Шолбан Кара - оол: Айыыл - халапка таварышкан оолдар арыг үзел - бодалдыг болгаш буянныг тура - соруктуг турганнар

Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Кара - оол Мөңгүн - Тайгага март 3 - те көшкеге бастырган оолдарның ада - иезинге, чоок кижилеринге ханы кажыыдалды илереткен.  Кажыыдалдың кыйгырыында айытканы болза: “Мөңгүн - Тайга кожууннуң Мугур - Аксы суурнуң чанында Ак - Баштыг даанга март 3 - те   харлыг көшкеге бастырган чалыы - чаш оолдарның чоок кижилеринге, ылаңгыя, аваларынга бодумнуң өмүнээмден ханы кажыыдалды илередип тур мен. Бо хүн силерниң - биле кады бүгү республиканың чурттакчы чону  ажыг - шүжүүңерни үлежип кажыыдап турар. Чуртталгада чүге - ле ийик, албан - биле кижилерниң эң - не экилерин дуу оранче апаар - дыр. Бо удаада болган айыыл - халап база ындыг болду. Кожуунда эки дирттип, амыдыралга чүткүлдүг оолдарны чидирип алдывыс. Оларның чамдыызы спортка улуг чедиишкиннерни чедип ап эгелээн турган, а бир чамдыызы чаа - ла тиилелгелерни чаалап эгелээн турганнар. Бедик дагның кырынче “хей - аът туктарын азар” чаагай чаңчылды кылыр дээш үнүп чорааннар. Оларның чамдыызы маргылдааларга киржир дээш, а чамдыызы эки экзаменнерни дужаап алыр сеткилдиг чаңчылды сагып үнгеннер. Бо чүткүлден безин алырга, оолдарның  үзел - бодалдары  арыг  болгаш буянныг тура - соруктуг, өгбелерниң  өндүр чаңчылдарын сагып чораан   дээрзи көстүп турар - дыр”.

    Белек Оюн, Мугур - Аксы ортумак школаның 11 “в” клазының өөреникчизи, школаның ажыл - херээнге үргүлчү идепкейлиг киржип, ооң башкарыкчызы турган. Тергиин спортсмен, волейбол, баскетбол, футбол болгаш хостуг хүрешке аажок ынак турган. “Кызыгааржының аныяк өңнүү” отрядтың кежигүнү. Школада тургустунган “чазакка” культура сайыды болуп турган. Кожуун эмнелгезинге эмчи сестразы кылдыр ажылдап турар авазы Уране Самбый-ооловнага үргүлчү дуза кадып четтигип турган. Белек өг - бүлезинде үш ажы - төлүнүң ийи дугаар оглу турган.  

     Белектиң эжи  Борбай-оол Хертек база - ла 11 “б” класстың өөреникчизи база - ла хостуг хүрешке сундулуг болгаш чуруурунга аажок ынак турган. Ада - иези  Хертек  Чойганма  Донгаковна биле  Херел  Каң - ооловичиниң дөрт ажы - төлүнүң үш дугаар оглу турган.

    9 “в” класстың өөреникчизи Багай - оол  Самыяны Россельхозбанкының ажылдакчызы Сюзана Витальевна Самыя азырап - карактап турган. Кожууннуң бир шылгараңгай оглу, кикбоксингге  шыырак түңнелдерни көргүзүп, “Полицияның аныяк өңнүү” деп отрядтың кежигүнү турган.  

    Чедиги класстың өөреникчизи Мөңгүн - Херел Кара - Сал бүгү талазы - биле салым - чаянныг оол турган. Хостуг хүрешке шыырак белеткелдиин көргүзүп, маргылдааларга эки түңнелдерни чедип ап турган. Оон аңгыда ол танцылаарынга ынак болгаш танцы - сам бөлгүмүнче болгаш дараанылга бөлгүмүнче база барып турган.  Аяжык Алексеевич биле Чейнеш Самыяевна Кара-Салдарның өг - бүлезиниң беш ажы - төлүнүң дун оглу турган.  

     Мугур - Аксының № 1 дугаар школазының доозукчузу Буян Сааяны чаңгыс чер - чурттуглары  уран - чүүлге салым - чаянныг дээрзин эки билир турганнар. Кожууннуң культура бажыңының чанында тургустунган ыры - хөгжүм ансамблинге ойнап турган. Ада - иези  Артур Чолдак - оолович биле  Аяны Седип - ооловна  Сааяларның ийи ажы - төлүнүң улуг оглу турган.

     Амдыызында тывылбаан 11 “в” класстың өөреникчизи Аяс Салчакты дилеп - тывар ажылдар ам - даа уламчылап турар. Аяс ада - иезиниң үш ажы - төлүнүң хеймери. Ол волейбол болгаш баскетбол ойнаарынга аажок ынак турган. Аяс школазының амыдыралынга идепкейлиг киржип, “Салгал” деп бичии уругларның хөй - ниити организыциязының тергиини турган. Ооң авазы Ария Кечиловна Салчак кожуун эмнелгезинде акушер болуп ажылдап турар.

    Тыва бодунуң салым - чаянныг аныяк - чаш ажы - төлүнден чарылган. Олар шупту ниитилелдиң амыдыралынга идепкейлиг киржип, спортчу чедиишкиннерни чедип ап, боттарының күзел - соруунга чедип алыр дээш чүткүлдүг чорааннар.Хай болуп, оолдар боттарының  амыдырал - чуртталгазындан дыка эрте чарылганнар.   

    Мөңгүн - Тайга кожуунга болган айыыл - халап бистерге, улуг улуска, улуг өөредиг болур ужурлуг. Болган кажыыдалдыг болуушкунну эчизинге чедир угаап, билип, оон мерген өөредигни чедип алырывысты силерден дилээр - дир мен. Бот - боттарывыска  камныг болуп, а  эң - не кол чүве -  бистиң бичии ажы - төлүвүстү  үргүлчү камгалап - карактаалыңар. Тываның девискээринде чурттап чоруур  309 муң кижилерниң 147 муңу - бичии уруглар болуп турар.Мөңгүн - Тайгага болган айыыл - халап ышкаш озал - ондак мооң соңгаар болдурбазы - биле  бүгү - ле күжүвүстү  демнештирип, бичии уругларывыс кезээде аас - кежиктиг болурунга  бүгү - ле байдалдарны тургузарынче силерни кыйгырар - дыр мен.

    Чаш назынында бистерден чарлып чорупкан чаңгыс чер - чурттугларывыстың чырыткылыг овур - хевири  кезээ шагда уттундурбас”.