Тывада чагган хар база дүвүлүг хаттар мал кыштаглаашкынын нарыыдаткан

Республиканың шупту ажыл-агыйларында 447 муң баш мал кыштаглаашкынче кирген. Чөөн-Хемчик, Кызыл база Эрзин кожууннарда эң хөй кыштаглар бар. Үргүлчүлелдиг харлар чаап, ону дүвүлей хадып каапканы, малчын турлагларже аргыжылганы бергедедип, малчыннарга берге байдалдарны тургускан. Тываның Көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем яамызы малдың күш-шыдалы эки болгаш амдыызында кыштаглаашкын чогумчалыг эртип турарын дыңнаткан. Ындыг болзажок, кыштагларже оруктарны база муниципалдыг оруктарны үе шаанда аштаарын күштелдирип, республиканың курлавырындан мал чемин ажыл-агыйларга үндүрүп, малдың баш санын чедирбес дээш деткимче ажылдарын чорударын Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг айыткан.
Республикада харның кылыны ортумаа-биле 20-30 см, ол эрткен чылдарга деңнээрге ындыг-ла кончуг улуг эвес, ынчалза-даа хаттар малчын турлагларже аргыжылга оруун хөртүктелдир, дуй хадып, байдалды нарыыдаткан. Ылаңгыя Мөңгүн-Тайга база Бай-Тайга кожууннарда байдал берге. Январьның 18-тен хадаан хат Мөңгүн-Тайга кожуунда «Мугур-Аксы – Кызыл-Хая» автооруктуң “Ак-Хем” арттынче транспорт чоруун бергедеткен. «Дорожник» КХН-ниң орукчулары хөртүктерни аштаан. Өвүр кожууннуң «Хандагайты – Дус-Даг» автооруунда “Тээли” арт кыры-биле чорууру берге. Ук автоорукту «Өвүрнүң ОСТУ» КХН ажаап-карактап турар. Барыын-Хемчик кожуунда «Сотый» арт кырынга байдал база-ла таарымчалыг эвес турган. Бо хүнде орукту аштап аргылаан, шупту талаже аргыжылга ажыттынган. Бай-Тайга кожуунда Кара-Хөл суурже орукту база дуй хадаан, аргыжылга бергедээн. «Ак-Довурактың ОСТУ» КХН орук участогун бүрүн аштаан.
Транспорт болгаш орук ажыл-агый сайыды Шораан Чыргал-оолга оруктар атшаашкынын база кирген шупту дыңнадыгларны бодунуң хууда хыналдазынга алыр даалганы Владислав Ховалыг берген. Аар орук техниказы чедишпейн турар болза, орук организацияларының автопарыгын чаартыр аргазын көөр даалганы ведомствонуң удуртукчузунга берген.
Губернатор муниципалдыг эрге-чагыргалар-биле ведомствонуң кады күүседири элээн каш даалгаларны көдээ ажыл-агый яамызынга берген.
Бирги ээлчегде, мал чеминиң республика курлавырындан кожууннарже график езугаар сиген чедирилгезин январь 27-ге чедир организастаар.
Ажыл-агыйлар аайы-биле мал чемин чарып турарын көрүп, неделя санының анализин кылыр. Ажыл-агыйларга мал чемин таптыг хуваарын чедип алыр. Малчын турлагларже оруктар ашталгазын доктаамал хайгаараар. Шээр болгаш бода малдың чаш төлүн тудар кажааларны белеткээр ажылды март 1-ге чедир хыналдага алыр. Тыва Республиканың Ветеринария албаны бадылаан план-биле ветеринарлыг профилактика хемчеглерин чорударын хандырар.
«Малчыннарның камгалап алган малдың чаш төлүнүң санындан, килге немелде, сүт-саан ажылы хамааржыр. Ынчангаш малчыннар чогуур шупту хемчеглерни үезинде чорудар ужурлуг» - деп, Тываның Баштыңы демдеглээн. Чазак Даргазының көдээ ажыл-агый адырын удуртуп турар Уран-оол Ондар даалгалар күүселдезин контрольдаар.