Владислав Ховалыг: башкыларның күш-ажыл төлевириниң чаа чөптүг системазын ажылдап кылыр

30.08.2021 ТАР-ның улус чырыдыышкынының бирги сайыды Ооржак Лопсан-Кенденниң адын алган Кызылдың 18 дугаар школазынга “Өөредилгениң шынарындан амыдыралдың шынарынче” деп темалыг республика башкыларының август чөвүлел хуралы болуп эрткен. Башкылар ниитилежилгезиниң хүннүң чугула айтырыгларын сайгарган хуралга, Тываның Баштыңы албан-хүлээлгени түр када күүседип турар Владислав Ховалыг киришкеш, чаа школа автобустарының дүлгүүрлерин дамчыдып, ажылының тергииннери башкыларга шаңналдарны тывыскан.
Республикада келген чаа автобустар дүлгүүрлерин №18 школаның, дыңнавас уругларның 1-ги хевирниң коррекциялыг школа-интернадының, Хову-Аксы ниити билиг школазының база оон-даа өске 17 өөредилге организациязының төлээлери алган.
Чаа школаның директору Александр Сурунчап аалчыларга экскурсияны кылган. Эң-не сөөлгү үениң дериг-херекселдери-биле дериттинген технология класстары аалчыларны сонуургаткан.
Россия Федерациязының чырыдыышкын сайыды Сергей Кравцов, ол яамының уруглар эргелерин камгалаар адырда күрүне политиказының департамент директору Лариса Фальковская видеоконференцхарылзаа-биле сөстү алганнар.
Тываның Баштыңының хүлээлгезин күүседип турар Владислав Ховалыг башкыларга чаа өөредилге чылы-биле байырын чедирген. Чаа салгал кайы-хире эртем-билиг-биле чепсегленген болурул, олардан бедик мергежилдиг специалистер үнер, бүгү ниитилелдиң чаагай чоруу оон дорт хамааржыр деп ол демдеглээн. Бөгүн республика социал-экономиктиг хөгжүлдеже базып, өске регионнардан хожудаан угланыышкыннарны чок кылыр дээш ажылдап турар. Ол айтырыгны шиитпирлээрде, школадан эгелээш дээди өөредилге черлеринге чедир, бүгү өөредилге системазын эде көөр апаар. Өөредилге шугумунда башкылар чедишпес айтырыгны бир дугаарында шиитпирлээр. Владислав Ховалыгның бодалы-биле алырга, башкы кадрларның чедишпезиниң бир чылдагааны акша-шалың төлевириниң чөптүг эвези. Аныяк башкылар холга чүгле 20 муң четпес акшаны айда алыры чажыт эвес.
Ындыг болганда, бирээде, башкылаашкын ажылының төлевир системазын эде көөр. Шалың төлевирин улгаттырып, 18 шак кичээлдиг башкы эвээш дизе, 24,5 муң рубль хирени алыр кылдыр эде санаар. Ам башкылар шалыңының 60 хире хуузу күш-ажыл төлевири болза, 40 хуузун удуртукчу шиитпирлеп турар. Ындыг чөптүг эвес барымдааны эде көөр. Күш-ажыл төлевириниң чаа системазы мергежили болгаш шактарындан, а шалыңның магадылалдыг кезээнче класс удуртулгазы, кыдырааштар хынааны, хөй шактарлыы дээн ышкаш немелде ажылдарга немелдени киир санаар.
Башкыларның күш-ажыл төлевириниң чаа системазын ажылдап турар, ол сентябрь 1-де белен болур деп, Владислав Ховалыг дыңнаткан.
Ол ышкаш Тываның Баштыңы албан-хүлээлге күүседикчизи өөредилгениң чедингирин чедип алыр дизе, республикага уруглар садтары болгаш школалар тудуун шапкынчыдарынга доктааган. Өөредилге организацияларын дерип-чепсеглээри - соңгаарладып болбас айтырыгларның бирээзи. Чаартылгаларже эвээш эвес акша херек, ынчангаш “Өөредилге” национал төлевилелдиң “Өзүлдениң точкалары”, “Чурагайлыг хүрээлел” дээн ышкаш, федералдыг программаларынга доктаамал киржир.
Эки арга-дуржулгавыс бар. Бо чылын “Өзүлдениң точкалары” программа күүселдези-биле 25 школада дериг-херекселдерни 40 хире млн рубльга садып, дерээн. Кадыкшыл байдалы кызыгаарлыг уруглар өөренип турар школаларже федералдыг бюджеттен 15 млн хире рубльди чедип алган. «Кванториум» уруглар технопарыгын, чурагайлыг «IT-куб» ажылдарын доозарынга 30 ажыг рубль инвестицияны хаара туткан. 44 школада чаа өөредилге мастерскаялары ажыттынган.
Школа доозукчуларының социал камгалалынче сагышты салып, “улуг” чуртталгага белеткээр. Ол сорулга-биле, 10-11 класстың доозукчуларынга ажылчын мергежилдерге немелде өөредилгени катап эгелээр.
Изиг чем айтырыы – онза черде. Школа бүрүзү чедингир болгаш шынарлыг чемненилгени хандырар ужурлуг.
Келир үениң кадрларын белеткээр. Республиканың социал-экономиктиг хөгжүлдези-биле холбаштыр Тывага херек мергежилдер даңзызын тургузар даалганы Өөредилге болгаш эртем яамызы биле Экономика яамызызынга берген.
Эрткен чылда ышкаш, өөредилге коронавирус-биле кызыгаарлыг үеде эгелээр. Шынарлыг өөредилгени алыр дээш, дистанциялыг кичээлдерже катап база ээлбези-биле, Росхереглелхайгааралдың санитарлыг негелделерин болгаш сүмелерин башкылар, өөреникчилер база ада-иелер, шупту сагыыр.
Тываның Баштыңы албан-хүлээлгениң күүседикчизи хуралдың киржикчилеринге чаа өөредилге чылында бодап алган күзээшкиннери база планнары бүдүп, чедиишкинниг болурун күзээн:
- Ажылыңарга могап-шылавайн, а ынак ижиңерден чүгле сеткил ханыышкынны алырын күзедим!
Владислав Ховалыг хуралдың төнчүзүнде, ажылынга шылгараан 25 башкыга күрүне шаңналдарын тывыскан.
Тываның Өөредилге болгаш эртем яамызының сайтызындан чөвүлел хурал киржикчилериниң хүлээп алган резолюциязын көрүп болур.