Хүндүлүг Шолбан Валерьевич! Ак-Баштыг дагга хар көшкезинге таварышкаш, элээди спортчу оолдарның амы-тынындан чарылганы-биле холбаштыр Кузбасстың шупту ажыл-ишчилериниң, Кемерово областың администрациязының коллегиязының болгаш бодумнуң мурнумдан илереткен ханы кажыыдалды хүлээп ап көрүңер. Көшкениң хенертен батканы улуг хай-халап бооп, идепкейжи, талантылыг аныяк оолдарның чырык күзелдерин балай шаапканы дыка-ла хомуданчыг-дыр. Кижилерниң өг-бүлелеринче улуг ажыг-шүжүг келген-дир. Оларның чуртталгазында эң-не үнелиг чүве — уруг-дарыының амы-тынын алгаш барганын бодап кээрге, дыка-ла муңгаранчыг-дыр. Ооң кажыыдалы бистиң чүректеривиске база аарышкы-биле дээп, кузбассчыларны сагыш-сеткилин дүвүретти. Чок болган оолдарның чоок кижилеринге болгаш ада-иезинге бистиң кажыыдап турарывысты база дамчыдып көрүңер. Оларның ажыг-шүжүү — бистиң база ажыг-шүжүүвүс-түр.
Тыва 1 млрд. 57 млн. рубль-биле эң-не эвээш өрелиг беш регионнуң аразынче кирген.
Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Кара - оол Мөңгүн - Тайга кожуунга харлыг көшкениң батканы - биле айыыл - халап болган ужун 2013 чылдың март 7 - ниң хүнүн республикага кажыыдал хүнү кылдыр чарлаан. Ук Чарлыкта айытканы - биле:
Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Кара - оолдуң берген айтыышкыны ёзугаар Мугур - Аксында озал - ондак болган черже баштайгы камгалакчыларның бөлүүн баштап алгаш, Чазак даргазының оралакчызы Виталий Бартына-Сады үнүпкен. Ук бөлүкче Сибирьниң регионалдыг камгалакчыларының 25 кижиден тургустунган бөлүү болгаш 2 ыттарның дузазы - биле дилээр дериг - херекселдер - биле дериттинген тускай мергежилдиглер кирип турар. Олар бо дүне Красноярск хоорайдан ужуп чедип келгеш, дораан - на Мугур - Аксынче чорупканнар.
Бо эртен, 8 шак үезинде, дүүн дүне агаар - бойдустуң баксырааны - биле соксаткан дилээшкиннер ажылдары уламчылаан.
Ооң мурнунда дыңнаткан медээ - биле, март 3 - де, Мугур - Аксы суурнуң чанында, 17 км. хире черде турар Ак - Баштыг деп дагның эдээнге көшкеге алды өөреникчилер бастырган. Олар шупту 1995, 1996, 1999 чылдарда төрүттүнген: Борбак - оол Хертек, Белек Оюн, Аяс Салчак, Буян Саая, Багай - оол Самуя, Монгун-Херел Кара - Сал. Ооң дугайында көшке адаандан кастынып үнүп келген 17 харлыг Антон Салчак дыңнаткан. Март 3- те, кежээкиниң 7 шак үезинде олар Ак - Баштыг дааның эдээнге турганнар.
А-162 болгаш А-163 автоорукту өскертириниң дугайында республиканың эрге-чагыргаларының саналы-биле Россияның Транспорт яамызы чөпшээрешкен. Февраль 26-да Федералдыг орук агентилелинге болган чөвүлел хуралга Республика Баштыңы Шолбан Кара-оол киришкен, М-54 маршруттуң чаа оруун регион өнчүзүнден федералдыг өнчү кылдыр шилчидериниң талазы-биле ажылчын бөлүктү тургузар деп шиитпирни ол хуралга хүлээп алган, ооң кежигүннери март 12-де ажылын эгелей бээр. Баш удур санаанын езугаар алырга, бо ажыл 2013 чылдың бирги чартыында-ла доостур ужурлуг.