Тываның Чазаанга коронавирустуң амгы үеде байдалын сайгарган

Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Кара-оол: - Хүндүлүг коллегалар, база катап экии. Ээлчеглиг чымыштыг неделявыс эгелээн. Онза байдалдар үезинде демниг ажылдаар дээш ажылывысты таарыштырып алыылыңар. Анализтерниң төнчү харыыларын алдывыс, өөрүнчүг чүүлдер бар, ындыг болзажок, карантин хемчеглеринге харыысалганы ам-даа шыңгыырадыр херек. Людмила Кимовнага сөстү берип тур мен (ред. Людмила Кимовна Салчак – Тыва Республикада кол санитар эмчи). 

Людмила Салчак, Тыва Республикада кол санитар эмчи: - Хүндүлүг Шолбан Валерьевич, хүндүлүг удуртукчулар. «Вектор» лабораториязы бо хүнге чедир чаа коронавирус халдавырының 6 таварылгазын бадыткаан. 1 материалды хынап турар. Дүүн долгааш, харыызы анаа боор деп дыңнаттылар. Эпидемиологтуг хыналда үезинде, контактылыг кижилерден биологтуг материалдың 405 пробазын алган, ооң иштинде Ырбан суурнуң 247 чурттакчызындан. Ол суурга чораан 1 эмчиден база полицияның 4 ажылдакчызындан анализтерни ол-ла черинге алган. 254 кижини шинчээн. Сумунуң үш чурттакчызындан аңгыда, 251 кижини шинчээни ол. Староверлерниң өг-бүлезинден ийи кижи чүдүлгезиниң аайы-биле анализ дужаарындан ойталаан, полиция ажылдакчылары база тайылбырлап чадаан. Кыдыг-кыйыг черде, озалааш чурттап турарын олар тайылбырлаан. 140 километрде хөл чоогунда, 60 хар ашкан назылыг кижи база бар. Ол кижиниң кадыының байдалы анаа, спутник харылзаазы бар. 279 кижи киир бижидилгелиг. Суурда чок кижилер Тожу кожуундан дашкаар чурттап турарлар. 0-тен 17 хар аразында 76 уругларны, 60 хардан өрү назылыг 68 кижини шинчээн. Артканнары 18-ден 59 хар чедир назылыг кижилер. 

Хоочураан аарыгларлыг дээш учетта турар кижилерниң хар-назызын база өөренип көрген. Ырбан суурнуң 25 чурттакчызы хан-дамыр, 2 кижи тыныш, 7 кижи бес аарыгларлыг дээш учетта турар. Оларның шуптузун шинчээн. Кадыкшыл байдалы эки. Республиканың инфекционист эмчизи бирги хүнден-не ол черде ажылдап, хайгааралында кижилерниң кадыкшыл байдалын хүннүң-не хынап турар. Ол ышкаш инфекция бар деп бадыткаттынган алды кижини база хайгааралда алган. Оон аңгыда эпидемиолог эмчи база халдавыр өөскээн черде ажылдап турар. 

Коронавирустуг 6 аарыг кижиниң байдалы чүгээр. Өске чурттакчылардан хомудалдар чок. 

Ырбан биле Тоора-Хем сумуларда 51 черде дезинфекция ажылдарын чоруткан. 6,2 муң дөрбелчин метр ниити шөлдүг хөй-ниити организацияларын дезинфекциялаан. Ол ажылдар ам-даа уламчылаар. Чаа коронавирус инфекциязын, грипп база ОРВИ-ни болдурбас дээш чүнү сагыырын анализтер ап тургаш, кижилерге тайылбырлаан. 

Эпидистелге үезинде 6 объектини дезинфекциялаар дээш хагган. Ол дээрге «РПС» баазазы, «Хороший» база «Южный», «Пекарь» садыглары, аптека, «Юбилейный» автомобиль чуур чер-дир. Ажылдаар черлерни база девискээрлерни бүрүнү-биле дезинфекциялаар хемчеглер ында эгелээн. 

556 контактылыг кижилерни шинчээн. Оларның 405-и Тожу кожуунда, 151-и Кызыл хоорайдан, Чеди-Хөл база Кызыл кожууннарда. Анализтер шупту анаа болган. Бо неделяда шинчилелдерни доозар. 

ОРВИ база грипп аарыгларынга мониторингини кылып турар. Неделя дургузунда 626 аараан таварылга бүрүткеттинген. Эпидемиологтуг байдал көргүзүүнден 54 хуу эвээш. 

Дегдирип аараан кижилерни 100 хуу хаара туткан. Коронавируска анализтери анаа. Республика девискээринде ОРВИ база гриппти аар эртип турар таварылгаларны шинчилеп турар. Иштиг херээженнерни албан хыналдада алган. 

Бөгүнге чедир коронавирус халдавыры бар бе дээш 2400 лабораторлуг шинчилелдерни республикада чоруткан, ол ажыл ам-даа уламчылаар. «Шивилиг» эрттирилге пунктузу таварты кээп турар чондан анализ алыр айтырыгны кадык камгалал яамызы-биле кады ажылдап кылган. Ында майгынны тиккен, биологтуг материал алырынга 28 эмчи өөредилгени эрткен. Эрттирилге пунктузунга ажылдаар кылдыр 10 специалисти кадык камгалал яамызы тускайлаан. Кызыл хоорай аэропортунда, «Ак» база «Шивилиг» эрттирилге пунктуларында, база күрүне кызыгаарларын эрттер пунктуларда кээп турар кижилерге кол санитар эмчиниң бот-аңгыланыр дугайында доктаалын бээри албан. 

Хамаатыларның бот-аңгыланыр талазы-биле дыңнадыын иштики херектер база кадык камгалал яамыларынче чорудуп турар. Амдыызында хажыдыышкыннар чок, ажылдар уламчылавышаан. 

Бөгүнде эмчи хайгааралында 178 кижи бар.

 «Ак» база «Шивилиг» пунктуларда бо үелер дургузунда грипптээн 22 кижини тодараткан. Оларны эмнелгеже чоруткан. 

Аэропортта база ажылдар чоруп турар. 1531 пассажирни хынаан. 

Шолбан Кара-оол: Людмила Кимовна, Ырбанда чүгле 48 өрегени дезинфекциялаан, ажыл чүге оожум чоруп турарыл? 

Людмила Салчак: Аарыг өөскээн бажыңнар ол бооп турар. 

Шолбан Кара-оол: Ажылды дүргедедип, бүдүн суурну ийи дугаар эргиирин диледим. Вирусту ол черинге чок кылыр херек. Бичии суур ышкажыл, хүнде ийи-даа катап дезинфекциялап болгай. Эки чүве, аарыг бар чаа кижилерниң чогу. Ол өг-бүлени аңгылап, аъш-чем аймаа дээш, бүгү талазы-биле деткиир херек. Чагырга даргалары мени дыңнап тур боор. Бөгүнде байдал чогумчалыг-даа болза, оон баксырап болур. Дүрген эмчи дузазының материалдыг дериишкинин чедип алыр. Москвада чүү болуп турарын көрүңер даан. Аарыг кижилер кайы хире хөй кирип турар-дыр. Материалдыг курлавырларны санап, тодаргай чурумну тургузар херек. Ол кожуун чагырга даргаларынга хамааржыр.