2023 чылдың Наадым хүрежинге Мөңге-Эртине Куулар шүүлген

2023 чылдың Наадым байырлалынга база Республика хүнүнге алдар болдурган тыва хүреш маргылдаазы - найыр-тоглаа хемчеглериниң түңнел кезээ болган. Республиканың эң шыырак дээн 256 мөгезиниң ачыр-дачыр тудушкан оюннарын көөрү-биле чон “Хүреш” стадионунда олуттарны долдур эжелепкен. Таптыг-ла дал дүъш турд, 256 мөге черни сиртиледир девип үнүп келгеш, эзир куштуң самын тепкен.
Тыва Республиканың Баштыңы Владислав Ховалыг, ТР-ниң Дээди Хуралының (парламент) даргазы Каң-оол Даваа баштаан хүндүлүг аалчылар тыва эрниң адаан-мөөрейлиг чараш оюну – хүрешти көрүп, мөгелерниң хей-адын көдүрүп чедип келгеннер.
Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг чылдың эң кол болгаш чугула маргылдаазы – тыва хүрешти көрүкчүлер четтикпейн манап турганын демдеглеп, хүреш дээрге бичии чаштардан эгелээш хоочуннарга чедир, ырак-чооктан аалчыларны хаара тудуптар сорунзалыг, тыва чонувустуң өнчүзү-дүр деп айыткан.
Бо чылдың Наадымында, чоннуң болгаш күрүне байырлалдарын албан-биле сонуургап, ырак-чооктан аалчылар-даа арбын болган. Күрүне аттарлыг мөгелерден аңгыда, ады-сураа билдингир апарган аныяк мөгелерниң хөйү, кожа-хелбээ Моолдан кончуг шыырак мөгелерниң хүрежип келгени, салыгларны улам солун болдуруп, кым-на сесче кирип, күрүне адын күүседип, кым-на шүглүп үнер ирги деп, долгааштырыгларны улам күштелдирген.
Мөгениң майыы кадырык дээр. Шынап-ла кымны чүү дээр боор, шупту-ла тиилелге дээш тутчуп чедип келген, боттарынга бүзүрелдиг мөгелер.
256 мөгениң баштайгы салыы эгелээн. Күрүне аттарлыг мөгелер боттарын бадыткап, онагларын ажып, дараазынче салыгже шилчээн. Ынчалза-даа арга-дуржулгалыг, күрүне аттарлыг акыларын девидедип, сүр-күштүүн көргүзүп, түңнел салыгларже чоокшулаан аныяк мөгелер кайы хөй.
Моол мөгелер сөөлгү салыгларже үнзе-даа, сес шыырак мөге аразынга чүгле чаңгызы арткан. Тываның Чаан мөгези Сайын-Белек Тюлюш, Тываның Арзылаң мөгези Седен-Очур Кара-Сал, Чөөн-Хемчик кожууннуң өзүп олурар аныяк, шыырак мөгези Мөңге-Эртине Куулар, Сүт-Хөл кожууннуң шыырак дээн аныяк мөгези Кайгал-оол Ондар эң сөөлгү салыгда арткаш, элээн үр тудушканнар. Дөртке кирген аныяк мөгелер Тываның Хартыга мөгези атты күүседип, республиканың күрүне аттыг мөгелер санынче кирген.
Наадым-2023 база Тыва Республика хүнүнге тураскааткан тыва хүреш маргылдаазында Чөөн-Хемчик кожууннуң аныяк мөгези Мөңге-Эртине Куулар шүглүп үнген. Сүт-Хөл кожууннуң шыырак мөгези Кайгал-оол Ондар үжүүр былаашкан.
Тыва Республиканың Баштыңы Владислав Ховалыг, ТР-ниң Дээди Хуралының (парламент) даргазы Каң-оол Даваа болгаш Тыва Республиканың Күчүтен мөгези Аяс Моңгуш сесче кирип, шаңналдыг черлер ээлээн мөгелерге шаңналдарны тывыскан.
Наадым-2023-түң шүүлген мөгезинге 500 муң рубль, үжүүрлешкен мөгеге - 250 муң, үшкү, дөрткү чер алганнарга - 125 муң рубльдерни, бештен сеске чедир хүрешкен мөгелерге 50 муң рубль акшаларны шаңналга берген.
Бо хүрешке эрттирикчилерниң шаңналдарындан аңгыда, ынак мөгелеринге күзелдии-биле спонсорлаан хамаатыларның саны хөй болган. Шүүлген болгаш үжүүрлешкен мөгелерге чарлакчы бежен-бежен хураганны белекке берди. Аарыкчылар, чаңгыс чер чурттуглары, эш-өөрү ынак мөгелеринге чүгүрүк малдарны, мал-маганны, акша шаңналдарын деткикчилеп берген.
Тыва хүрешти “Хүреш” стадионунга чыылган аарыкчылардан аңгыда, дорт дамчыдылга таварыштыр “Тыва” КТРК-дан 90 муң база Тыва-24 телеканалдан 51 муң кижи сонуургап көрген.