Найыралчы ужуражылга найыралды бузар часкан

Тываның Баштыңының сайыттары-биле кады кайы-бир кожуунга келген соонда, баскетбол маргылдаазын эрттирери чаагай чаңчыл апарган. 

Ажыл хүнүнүң төнчүзүнде республиканың Чазааның командазының баскетбол шөлүнче үнүп, муниципалитеттиң командазы-биле күжүн шенежири дүрүм болу берген. Кызыл кожуунга август 7-де малчыннар наадымы болган. Тываның Баштыңы малчыннар-биле ужурашкан, күрүне шаңналдарын болгаш аныяк фермерлерге сертификаттарны тывыскан, тус черниң активи-биле чугула айтырыгларны шиитпирлээн.

Ооң соонда спортчу ужуражылгага белеткенип эгелээннер. Каа-Хем суурда аяң черде баскетбол шөлүн тудуп дооскан, аңаа кым ойнаксавас боор. Каа-Хем суурнуң чагыргазының даргазы, тыва тон кеткен Юрий Ананьин чыылган чоннуң мурнунга кызыл кожааны кескен болгаш Чазактың болгаш Кызыл кожууннуң командаларын ужуражылгаже чалаан. Шолбан Кара-оолдуң командазында Чазак Даргазының оралакчылары, сайыттар кирген, Кызыл кожууннуң ойнакчылары — суму чагыргаларының баштыңнары болган. Баштайгы бөмбүктү Шолбан Кара-оол аргаан четкиже чедиишкинниг киир октаан.

Найыралчы ужуражылга тайбың-чаагай эртер хире болган. Чазак Даргазының оралакчызы Юрий Килижеков, кадык камгалал сайыды Орлан Донгак, сайыт — контроль-инспекция эргелелиниң начальниги Юрий Ооржак олар бөмбүктү хала чок киир октап турганнар. Он беш минута эрткенде, езулуг сегиржип алыышкын эгелээн. Чүге дээрге муниципалдар боттарының чыынды командазынга 20 харлыг спортчу оолдарны киирип алганнар. Чазактың баскетболистеринге оларның күштүг удурланыкчылар болуру чөп. Аныяктар кашпагай болгай, олар санны дыка дүрген деңнештирипкен, ооң соонда мурнап эгелээннер. Регионнуң удуртукчузу болгаш ооң командазы Иван Ярыгин аттыг спорт комплекизинге хүннүң-не белеткенип турганынга өөрээннер. 

Маргылдаа минута санында-ла чидигленип орган. Кызыл кожууннуң аныяктары дүжүп бээрин күзевээннер, Шолбан Кара-оол команданың адын камгалап, шөлдү кагбайн турган. Сайыттар боттарының бүгү күжүн мөөңнээш, удурланыкчыларынче шиитпирлиг халдааннар, аргаларын ажыглааннар. Көрүкчүлер саны улам көвүдээн, аарыкчыларның алгы-кышкызы дендээн.

Республика Баштыңы спорттуң тайылбырлакчызындан ойнакчыларның хар-назынын чугаааларын дилээн, Чазактың командазында 47-50 харлыг улус кирип турар, а удурланыкчыларныы — 20-ден 35-40 хар чедир. Ол дилег хандыртынмаан. Кыска чапсар үезинде Шолбан Кара-оол аныяктардан дилег кылган — профессионал спортчулар-биле эвес, Чазак кежигүннери-биле ойнап турарын бодаарын дилээн. Ынчангаш ойнакчыларның бертик-межелге чедирер чоруун болдурбас херек. Аныяк кижилер профессионал спортчулар эвес бис, анаа-ла ойнап тур бис деп харыылааннар. «Аныяктарның профессионал чыынды командазының составында кирип турарыңарны ылап билир мен» — деп, Юрий Ооржак шыңгыы үн-биле чугаалаан. Бир эвес инструктор киржи бербээн болза, бо аас былаажыышкынының чүнүң-биле доостуру билдинмес.

«Оюн чурумун хажыдар болза, шөлден чайладыр бис» — деп, инструктор аазааш, командаларны боттарының туруштарынче тарадыпкан.

Ам база чидиг демисел эгелээн. Сагыжы дүвүрээн аарыкчылар судьяларны, маргылдаалар секретарын чемелээннер. Санны шын санаарын кымдан негеп турганын ыыт-шимээнниң уржуунда дыңнаары берге болган. Кызыл кожууннуң баштыңы Степан Достай өске кижилерниң судья зоназындан үнерин дилээн болгаш судьяларга бүзүрээринче көрүкчүлерни кыйгырган. Ол аразында регионнуң удуртукчузу база маңнап келгеш, судьяның санап турарынга чигзингенин дыңнаткан, аңаа маргыжып турар үе ында чок болган, өөрүн шөлге арттырбас болгай.

Шолбан Кара-оолга журналистерниң безин чедери берге болган. Ооң байгы сагыжы оюнда, тиилелгеже чүткүл оон адырылбаан, Чазактың командазы ийи-бир сан четпейн уттуруптар чыгыы үе турган. Ынчалза-даа сайыттар сөөлгү минуталарда бүгү күжүн мөөңнепкеш, чугула санны киирер аргалыг болган. Ынчан харын регионнуң удуртукчузунуң арны чырып келген.

Кызыл кожууннуң баштыңы Степан Достай найыралчы ужуражылга 37:40 сан-биле доозулган, Чазактың командазы тиилээн деп чарлаан. Бактажыр чазып турган удурланыкчылар бот-боттарының холдарын тудушкан болгаш кады чурукка тырттырып алганнар.

Долаана САЛЧАК.