Тываның Баштыңы вице-премьер Марат Хуснуллин-биле инфраструктура төлевилелдериниң боттаныышкынын чугаалашкан

Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг Россияның Чазааның даргазының оралакчызы Марат Хуснуллин-биле Москвага ужурашкан. Ужуражылга үезинде вице-премьерниң удуртулга-башкарылгазында республика сайзыралында элээн каш айтырыгларны сайгарып  көрген.

Владислав Ховалыг регоннуң тудуг адырын деткип чорууру дээш, Марат Хуснуллинге четииргенин илереткен. Ылаңгыя чуртталга тудуу бөгүнде канчаар-даа аажок көдүрлүп, ажыл чок чорукту кызырарынга идигни берген – сентябрь эгезинде республикада ол 7,2 хуу болган. Тываның тудуг комплекс күчүзү улгадып, чурттуң чаа регионарында, чижээ ЛУР-да, элээн каш социал объектилерде капитал септелгени кылып турар.

Ажыл шапкынчааш, ооң оруунда моондактар көстүп келген. Чижээ, коммерциялыг чээлини чугаалаваска, бюджет чээлилери алырынга федералдыг чурумнарның шыңгыы кызыгаарлаашкыны республикага шаптыктап турар. Тыва ышкаш бай эвес регионнарга бюджет чээлизи инфраструктураже инвестиция хаара тударының чүгле чаңгыс аргазы болуп турар. Инженер четкилери, оруктар, энергетика объектилери тудар акша-хөреңги чокта, республика чуртталга бажыңнары, эмнелгелер, школалар, уруглар садтары турар хүлээлгези күүсеттинмейн баар.

Инфраструктура инвестицияларының чедишпезинден социал ужур-дузалыг элээн каш тудуглар айтырыг адаанда турар. Кызылда арыглаашкын тудугларын эде чаартырынга 7,5 ажыг млрд рубль херек. Каа-Хем суурда микрорайоннуң канализациязын тударынга 700 млн. хире рубль негеттинип турар. «Московский» чуртталга комплекизиниң инженер четкизинге технологтуг кожулдазын кожарынга – 1,9 ажыг млрд рубль дээш, оон-даа өске. Тывага акша-хөреңгиниң чедишпезиниң бир чылдагааны – тудуглар өртээн ниити нормативтерге санаанында. Херек кырында РФ-тиң Чазаа регионнуң тускайлаң онзагайын өөренип көргеш, таарыштырган коэффицентини 2021 чылда-ла республикага тургускан.

Тываның экономиктиг хөгжүлдезинге шитпирлиг рольду ойнаар транспорт инфраструктуразының айтырыгларын база ужуражылгада чугаалажып көрген. Специалистерниң санаашкынындан алырга, бо чоокку ийи чылда республиканы Россияның өске регионнары-биле харылзаштырган чаңгыс орук - Р-257-ге аргыжылга эвээш дизе үш катап улгадыр болгаш, регионнуң логистиктиг айыыл чок чоруунга чүъктү улгаттырар. Тываның тудар дээрге акшазы-даа, күштери-даа чедишпези, Абакан - Ак-Довурак регионнар аразының автооруун таптыг ажылдадып, ону чавырылдырып болур.

Ооң мурнунда ол орукту федералдыг өнчүже дамчыдар дугуржулга чедип алдынган турган, ооң-биле чергелештир Россия, Моол, Кыдат аразында транспорт коридорунуң кезээ кылдыр РФ-тиң Транспорт яамызы ону көрүп турар. Орукту дамчыдары үш чылда шөйлүп, орукту ажаап-тударының ол айтырыы агаарда астына берген. Ооң түңнелинде оруктуң шывыы үрелип, ону катап тударынга чарыгдалдар көвүдээн.

Тываның Баштыңы вице-премьер-биле ужуражып тура, Кызыл – Эрзин – күрүне кызыгаары орукту хөгжүдер айтырыгны база чугаалашкан. 2020 чылда РФ-тиң Чазаа ол орукту федералдыг өнчүже дамчыдар дугайында шиитпирни хүлээп алган, ол амдыызында күүсеттинмээн хевээр. Вице-премьер «Енисей» Р-257 федералдыг автомагистральдың 300 км тыва участогун нормага дүүштүр кылырынга немелде акшаландырыышкынны тускайлаарын республика баштыңынга аазаан. Марат Хуснуллин Кызыл чоок-кавында база кожууннар аразында маршруттарга пассажирлер аргыжылгазын организастаарынга автобустар парыгын четчелээринге республикага деткимчени көргүзерин аазаан.