Тываның Чазаанга аварийлиг чуртталга бажыңнарын база школаларда үшкү ээлчегни канчаар шиитпирлээрин чугаалашкан

23.08.2021 Тыва Республика Чазааның даргазының бирги оралакчызының албан-хүлээлгезин күүседип турар Александр Брокерт аварийлиг чуртталга бажыңнарындан өскээр көжүрер программаны күүседир дээш база Тываның школаларында үшкү ээлчегни чок кылыр дээш регионнуң чазаа кандыг хемчеглер ап турарын чугаалаан.
Тываның Баштыңы албан-хүлээлгени күүседип турар Владислав Ховалыгның чоокта чаа Президент Владимир Путин-биле видео-конференцхарылзаалыг ужуражылгазында, республикада 2013-2018 чылдарда аварийлиг болгаш эргижирээн чуртталга бажыңнарындан көжүрер программа ам-даа доозулбаан деп демдеглээнин сагындыраал.
Чуртталга тудуунга федералдыг субсидия тудуг өртээниң чүгле 60 хуузу болуп турарын, а артканын республика бодунуң бюджединден тывары - программа күүселдезинден чыдып каанының чылдагааны ында деп, Александр Брокерт тайылбырлаан. Дотациялыг регион Тывага шак ындыг кады акшаландырыышкынны хандырары нарын айтырыг.
«Ындыг болзажок бо чылда, туттунуп турар бажыңнардан 62 квартираны садып алырынга 170 млн рубльди үндүрген, ынчалдыр келир чылын 2013–2018 чылдарның программазын доозар планныг бис» - деп, оралакчы дыңнаткан.
«Чурттаар аргажок чуртталга фондузун кызырарын хандырары» федералдыг төлевилел күүселдези-биле, Тывада 11 муң дөрбелчин метр аварийлиг бажыңнарны чок кылырын Брокерт чугаалаан. Чурттуң Президентизиниң Владислав Ховалыг-биле чугаазының үезинде ол айтырыг көдүрүлгенин демдеглээр херек.
«Кады акшаландырыышкынның улуг хемчээли – ындыг айтырыг-биле мында база таварыштывыс. Бо программаны доозарынга 600 млн рубль херек, ооң 300-зү федералдыг бюджеттен болза, а арткан 300 миллионну регион бюджединден немээр, азы немей диленир апаар» - деп, Брокерт тайылбырлаан.
Тываның Чазаа ол айтырыгны шиитпирлээр дээш, чурттуң Президентизинче база Россияның Тудуг яамызынче программаның акшаландырыышкынын эде көөр талазы-биле дилегни белеткээн.
Регион удуртукчузу Президент-биле республика школаларының улуг чүъгүн эвээжедирин шиитпирлээр аргалар дугайында чугаалашканын Чазак Даргазының бирги оралакчызы демдеглээн:
- Тыва демографтыг бедик көдүрлүүшкүннүг регионга санадыр. Чылдың-на 1500 өөреникчилер немежип турарындан, школаларда үшкү ээлчег база бар. Бөгүнде 1800 өөреникчиниң үш ээлчегге өөренирин чок кылыр херек. Оон аңгыда, 6500 өөреникчи эрткен чүс чылдың 30 чылдарында туттунган, капитал септелге-даа кылдынмас, эргижирээн, аварийлиг 32 школада өөренип турар.
Чоокта чаа Владислав Ховалыг Россияның чырыдыышкын сайыды Сергей Кравцов-биле ужурашкаш, республиканы чогуур школалар база уруглар садтары-биле хандырарын дугуржуп апкан. Ол талазы-биле дугуржулганың бир пунктузунда, найысылылга база Шагаан-Арыгга үш уруглар садтарын тудар дугайында шиитпирни кииргени болур. База ол ышкаш, келир чылын 12 школага капиталдыг септелгени кылыр, а 2026 чылга чедир 98 өөредилге черлеринге элээн шыңгыы хемчеглерни чорудары негеттинип турарын чугаалашкан. Хоорайның солагай талакы дачаларында 825 олуттуг школаны ажыдар дээш амгы үеде белеткенип турар. Шак-ла ындыг дөзевилелдиг база бир чаа школаны Бай-Хаакская кудумчузунга тудуп эгелээр. Кызылда 260 олуттарлыг ийи чаа уруглар сады октябрь 15-те ажылдап эгелээр.
Таңды кожууннуң Балгазын суурда эрги школаның орнунга чаа школаны 2023 чылда тудары планнаттынганын Александр Брокерт дыңнаткан. Кызылдың эң хөй өөреникчилерлиг «Спутник» биле «Даг кыры» микрорайоннарынга 2022–2023 чылдарда ийи школаны тудар.
Ол школаларны тудуптар-даа болза, бо черлерде школачыларның үш ээлгегге өөренири бүрүнү-биле шиитпирлеттинмес дээрзин бирги оралакчы айыткан. Ынчангаш Россия Федерациязының Чырыдыышкын болгаш Саң-хөө яамылары “Демография” национал төлевилел боттанылгазында киржип турар чүгле Тывага эвес, а өске-даа регионнарга “Кадык камгалал” база “Өөредилге” национал төлевилелдиң тускай сорулгалыг көргүзүлеринден чыдып кагбас кылдыр, тускай арганы ажылдап кылырын республиканың бирги удуртукчузунуң адындан киирген.
Ол чагааны бо хүннерде чорудар.