2017 чылда Тывада эмчилер «Көдээ суурнуң эмчизи» программа-биле 15 млн. рубльди алыр

 Эрткен неделяда Россияның Чазаа ол программага дээш республикага тускайлаар акшаның хемчээлин бадылаан. Көдээ суурларның эмнелгелеринче ажылдаар кылдыр чөпшээрешкен эмчилерге чаңгыс удааны компенсация акшазы кылдыр федерадыг бюджеттен Тывага 9 млн. рубльди бээр. Аңаа немей республика бодунуң акша-хөреңгизинден 6 млн.рубльди аңгылаар. Ол акшалар көдээ суурларга 15 дээди эртемниг специалистерни немээр.

  «Көдээ суурнуң эмчизи» федералдыг программа-биле беш чыл дургузунда Тываның Кадык камгалал яамызы 305 эмчини суурларның эмнелгелеринче чоруткан. Оларга бир-бир миллион рубльди төлээн. Керээ езугаар ол эмчилер барган черинге 5 чылдан эвээш эвес үе иштинде ажылдаар ужурлуг. Программаның күүселдези-биле көдээ черлерге дээди эртемниг эмчилерни быжыглап, суурларның чурттакчыларынга шынарлыг эмчи дуза чедирилгезин бедидер. 

 Ындыг-даа болза Тываның арга-дуржулгазындан көөрге, оларның чамдыызы керээниң негелдезин күүседип шыдавайн турар. Программаның чорудуунуң үезинде 69 эмчи керээзин хуусаазының бетинде күш чок болдурган. Олар алганы 1 миллион рубльди күрүнеге дедир эгидер ужурлуг. А арткан 236 кижи өг-бүле, бажың-балгат тудуп, суурларда ажылдавышаан хевээр. Республиканың эрге-чагыргазы ындыг өг-бүлелерге бар аргалар-биле дузалап турар – халас чер участоктарын аңгылап, тудуг тудар чиигелделиг ыяшты тускайлап дээш оон-даа өске.  

 РФ-тиң Кадык камгалал яамызы кадык камгалал системазында тургустунган чөптүг чорукту чок кылыры-биле, 2012 чылда «Көдээ суурнуң эмчизи» программаны эгелээнин сагындырааал. Ооң ачызында көдээ эмнелгелерден мергежилдиг эмчилерниң өскээр чорууру соксаан. 2011 чылга чедир суурларда эмчи ажылдакчыларының саны чылда-ла ортумаа-биле 4 хуу кызырып туран болза, «Көдээ суурнуң эмчизи» программаны боттандырып эгелээн соонда көдээ чрлерде эмчилерниң саны 11,3 ху көвүдээн. 

РФ-тиң Чазаа ол программага киржир эмчилерниң санын көвүдедип, көдээ эмнелгелерни арга-дуржулгаыг эмчилер-биле четчелээр дээш, киржикчилерниң хар-назынын 35 турганындан 50 хар чедир улгаттырган. Оон аңгыда хоорай хевирлиг суурларны программаже база киирген.