В.Ховалыг: Социал объектилер тудуглары – онза хайгааралда

23.03.2022 Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг Кызыл хоорайда тудугларны хынап четкен. Марттың 22-де Ховалыг тудуг организацияларның төлээлери-биле ужурашкан, чаа өөредилге албан черлеринде база өске-даа объектилерде ажылдың чорудуу база шынары эки болганын түңнээн. «Спутник микрорайонунда база Бай-Хаакская кудумчузунда чаа уруглар садында ажы-төл барып эгелээнинден бээр ийи неделя чеде берген. Чылыг, чырык, таарымчалыг байдалдар бар болгаш, уругларга дыка таарышкан бооп турары – эң кол» - деп, Владислав Ховалыг дыңнаткан. Республиканың чурттакчыларынга-даа, экономиказынга-даа тудуг адыры улуг рольду ойнап турарын Тываның Баштыңы демдеглээн. «Чурттуң чазааның инициативаларынче көрүп, рынок байдалын кичээнгейлиг хайгаарап, боттарывыстың хемчеглеривисти белеткээрин уламчылап тур бис. Санкциялар-биле кызагдаза-даа, тудугжуларывыс үзүктел чок ажылдап турар» - деп ол демдеглээн. Кызылдың Бай-Хаакская кудумчузунда 825 олуттуг чаа школа тудуунда ажылдар марттың 1-де катап эгелээн. «Бо объектиде чаңгыс эвес катап кээп турар болгаш, ажылдың кайы хире бурунгаарлай бергенин көрүп тур мен. Бир ээлчегде-ле 60 кижи ажылдап турар, ынчангаш ажылдың шалыпкын чоруп турары ол» - деп, Тываның Баштыңы чугаалаан. Тываның Чазааның даргазының оралакчызы албан хүлээлгени күүседип турар Александр Брокерт чуртталга тудугларында ажылдарны чугаалаан. Полигонная кудумчузунда ниитизи-биле 17,9 муң дөрбелчин метрде, 400 квартиралыг улуг инвестиция төлевилели чаттылган: 101 квартираны өскүстерге, 18 квартираны аварийлиг бажыңнардан көжер хамаатыларга аңгылаан болза, 281 квартираны хсотуг садар. Иркутская кудумчузунда хөй аалдыг ийи бажың тудуу доозулгалак. 3,8 муң кв.м. ниити шөлдүг 104 квартираже чурттакчылар удавас көжүп эгелээр. Ында 5 квартираны өскүстер, 24 квартираны “бузар бажыңнар” чурттакчылары алыр болза, 24 квартираны садар. Сагаан-оол кудумчузунда туттунуп турар инвестиция төлевилелинде 180 квартира бар. Ооң ниити шөлү – 9,5 муң дөрбелчин метр. Өскүстер 42 квартираны, аварийлиг бажыңнардан көшкен чурттакчылар 36 кватираны алыр болза, артканын садар. ”Чурттаар оран-сава” федералдыг программа акша-хөреңгизи - 71 млн ажыг рубльди Южный микрорайонче инженер четкизин тударынче киирген. А. Брокерттиң чугаазы-биле алырга, кижилер 6,8 хуулуг чиигелделиг ипотека-биле квартираларны моон садып ап болур. «Оон аңгыда эмчилер, башкылар болгаш өске-даа чамдык бөлүктүң хамаатыларынга ипотекага 3 хуулуг компенсацияже литит база бар» - деп, ол чугаалаан. Чаа бажың алыр дээш бодунуң оочурун манаан кижилерге хостуг рынокче квартираларны угландырган деп, оралакчы дарга тайылбырлаан. Кызыл хоорайда чаа чуртталга бажыңнарының тудуу 2020 чылдан шапкынчаанын сагындыраал. Эргижирээн оран-савадан көжер кижилер, өскүстер база чурттаары аргажок апарган бажыңнар программазында кижилер бо чылын дужааттынар тос каъттыг ийи бажыңче көжүп кирер.