Тываның социал-экономиктиг хөгжүлдезиниң баш бурунгаар планын чедир кылыр

Тываның Чазааның хуралында социал-экономиктиг хөгжүлдениң баш бурунгаар планының кол угланыышкыннары кылдыр элээн каш баазалыг көргүзүглерни айыткан. Ол дээрге, 2020-2022 чылдарда регионнуң каттышкан продуктузунуң хемчээлин 77 млрд рубль чедирери-дир. Ол үе дургузунда 8 муң ажыг ажылчын олуттарны тургузарын планнаан. Үш чыл эрткенде, ядыы-түреңги чоруктуң деңнелин ийи катап эвээжедип, 17 хууга чедир кызырар. 

Сөөлгү чылдарда казып-тывар үлетпүрнүң, агроүлетпүр секторунуң база садыг-саарылганың үлүү көвүдээнинге даянгаш, прогнозту тургускан. Сөөлгү беш чылда республикада үлетпүр бүдүрүлгезиниң өзүлде темпизи 9,8% болган. Алдын арыглаар фабрика тудуунуң; «Кара-Белдир» база «Лунсин» КХН-ниң полиметалл рудазын тывар уургайның ол көргүзүүн хевээр арттырган. Оон аңгыда, Тывага «Голевтиң даг-руда компаниязының» Ак-Сугнуң чес-порфир чыдынын шиңгээдир, «Элегес – Кызыл – Курагино» демир-орук тудуун, Элегестиң чыдынынга даг-болбаазырадылга комплекизин тудар төлевилелдерни бо чоокку үелерде боттандырып эгелээр. 

Уксаажыдылга ажыл-агыйларын, кожууннар аразында шыгжамыр төптериниң логистика инфраструктуразын сайзырадып, хереглекчилер кооперативтерин тургуспушаан, агроүлетпүр адырын хөгжүдер. Аъш-чем болгаш болбаазырадылга үлетпүрүнде мал согар, сүт, далган бүдүрер цехтерни чаартып, бойдус байлаан болбаазырадыр төптерни ажыдары планнаттынган. 

Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол прогнозтуң өзээ кылдыр белеткээн төлевилелди хүлээп алза-даа, документини чедир ажылдаарын сүмелээн. 

«Республикаже транспорттуң чедиргирин хандырары-биле, 13-14 муң ажылчын олуттарны бээр ужурлуг демир-оруктан эгелээш, автомобиль оруунуң четкизин база Кызылдың аэропортун сайзырадырынга чедир тодаргай сорулгаларны документиге айтыр херек – деп, Шолбан Кара-оол демдеглээн. – Республикада электри чырыының өртээ кожа Хакассиядан үш катап аар болганы-биле, хожудаңгай регион болуп турар бис, ынчангаш энергияның чедишпес чоруун чок кылыр херек. Бо ийи чылда ону чедип албас болзувусса, тургустунган төөгүлүг арганы чидирип ап болур бис, ынчангаш ону болдурбас».