Тывада чаа туттунган школаларны башкы кадрлар-биле четчелеп турар

Август 22-де Тываның Өөредилге яамызы “Өөредилге болгаш педагогика эртемнери” деп угланыышкынга өөредилгезин дооскан дээди өөредилге черлерин доозукчуларынга ажылчын олуттар ярмарказын Кызылга организастаар. Чаа өөредилге чылының бүдүүзүнде республиканың өөредилге организацияларын кадрлар-биле хандырар, регионнуң девискээринде чаа туттунган 11 школаны специалистер-биле четчелээр дээш ярмарканы эрттирер. Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг чаа школаларның удуртукчуларын база башкылар составын шилиир айтырыгга тодаргай хемчеглерни ап, онза харыысалгалыг болурун ведомствога дааскан.
Республика өөредилге адырынче чаа кадрларны хаара тударынга федералдыг болгаш регионалдыг хемчеглер комплекизин ажыглап турар. Он ажыг чаа объектилер туттунганындан ниити өөредилге албан черлерин специалистер-биле четчелээр чугула айтырыг тургустунган. Өөредилге яамызы айтырыгны чогумчалыг шиитпирлээр дээш, “Көдээ суурнуң башкызы” федералдыг программа, “Мен - башкы мен” ведомство программазы-биле дээди өөредилге черлериниң база башкы колледжтериниң доозукчуларын ажылче хаар тудар планныг. Бо аргалар республикада чаңгыс эвес чыл чедиишкинниг боттанып турар.
“Башкы мен” регион төлевилели-биле ниити өөредилге организацияларынга ажылдаар кылдыр педагогика дээди өөредилге черлериниң доозукчуларын хаара тудар практика чедимчелиин көргүскен. Программа киржикчилери чогуур школага тургустунуп, үш чыл дургузунда аңаа ажылдаар негелдени күүседир. Дугуржулганың негелдезин күүсеткени дээш, доозукчу акша шаңналын алыр.
- 2021 чылдан программаны боттандырып эгелээш, башкы ажылынче чаа-ла кирип турар 156 доозукчуну хаара туткан. Өөредилге яамызы программага киржир билдириишкиннерни сентябрьга чедир хүлээр. Чылдың-на программа күүселдезинче республика бюджединден 15 млн рубль акшаны тускайлап берип турар – деп, сайыт Елена Хардикова аныяк специалистерни деткээн регионалдыг хемчеглерниң түңнелдерин чугаалаан.
Елена Викторовнаның чугаазы-биле алырга, бөгүн чуртта аныяк кадрлар белеткелинче негелде өскерилген:
- Школаларда тускай угланыышкынныг педагогика класстарын хевирлеп турар бис, ол оолдар, кыстардан бедик мергежилдиг башкылар үнеринге бүзүреливис улуг. Бөгүнде регионда ындыг 15 класс бар, а чаа өөредилге чылының эгезинде ооң саны 20 ажа бээр.
Республиканың эрге-чагыргазы Башкының болгаш дагдыныкчының чылында башкылаар талантыга база оларның күш-ажылынга төлептиг үнелелди бээр деп шиитпирлээн. Ам “Чылдың башкызы” республика конкурузунуң тиилекчизи шаңналга бир миллион акшаны алыр. Чеди-Хөл кожууннуң Хову-Аксы школазының англи дыл башкызы Алдын-кыс Куулар ындыг шаңнал сертификадының бир дугаар алыкчызы болган. Ол арга башкыларның бот-өөредилгезин, мергежилин бедидерин деткип, ол ышкаш башкы мергежилдиң алдар адын бедидеринче угланган.
Программаны боттандырып эгелээнден бээр, “”Көдээ суурнуң башкызы” федералдыг төлевилел дузазы-биле республиканың 49 башкызы деткимчени алгаш, суурларже ажылдап чоруткан. Бо чылын программага сес специалист киржир.
Тываның Өөредилге яамызының дыңнатканы болза, республикада математика, орус дыл болгаш литература, даштыкы дыл (англи болгаш француз), физика, эге класстар, информатика, музыка, төөгү болгаш ниитилел билиглериниң башкылары чедишпес. Ниитизи-биле 188 башкы республика школаларынга херек.
Республика Баштыңы туттунуп турар школаларны башкы кадрлар-биле четчелээр ажылдың түңнелин бодунуң хыналдазында алганы-биле, аңаа илеткээр.