Тываның Чазаа биле Моолдуң Завхан аймааның чагыргазы кады ажылдажылга дугайында дугуржулганы чаарткан

12.09.2022 Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг Кызылда келген Моолдуң Завхан аймаандан делегация-биле республиканың моон-даа соңгааргы садыг-экономиктиг кады ажылдажылгазының дугайында чугааны кылганнар. Аймактың губернатору Дашпунцаг Тувшинжаргал делегацияны удуртуп чораан.
Владислав Ховалыг аалчыларны чылыы-биле уткуп, тыва-моол харылзаалар ооң мурнунда ышкаш, эп-найыралдыг база билчилгелиг хевээр арткан дээрзин демдеглээн. Шагдан бээр быжыккан төөгүлүг болгаш культурлуг харылзаалар өске-даа адырларда кады ажылдаарынга эптиг байдалдарны тургускан.
Экспорт талазы-биле Моол күрүне Тываның ынаныштыг садыг партнерларының бирээзи болур. Пандемия-биле нарын байдал турзажок, республика 2021 чылда кожаларже 746,2 муң америк долларга бараанны киирип, 102 хуу өзүлдени чедип алган.
Моолдуң аймактары, ооң иштинде Завхан аймаа-биле экономиктиг кады ажылдажылгага республика сонуургалдыын, ону оон-даа калбартырын Тываның Баштыңы чугаалаан. Кыдатче база Азия-Оожум океан регионунуң өске-даа чурттарынче чаа садыг оруктарын ажыдар ниити транспорт төлевилелдеринче онза кичээнгей негеттинип турарын база айыткан.
Завхан аймаа-биле быжыг харылзаа кожа регионнарның ооң мурнундагы, 2022 чылда дээш чарганы, ийи таланың садыг-экономиктиг, эртем-техниктиг, культурлуг кады ажылдажылгазының дургуржулгазын боттандырган. Моолдуң төлээлери ол дургужулга-биле кылдыган чүүлдерни таныштырган. Культурлуг болгаш ажыл-агыйжы хемчеглерни, кызыгаар чоогунуң делгелге-ярмаркаларын, өөредилге төлевилелдерин, сайгарлыкчы арга-дуржулга солчулгазы дээш, кады ажылдажылганың өске-даа хевирлерин эрттирери чаңчыл болу берген.
Завхан аймактың губернатору Дашпунцаг Тувшинжаргалдың чугаазы-биле алырга, ол дугуржулганы бөгүн ылавылаары чугула апарган.
Владислав Ховалыг моол коллегазын деткип, ийи таланың специалистериниң киржилгези-биле кады ажылдажылга айтырыгларынга «төгерик столду» эрттирип, эксперттерниң түңнелдеринге даянгаш, келир беш чылдың тодаргай хемчеглерин айыткан “орук картазын” тургузарын сүмелээн.
“Бистиң бүрүн эргелиг эксперттеривистиң айытканы айтырыглары кирген чаартынган дургуржулгага атты салыр дээш чоокку үеде ужуражыр боор бис, ол амгы үениң негелдезинге бүрүнү-биле харыылап турар улуг база чөптүг угланыышкыннарны бистиң мурнувуска тургузары чугаажок” – деп, Владислав Ховалыг чугаалаан.

Тываның тудуг индустриязының бүдүрүлгелеринге тудуг материалдарын экспорттаары, АҮК-те, дүк болгаш алгы-кеш болбаазырадыр адырда амгы үениң төлевилелдери, кызыгаарда арга-арыгны хээкчилерден камгалаары дээн ышкаш кады ажылдажылганың чижек угланыышкыннарын ужуражылга үезинде чугаалашкан. Колледжтер болгаш училищелер, чижээ уран чүүл школаларының өөреникчилери-биле солчулганы кылып болурун база көрген. Чогаадыкчы коллективтерниң гастрольдарын удаа-дараа солчуп турарын база шиитпирлээннер.

Завхан аймак Тываның Моол-биле кожа чыдар дөрт аймааның бирээзинге хамааржыр. Ол Тываның Эрзин кожууну-биле Цагаан-Толгой – Арц-Суурь кызыгаар эрттирилге пунктузу таварты харылзаажыр. Республиканың дыка хөй чурттакчылары Моолче ол кызыгаарлап эртер.
Аймактың экономиказы – мал ажыл-агыйында, бир кижиге-ле 30 баш мал онаажыр. Ынчангаш ында дүк болгаш эът болбаазырадылгазы сайзыраан. Бөгүн йамакта амгы үениң 3 эът комбинады ажылдап, бодунуң продукциязын Кыдатче үндүр садып турар. Оон аңгыда дүк база кидис бүдүрүлгези база ажылдап турар.