Тывада 2017 чылдың суг үеринге удур белеткел эгелээн

 Тывага кыштың башкы айында эң-не хөй хар дүшкен. Харның кылыны 115-ден 165 мм., чамдык черлерде 185-215 мм. чедип турарындан, эриир хардан сугнуң курлавыры нормадан 200 ажыг хуу хөй. Республиканың барыын кезээнде хар эриир болза, ийи метр хире кылын хар эрээни-биле дөмей сугнуң курлавыры бар. Ынчангаш чавызааш черлерде чурттакчылыг черлерниң болгаш регион чергелиг автооруктарның участоктарының сугга алзып болурунуң айыылы улуг.  

 Чогум суг үерлээшкининиң канчаар болуру харның эрииринден, час кайы хире эрте дүжеринден болгаш чылыг болурундан хамааржыр. 2017 чылда Тыва Республиканың девискээринге часкы чайындыны база үрелээшкинни озал-ондак чок эрттиреринге белеткел хемчеглерин бадылаан.

 Республиканың орук-септелге организацияларын зоналар аайы-биле хуваап, күштерни база акша-хөреңгини үлээриниң планын тургускан. 109 санныг техниканы (самосвалдар, бульдозерлер; погрузчиктер; экскаваторлар; автогрейдерлер; тралдар; автокраннар; тракторларны) 6 зонага таарыштыр хувааган. 

 Материалдыг курлавырларны четчелээн. Регионнуң дыңнадыышкын системазын 28 даштыкы дыңнадыг дериг-херекселдери (ВАУ-500, ВАУ-250) база 24 электросиреналар-биле чепсеглээн. Чурттакчы чоннуң 19,3 хуузунга электросиреналар база даштыкы дыңнадыг дериг-херекселдери, 93 хуузунга теле-радиодамчыдылга, 92 хуузунга соталыг харылзаа-биле дыңнадыышкынны чедирер.

 7500 кижиге кылдыр санаан түр када чурттаар 62 пунктуну ажыдар. Бооп болур онза байдалдарны чайладырынга 2700 кижини, 30 автобусту, 270 автомашинаны, 41 санныг инженер техниказын база 81 санныг эштир чүүлдерни хаара тудар.

 2017 чылда республикага суг үери 3 чадага бооп болурун дыңнадып турар:

 - I чада: (марттың ийиги чартыы – апрельдиң бирги он хонуунда) харның эрээнинден сугга алзып болур черде 3 чурттакчылыг пунктуларда хуу бажыңнар сугга алзып болур;  

 - II чада: (майның ийиги чартыындан июнь ортанга чедир) Каа-Хем биле Бии-Хем баштарында, Таңды-Уула болгаш барыын Саяннар сыннарының эдээнде харлар эрип батканындан 8 муниципалдыг тургузугларның девискээринде 13 чурттакчылыг черлер сугга алзып болур;  

 - III чада: суггур чаъстар чагганындан биче хемчээлдиг хемнерниң деңнели көдүрлүп, республика девискээринде шупту чурттакчылыг черлер сугга алзып болур.