Республика национал төлевилелдер боттаныышкыны-биле чаарттынып, сайзыраар

“Чурттакчы чоннуң чуртталга байдалын сайзырадып, чайгаар өзүлдезин чедип ап, назы-харны узадыры, шынарлыг эмчи база өөредилге ачы-дузазын бээри – национал кол сорулга. Чугула базымнарның бирээзи – транспорт болгаш энергетика инфраструктуразын сайзырадып, экономиканың турум базымын магадылаан национал төлевилелдерни амыдыралга боттандырарында” – деп, чурттуң президентизи айыткан. 

РФ-тиң Президентизи В.В. Путинниң чарлыы-биле доктааттынган национал төлевилелдер 3 кол угланышкынныг: “Кижи капиталы”, “Амыдырап-чурттаарынга таарымчалыг хүрээлел” база “Экономиканың өзүлдези”. 

Ол үш угланыышкында 12 улуг национал төлевилелдер мөөңнеттинген. “Кадык камгалалы”, “Өөредилге”, “Демография”, “Культура” - бирги угланыышкында кирген. А “Шынарлыг болгаш айыыл чок автомобиль оруктары”, “Чуртталга оран-савазы база хоорай хүрээлели”, “Экология” – ийиги угланыышкында. Үшкүзүнде – “Эртем”, “Биче болгаш ортумак сайгарлыкчы чорук база хуу сайгарлыкчыларның инициативаларын деткиири”, “Чурагайлыг экономика”, “Күш-ажылдың бүдүрүкчүлүү болгаш ажылче хаара тударын деткиири”, “Делегей кооперациязы база экспорт”, “Магистралдыг инфраструктураны чаартыр болгаш калбартыр комплекстиг план” деп национал төлевилелдер кирген. 

Республиканың чазаа национал төлевилелдерниң боттаныышкынын чедип алыр федералдыг төлевилелдерден аңгыда, регион төлевилелдерин ажылдап кылган. Олар колдуунда кижи дээш сагыш човаашкынче угланган. Республика национал төлевилелдер боттанылгазы-биле 79 объектини септеп, эде чаартып, тудар. 

Ооң 25-зи эрткен чылдан дамчып келген объектилер болур. Ол дээрге, Кызылдың солагай талакы дачаларында чаа школа, Кызылда 2, Шагаан-Арыгда 1 уруглар садтары, Ийи-Тал биле Тээли суурларда садиктерге немей тудуглар, Хову-Аксы суурда суг чыып-арыглаар чер, Кызылда агроүлетпүр парыгының тудуу база 13 автомобиль оруктарының септелгези энир чылдан эгелээн. 

Бо чылын планнаан 54 объектилер аразында найысылалдың Бай-Хаакская кудумчузунга школа, Каа-Хем, Эржей, Кунгуртуг суурларга база Чадаана, Ак-Довурак хоорайларга уруглар садтары, Хайыраканның бажың-интернадынга чаа оран-савалар тудары дээн ышкаш, чугула социал объектилер бар. Бир эвес бо өөредилге тудуглары туттуна бээр болза, өзүп олурар салгалга таарымчалыг байдал тургустунар. 

Сукпак, Хемчик, Ак-Дуруг, Ишкин, Хөл-Өөжү суурларда көдээ культура бажыңнарынга ийиги тынышты берип, эде септээр. Хоорай, суурларда 28 хөй-ниити шөлдерин чаагайжыдып, чурттакчы чоннуң дыштанып, агаарлаарынга эптиг апаар үе удавас келир.

“Ам ону чүгле тура-сорук, күш-ажыл, дем-биле чедип алыр” – деп, В. Ховалыг демдеглээн.