Тывада республиканың тараалаң кол шөлдерин катап тургузуп эгелээн

Улуг-хүнде, Тываның Баштыңы республика акша-хөреңгизи-биле улуг деткимчени алган «Заря» агрохолдингиниң тараажыларынга чедип, дүжүт ажыылдазы кайы хире чоруп турарын көрген. Тываның Чазаа тараа ажыл-агый угланыышкынын деткип, компанияның садып алган техниказының чартык өртээн эгиткен.  

«Октаттынган шөлдерни катап шиңгээдип, амдыызында 16 муң га черде часкы тарылганы чорутканы эки-дир. Кызыл-тас, сула, ак-тараа, күзүн чажаар көк-тарааны тараан. Мындыг эки дүжүттүг шөлдерни дыка үр көрбээн болгаш, сагыш-сеткил көдүрлүп кээр, өөрүнчүг чүве-дир. Таңдының күш-ажылчы чонундан амдыызында 120 кижи ажылда хаара тутунган. Бирги класстың мергежилдиг комбайнерлары болгаш механизаторлары ам-даа бар болганы, амыр-дыр. Агрохолдингиге садып алган 4 чаа белорус комбайннар шакта-ла 10 тонна тарааны ажаар шыдалдыг. Тараа дүжүдүн сөөртүр ам-даа КамАЗ-тар херек. Тараа шөлдеринде хүнде-ле 600 тонна дүжүттү ажаап ап турар. Эр-хейлер. Эрес-кежээ ишчилер-биле тараа бүдүрүлгезин шуудадып, бүдүрүлгелеривисти боттуң чеми-биле хандырар бис. Гектардан-на 20 центнер тараа дүжүдүн алырын тус черниң тараажылары санаан. Эр-хейлер, шалыпчы тура-сорууңарны магададым!» - деп, Тываның Баштыңы социал четкилерде хову шөлдеринге чораанын бижээн. 

Республика Баштыңы амгы үениң комбайнын боду башкарып, мунуп көрген. Ооң чугаазы-биле алырга, чартык-ла шак дургузунда 8 тонна тарааны кезип каапкан. Хоочун механизаторлар тонна хире тарааны бастырарда, ооң мурнунда шагдакы техника-биле чартык хүн ажылдап кээрин сагынганнар.  

Чаагай дүжүттү алырынга, чүгле чылыг болгаш чаъстыг чай эвес, а ажыл-ишке «Заряның» специалистериниң арга-мергежили улуг рольду ойнаан деп, Шолбан Кара-оол демдеглээн. Тараажылар часкы тарылганы эгелээр мурнунда, черни дыштандырып, чемишчидилгезин шын чорудуп, агротехниктиг хуусааларны база өске-даа хемчеглерни билдилиг ажыглаан.

«Заря» агрохолдингиниң чер ажыл-агыйы тараа культураларындан аңгыда, мал сүдүнүң үскүрүн көвүдедир рапсты база тараан. Ону силос кылдыр болбаазыраткаш, улгаттырар деп шиитпирлээни сүт-бараан фермазынга ажыглаар. Удавас саар инектериниң санын ийи катап көвүдедир. Ажылдакчыларының саны 74 турган болза, удавас 200 чеде бээр. Бөгүнде сүт-бараан фермазы сагган сүдү-биле Тывада эң бедик көргүзүглүг – 20 литр азы оон хөй, республикада ортумак көргүзүгден 4 катап хөй.  

Республиканың эрге-чагыргазы «Заря» агрохолдингини мал ажыл-агый кластериниң идегели ында деп санап турар. 2014 чылдан бээр, күрүне-хуу кады ажылдажылгазы-биле бүдүрүлге аңгы-аңгы угланыышкыннарлыг, саарылга инфраструктуразын тургузуп турар. Бөгүнде, холдингиде, тараа шөлдеринден аңгыда, сүт-бараан фермазы, куш фабриказы, эът комбинады болгаш хаван ажыл-агыйы ажылдап турар. 2017 чылда холдингиге, алызында эът бүдүрүлгезиниң үндезинин тургузар кылдыр, 100 баш герофорд уксаалыг малды дамчыткан.