Тывада кыштаглаашкын хүр бе?
05.02.2016
Мал кыштаглаашкынында кол айтырыг — мал чеминиң чедишпези, малды чемгерериниң болгаш ажаап-тежээриниң негелделерин хажыдып турары, бөрүлерниң халдаашкыны, мал эмчилериниң аалдарга чедир барбайн турары деп Көдээ ажыл-агый яамызы санап турар.
Малчыннар турлагларынче мал болгаш кижи эмчилериниң, көдээ ажыл-агый эргелелдериниң специалистериниң малчыннарга дуза чедирери-биле үнүүшкүннериниң графигин тургузуп алырын муниципалитеттерге сүмелээн. Кол кичээнгейни малчыннарның болгаш ол ажылче хаара туткан ажылдакчыларның кадыкшылынче, малды азырап турарынче, мал чеминиң курлавырынче угландырар ужурлуг. Бойдустуң берге байдалдары тургустунуп келир болза, ону шалыпкын чайладыр арга ынчан чедип алдынар.
2015 чылдың күзүнүнде Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң Чарлыы-биле Тыва Республиканың курлавыр фондузундан мал чемин садып алыры-биле 8 млн. рубльди тускайлаан. 2015 чылдың декабрьда федералдыг бюджеттен ол чылдагы каңдаашкыннардан когаралды эгидери-биле акша-хөреңги база кирген. Эрткен чылын он-он ажыл-агыйлар каңдаашкынга таварышкан. Компенсация акшаның түңү 16,9 млн. рубль болган. Көдээ ажыл-агый бараанының 90 бүдүрүкчүлеринге акша-хөреңгини шилчиткен, ону чүгле мал чемин, кывар-чаар материалдар болгаш часкы тарылгага үрезин садып алырынга ажыглаар ужурлуг деп, көдээ ажыл-агый сайыды Юрий Тыт-оол чугаалаан.
Амгы үеде Тывада күрүнениң унитарлыг 5 бүдүрүлгези ажылдап турар. Оларның ийизи Мөңгүн-Тайга кожуунда — «Малчын» КУБ биле «Мөген-Бүрен» КУБ. Мыйыстыг бода, чылгы болгаш шээр мал-биле чергелештир олар сарлыктар база өстүрүп турар. Амгы үеде оларның баш саны 1520 четкен.
База 1470 баш сарлыкты Бай-Тайга кожууннуң «Бай-Тал» КУБ өстүрген. Шээр, чылгы болгаш бода малдарның баш саны ында эвээш эвес. Тес-Хем кожуунда «Чодураа» КУБ-та малдың ниити баш саны 6610 четкен. «Туран» сыын ажыл-агыйы» күрүнениң унитарлыг бүдүрүлгезинде 640 баш сыын бар. Республиканың сүт-бараан фермалары - "Каа-Хем" МУБ, "Тывахолдинг" АУК ААН, "Туран" КХН, Оюн Ч-ниң ТАА-да ниитизи-биле 1781 баш бода мал бар. Ол ышкаш 2964 кыштагларда мал хүр.
Возврат к списку
|