Тываның Бойдус кулавырлары болгаш экология яамызының 2019 чылда мурнады боттандырар угланыышкыннарын тодараткан

ТР-ниң Чазак даргазының бирги оралакчызы – бойдус курлавырлары болгаш экология сайыды Шолбан Хопуяның удуртулгазы-биле сайгарылгаларны чоруткан. Сайыттың оралакчылары удуртуп турар адырларының аайы-биле илеткелдерни кылган. Экологтуг хайгаарал адырында 59 хажыдыышкынны, казымал байлактар ажыглалының адырында - хоойлужудулганың 130 хажыдыышкынын, дириг амытаннар камгалаар адырда - 502 чурум үрээшкиннерин илередип, хоойлуга чөрүштүр саарылгадан 72 санныг аңнаар ок-боону хавырган.  

Бойдус камгалаар адырда ажылды мөөңнеп, чурумчудар дээш эде тургузуушкунну чоруткан түңнелинде, Арга-арыг ажыл-агыйының, Дириг амытаннар объектилерин база сугнуң биологтуг курлавырын камгалаар күрүне комитеттери Тываның Бойдус курлавырлары болгаш экология яамызының составынче кирген. Коллегия хуралының түңнели-биле, 2018 чылда бойдус камгалаар ведомствонуң ажылын чүгээр деп үнелээн.

Тываның Баштыңының Дээди Хуралга Айыткалынга, федералдыг национал төлевилелдерге киржилгелерге даянгаш, 2019 чылда мурнады боттандырар ажылдарны тодараткан. 

Арга-арыг өрттерин болдурбазы болгаш ооң-биле демисел, экология төлевилелдерин боттандырары, арга-арыгны катап тургузары, төтчеглекчи чорукту болдурбазы база ындыг барымдааларны тодарадыры, бойдус камгалаар хоойлужудулганы күүседири дээн ышкаш айтырыглар ында кирген.  

База ол ышкаш, «Тайга черде суур» төлевилелди боттандырары - мурнуку планда. Тайга черде суурлар чурттакчыларынга аңныыр тывыжын, балык тударын, тайганың кежиин чыырын болгаш болбаазырадырын, туризм хөгжүлдезин шын организастаарынга практиктиг дузаны көргүзүп, эптиг байдалдарны тургузары – ооң кол утказы ында. Ол төлевилелди боттандырарынга Тываның Бойдус яамызындан аңгыда, республиканың Экономика яамызы, Көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем яамызы, Күш-ажыл яамызы база өске-даа ведомстволар хаара туттунар. Ол хире хөй яамылар болгаш ведомстволар киришкен төлевилел «губертанор» эрге-байдалын алыр ужурлуг деп, организаторлар демдеглээн. 

Коллегия хуралында адырның хоочуннарынга база мурнакчыларынга шаңналдарны тывыскан.  

Адырның хоочуну, аңаа 40 ажыг чыл ажылдаан Кара-Кыс Салчак «Арга-арыг камгалаар албанның 80 чылы» тураскаалдыг хөрек демдээ-биле шаңнаткан. 

Тыва Республиканың Баштыңының Өөрүп четтириишкин бижиктерин аңныыр ажыл-агыйының хоочуну Владимир Поповка, дириг амытаннар объектилерин база сугнуң биологтуг курлавырын камгалаар килдистиң кол специализи Сергей Улатовка, арга-арыг ажыл-агыйы база арга-арыгны өстүрер килдистиң специализи Эльвира Санмалга, күрүнениң экологтуг экспертизазы, лицензиялаашкын, долгандыр хүрээлел камгалалы болгаш мониторинг килдизиниң начальниги Марина Мортага, төлевирлер башкарар болгаш күрүне программаларын күүседир килдис начальнигиниң оралакчызы Венера Бегзиге тывыскан. 

Кызыл кожуун чагырга даргазы Валентин Енданга, Улуг-Хем кожууннуң - Рустам Чудаан-оол, Мөңгүн-Тайга кожууннуң - Александр Донгакка республика девискээринде бөрүлер санын таарыштырар талазы-биле чорудуп турар хемчеглерге идепкейлиг киржилгези болгаш демниг хөделиишкиннери дээш, Тываның Бойдус курлавырлары болгаш экология яамызының өөрүп четтириишкин бижиктерин тывыскан.