Тываның Чазаа 369 өг-бүлеге боос инектерни дамчыдар

 2016 чылда «Чемгерикчи инек малым» губернатор төлевилелиниң бирги чадазын боттандырарынга Тываның бюджединден 13,7 млн. рубльди тускайлаан.

  Республиканың Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң социал эгелээшкинин күүседиринге чугула акша-хөреңгиниң санаашкынын регионнуң көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем яамызы белеткеп кылгаш, Тываның Чазаанче киирген. 

 Сайыт Юрий Тыт-оолдуң дыңнадыы-биле алырга, төлевилелдиң бирги чадазында киржир 369 өг-бүлениң даңзызын январь 20-де бадылаар ужурлуг. Республика бюджеди-биле саткан бир боос инекти өг-бүле бүрүзү май 20-ге чедир алыр. Араттардан садып алыр бир баш инекке казнадан 35 муң рубльди үндүрер. 2,1 муң рубль-биле малды камгаладыр.

 Тываның Баштыңы 2016 чылдың Айыткалында чаа төлевилелди чарлаанын сагындыраал. Экономиктиг берге үеде эвээш орулгалыг болгаш хөй ажы-төлдүг өг-бүлелерге бодунуң малын тударынга дузаны көргүзери - төлевилелдиң сорулгазы ол. «Социал пособие манап, ажыл чок олурган херээ чок. Бодун хандыртынары – түреңги чорукту ажып эртериниң эки аргазы-дыр» - деп, Шолбан Кара-оол санап турар. 

 ТР-ниң Көдээ ажыл-агый яамызының ажылдап кылган негелделери езугаар, 18 хар чедир назылыг бештен эвээш ажы-төлдүг, амыдырап-чурттаарының кудуку деңнелинден эвээш орулгалыг өг-бүлелер губернатор төлевилелиниң киржикчизи бооп болур. Республикада ындыг өг-бүлелер 25 хуудан хөй, төлевилел боттаныышкынының бирги чадазында эң-не берге байдалдыг өг-бүлелерни шилип алыр. Суму чагыргалары шилиттинген өг-бүлелерни мал кадарар болгаш сиген кезер чер участогу-биле апрель 1-ге чедир хандырып, сентябрьга чедир кажаа-хораа тударынга дузалажыр. Республиканың эрге-чагыргалары ол өрегелерниң ветеринарлыг болгаш зоотехниктиг хандырылгазын чорудар. 

 2018 чылга чедир төлевилелдиң бирги чадазын доозар. Ол үеге чедир хууда малдың баш саны өзүп, бызаа бажы ийи чедер ужурлуг. Эрге-чагырга-биле чарганы социал керээ езугаар, оларның бирээзин малдың ээзи «Чемгерикчи инек малым» төлевилелдиң ийиги чадазының дараазында киржикчилеринге дамчыдар. Бо төлевилел республика баштыңының 2016 чылда боттандырар социал эгелээшкиннериниң бирээзинге хамааржыр.

 Ооң-биле чергелештир Тываның эрге-чагыргазы «Аныяк өг-бүлеге кыштаг» губернатор төлевилелин эгелеп, көдээ аныяктарга бодунуң ажыл-агыйын тургузуп, хой малдаар арганы тургузар. 2015 чылда «Социал картофель» акция-биле эвээш орулгалыг 3 муң ажыг өг-бүлелер картошка үрезинин алгаш, боттарын хандырттынган, ол хемчегни ам-даа уламчылаар.