааларын, чечек-чимизин дилеп алырлар. Сергей акыйның бир кайгамчык аажызы – чонунга дуза чедиргеш өөрүп, амыраары, артында-ла арны чырый берген, хүлүмзүрүп тургулаар.
Улаштыр номчуур...
13.09.2013
Yстүү Усинскиде тываларның субурган тудуп алыр бодалы ийи чыл четкен. Оларның ол күзели бо чайын боттанган. Июль 10-да Кызыл хоорайның Орус культура төвүнге ачы-дуза марафонун эрттирген, ооң түңнелинде тудуг материалдары садып алырынга 136 муң рубль кирген. Ол хүннү субурганны тудуп эгелээни кылдыр санап болур.Чаньчуп субурган тудуунуң эгелей бергенинге чоннуң өөрүшкүзү оларның арын-шырайындан-на илдең болду. Журналистерниң салган айтырыгларынга суурнуң чурттакчылары күзелдии-биле харыылап бергеннер.
Алексей Флегентов, Yстүү Усинск суурнуң чагырга даргазы:
— «Мында чурттап турар тываларга субурганны тудуп тургусканы — тыва культураны тургузарының бир демдээ. Yстүү Усинск суурда 300 ажыг тывалар бар, шупту чурттакчы чоннуң 15 хуузу. Мооң мурнунда тывалар хөй турган, малчыннар уругларының интернады болгаш тыва дылды 9 класска чедир башкылап келгени солун.
Улаштыр номчуур...
13.09.2013
Сентябрь 6-8 хүннеринде республиканың найысылалы Кызыл хоорайга Тывага дзюдону сайзырадырынга улуг үлүүн киирген тренерлерниң бирээзи, афганчы-дайынчы Евгений Коровинниң чырык адынга тураскааткан Сибирь Федералдыг округтуң дзюдога эр, херээжен улус аразынга чемпионады болуп эртер. Россияның дзюдо федерациязы мындыг улуг маргылдааны Тывага эрттирип турары сөөлгү чылдарда республикада дзюдонуң сайзыралы бедик деңнелге четкенинге үнелелди берип, дзюдо мөгелериниң чедип ап турар бедик спортчу чедиишкиннеринге хүндүткелди, бүзүрелди көргүскени болур дизе, хөөредиг чок. Эрткен ХХ чүс чылдың 80-90 чылдарында республиканың шыырак дээн дзюдо мөгелериниң бирээзи, Кызыл хоорайның, Тыва Республиканың, Сибирь болгаш Ыраккы Чөөн чүктүң база Бүгүроссия чергелиг турнирлерниң каш дакпыр чемпиону, амгы үеде Тыва Республиканың дзюдо федерациязының президентизиниң оралакчызы, Тыва Республикада өртке удур федералдыг албанның бирги отрядының начальниги, полковник Анатолий Владимирович Фалалеев республикага дзюдонуң сайзырап келгенин мынчаар сактып чугаалаар:
Улаштыр номчуур...
13.09.2013
Болат Ооржак 1978 чылдың июнь 7-де Кызылга Тывада база ат-сураглыг улустуң — Россия Федерациязының болгаш Тыва Республиканың алдарлыг башкызы Хүрең Бораевна (ол элээн каш чыл мурнунда мөчээн) болгаш билдингир спортчу, тыва хүрештиң шинчилекчизи, Тыва Республиканың алдарлыг ажылдакчызы, педагогика эртемнериниң кандидады Сергей Ынаажыкович Ооржактарның өг-бүлезинге төрүттүнген. Болат бичиизинде-ле хамык ажыл-херектиң мурнунга баар оол чораан. Спортка ол хандыкшылдыг, шыдыраага республиказының ат-алдарын аңгы-аңгы черлерге болгулаан маргылдааларга камгалап, дөрт класска тургаш-ла бүгү Россияны кезип каапкан. Ол ышкаш математикага тергииннерниң бирээзи турган, Тыва Республиканың лицейиниң башкыларының идегели болуп келген.
Улаштыр номчуур...
29.08.2013
Ук мөөрейни эрттиреринге баш удур ажылдарны тускай комиссия кежигүннери: «Бай-Тал» КУБ-туң директору, Тыва Республиканың алдарлыг ажылдакчызы база хөй шаңнал-макталдарның эдилекчизи Кызыл-кат Николаевна Кочал-оол, Бай-Тал суурнуң Төлээлекчилер хуралының даргазы, суму баштыңы Борбак-оол Салчакович Конгар, суму чагыргазының даргазы Саян Борисович Маадыр, социал политика талазы-биле оралакчы Хөвеңмаа Оттук-ооловна Хертек чоруткан. Мөөрейниң программазында сумулардан келген сигенчилерниң бүрүткел-даңзызын эртенгиниң 10 шакта эгелээн, бир дугаарында, Шуй сумунуң чагырыкчызы Андрей Ч.К-Д сигенчилери-биле, дараазында культурадан, «Курай» КБК, Ээр-Хавак, «МТС» МУБ, Бай-Тал болгаш кожуунда электри адырының ажылдакчылары, кожуун чагыргазындан эр-херээжен сигенчилер хөйү-биле идепкейлиг келген. Хол кадыыры база трактор-биле сиген кезилдезиниң маргылдаазын байырлыг байдалга ажыткан, эр-херээжен сигенчилер чыскаал-биле хемчегни эгелээн.
Улаштыр номчуур...
29.08.2013
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң даалгазы езугаар тургустунуп турар бичии уругларның үрер хөгжүм оркестриниң кол кезээ Р.К.Кенденбиль аттыг республиканың хөгжүм-уран чүүл школазының үрер болгаш соктаар хөгжүм херекселдер салбырының чеди өөреникчизи Латвиядан чанып келген. Олар аңаа хөгжүм школаларының өөреникчилериниң «Плюс» чогаадыкчы лагеринге дыштанмышаан, боттарының мергежилин бедидип алыр аргалыг болган. 2012 чылдың сентябрь айда Тывага «Азия төвүнде медээ аялгалары» үрер хөгжүм фестивалынга кээп чораан профессор Янис Пуриньш тыва үрер хөгжүмчүлерниң мергежээнин көргеш, уругларны Прибалтикаже чалаан.
Улаштыр номчуур...
29.08.2013
Николай Цветков:
— Бир дугаарында, республиканың наркотиктерге удур комиссиязының ажыл-чорудулгазынга дорт киржир арганы бергени дээш ТР-ниң удуртулгазынга, ылаңгыя Шолбан Валерьевичиге, четтиргенимни илередир-дир мен. Наркотиктерге удур комиссия херек кырында ажылдап турарынга шынзыктым. Комиссия болза, белен эвес ажыл-иштиң сорулгаларын чиге угаап-билип турар, бедик мергежилдиг, шыырак билиглиг кижилерден, тодаргай угланыышкыннарның удуртукчуларындан тургустунган.
Наркотиктерге хамаарыштыр байдал чүгле Тыва Республикада эвес, а бүдүн Россияда чидиг болуп артпышаан. Социал айтырыгга болгаш эмчи албан черлериниң сан-чурагайлары езугаар алырга, медицинаның эвес наркотиктерни ажыглап турар аныяк кижилерниң саны ам-даа хөй. Россияда бир чылда 34 харга чедир амы-тынындан чарылганнарның саны 100 муң ажып турар деп билир бис. Ооң мурнунда чылдарга деңнээрге, түң эвээжээн-даа болза, тайбың үеде мынча хөй аныяк кижилер шыңгыы чылдагаан чокка амы-тынындан чарылбас.
Улаштыр номчуур...
|
|