Тывада ооң мурнунда олуруп чораан кижилерни амыдыралга ижиктиреринче хөй-ниитини хаара тудар

РФ-тиң Шүүгү яамызының Тывада эргелели организацияны албан ёзузу-биле бүрүткээн. ТР-ниң Баштыңының Администрация болгаш Чазак Аппарадының регионнуң айыыл чок чоруунуң департаментизи дагын катап кем-херек үүлгедиишкиннерин болдурбас дээш ажылдар чорудар чаа организацияга тайылбырлыг болгаш практиктиг дузаны көргүзер. Организацияны тургузарынга кеземче күүседир албанның хоочуннары Орлан Сайн, Март Ширин-оол, Танаа-Херел Куулар, Вячеслав Сарыглар болгаш өскелер-даа дузалашкан.

"Феникс" хөй-ниити организациязы хоругдалдан чаа хосталган база ниитилелден аңгыладып шииттирбээн кижилерге ачы-буянныг, социалдыг, мөзү-бүдүш кижизидилгелиг ажылдарны чорудар. Социал деткимчени эргелерин болгаш сонуургалдарын боттарының күш-шыдал болгаш угаан-медерели-биле ажыглап шыдавас кижилер алыр. Амыдыралга ижиктирер дээш бот-сайзырал, мөзү-бүдүш эде кижизидилгези база амыдырал-хандырылга-биле холбашкан культура, чырыдыышкын, күш-ажыл кижизидилгени эки тура үндезининге чорудар. 

"Феникс" хөй-ниити организациязы дараазында адресте: Кызыл хоорай, Калинин кудумчузу, б. 1Б, кабинет 303 ("Поддержка" социал төпте).  

Хоругдал черинден хосталган хамаатылар амыдыралдың бергезинден, база өске-даа байдалдар уржуундан АУЕ субкультураны деткип, азы катап хоругдалче кирип турар таварылгалар бар. Статистика көргүзүү-биле көөрге, Тывада кем-херек үүлгедиишкиннериниң дөрттүң бир кезиин ооң мурнунда шиитттирип чораан кижилер үүлгедип турар. 

2014 чылда Тываның Чазаа ФККА республика эргелели-биле өөредилге, ажылче хаара тудар, культура-чырыдыышкын база шииттирип чорааннарның ресоциализация адырынга кады ажылдаар дугайында дугуржулганы чарганын сагындыраал. ФККА эргелели дугуржулга езугаар кожуун чагырга даргаларынче улаштыр дамчыдар кылдыр, хосталган болгаш хосталыр деп турар кижилерниң ат-сывын, мергежилин кожууннар аайы-биле айтып каан даңзыны Регионнуң айыыл чок департаментизинче чорудуп турар.

Муниципалитеттерде, кожууннарның чонну ажылче хаара тудар төптеринде ажылдар хөй. Чаа-Хөл кожуун чагыргазының шиитпири-биле, эрткен чылдың мартта, хоругдал черинден үнген кижилерге социал адаптация талазы-биле хайгаарал чөвүлелин тургускан. 2018 чылда 8 кижини ажылга хаара туткан, үш кижи ажыл чок дээш пособиени ап турар, 3 кижи эмнээшкинде. Тере-Хөл кожуун чагыргазы «Аныяктарның бизнес төлевилели» грантының 150 муң рубль акшазы-биле тыва идик-хеп болгаш бөрттер даараар дериг-херекселди саткаш, олуруп чораан ийи кижини ажыл-биле хандырган. Эрзин кожуунда ооң мурнунда олуруп чораан үш кижи одакчылаар ажылды алган, электрикче өөредип чоруткан бир кижи доозупкаш, тус чер чагыргазынга ажылдаар. 2018 чылда Тожу кожууну 4 кижини доктаамал ажыл-биле хандырган, 1 кижи Тываның даг-техниктиг технумда өөредилгезин доозупкаш, «Лунсин» КХН-ге ажылдаар. Өске 3 кижини түр үениң (сезоннуг) ажылдарда хаара туткан.