Тываның чурттакчыларын болгаш аалчыларын сентябрь 1-де төөгүнү катап тургускан оюн-көргүзүгже чалап тур

Тыва Арат Республикадан эки турачы аъттыг шеригни фронтуже үдээниниң 80 чылынга тураскааткан төөгүлүг болуушкунну катап тургускан улуг көргүзүг сентябрь 1-де болуп эртер.
Тус чернии-биле 10.00 шакта, 80 чыл бурунгаар Тыва Арат Республиканың Чазак бажыңы турганы республиканың Дээди Хурал (парламент) бажыңының мурнунга, Виктор Көк-оол аттыг Тываның хөгжүм-шии театрының ажылдакчыларының ТР-ниң Чазааның база Тываның Национал архивиниң информастыг деткимчези-биле тургусканы хемчег эгелээр. Кызыл Шеригниң одуруунга турупкаш, фашист эжелекчилер-биле демисежиринге изиг күзелин илереткен ТАР-ның муң ажыг хамаатыларының аразындан шилиттинген 206 эрес-дидим эки турачыларны фронтуже үдеп турганын катап көргүзер төлевилелде артистер болгаш волонтёрлар хаара туттунган. Ол үеде аныяк капитан Тулуш Кечил-оол эскадронну командалаар кылдыр хүлээп алган.
Чөптүг чоруктуң тиилелгези дээш бөгүн Россия база катап демисежип, хөй националдыг чуртувустуң Тыва болгаш өске-даа регионнары Донбассты хостаар дээн тускай шериг операциязынче боттарының маадыр оолдарын база катап үдеп турар үеде, төөгүнүң эрткен үезинче катап эглип көөрү, тураскаал сактыышкынны кылыры онза ужур-уткалыг.
Төөгүлүг болуушкунну канчаар болганын катап тургузуп турар төлевилелдиң киржикчилери эрткен чылдарже эглип, ооң кезек чамдыызы кылдыр боттарын алыры солун. Төөгүге даянган сан-чургайлардан алырга, эскадронну үдээр дээш ийи муң ажыг кижи 1943 чылдың сентябрь 1-де чыглып келген. Ынчангаш төөгүлүг болуушкунну катап тургускан хемчегниң организаторлары кызылчыларны болгаш найысылалдың аалчыларын аңаа идепкейлиг киржиринче чалап тур. Эрткен чылдарның ретро аяны-биле кеттинип алгаш, айыттынган шакта хемчег эртер черге чедип келгеш, үдекчилер-биле кады төөгүлүг болуушкунну катаптаар.
Төөгүнүң арыннарындан номчуурга, тыва эки турачылар хөгжүмге үдеткеш, ТАР-ның Чазааның чанынга чыскаалыптарлар. Республиканың бирги удуртукчуларын ойнап турар театр артистери база тускай шилилде эрткен волонтерлар эки турачыларга болгаш чыылган чонга чагыг-сөстү бээрлер.
Тываның Үрер хөгжүм оркестри ол чылдарның патриотчу ырылары-биле болуушкунну үдеп, көргүзер. Эки турачылар чагыг-сөстү алган соонда, ЗИС-5 автомобильдерге олурупкаш, ырак орукче шимчеп үнүптерлер. Кол хемчег төне бээрге, тыва эки турачылар тураскаалынга чечектер салыр байырлыг езулал болур.
Сентябрь 1-де Тыва Арат Республикадан эки турачыларга сактыышкынның болгаш мөгейигниң хүнүнде эртер ол үени катаптаан төөгү-культурлуг хемчег Тывада ийи дугаар чыл боттанып турар. Тыва эки турачы 11 танкычыларны фронтуже үдээнинге тураскааткан бирги көргүзүг бо чылдың май 20-де Кызылга болуп эрткенин сагындыраал. Республиканың Национал архивинде “Төөгү-культурлуг өнчү салгалының кадагалакчылары” хөй-ниити организациязының идип үндүргени төлевилел Президентиниң грантылар фондузундан деткимчени чаалап алган.
Национал театрның чогаал секторунуң ажылдакчызы Виктория Хомушку ол ийи хемчегниң сценирийин бижээн болза, режиссёр Сайдаш Монгуш эки турачыларны үдээнин уран-чечени ойнап-күүседирин удуртур.