Тываның Баштыңы хамаатылар хүлээп алыышкынының соонда, муниципалдарга дарый даалгаларны бергеш, боду хынаарын айыткан

 Тываның Баштыңы ооң адынга билдириишкин кирген кижилер-биле ийи айда-ла бир катап ужуражылга эрттирери чаңчыл. Билдириишкиннер колдуунда-ла ажыл болгаш чурттаар чер талазы-биле болуп турар. Ындыг болзажок, сөөлгү үеде көдээ ажыл-агый, тудуг, сайгарлыкчы чорук талазы-биле боттуг болгаш ажыл-агыйжы арга-сүмелиг билдириишкиннер бо-ла кээр. Ооң-биле чергелештир муниципалдыг эрге-чагырганың шиитпирлээр ужурлуг айтырыгларын тургузуп кээр кижилерниң саны база көвүдээн. Республиканың Баштыңы Шолбан Кара-оол хууда хүлээп алыышкынынче эң-не чидиг айтырыгларлыг болгаш амыдыралдың берге байдалынга таварышкан кижилерни хүлээп ап турар. Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол РФ-тиң Президентизиниң Хөй-ниити хүлээп алыышкын өрээлинге хуу айтырыглар талазы-биле хамаатыларны хүлээп алган. 

 Кызыл хоорайның чурттакчызы Айна Көк-кыс Мир болгаш Складская кудумчуларында чурттап турар 70 хире өг-бүле берге байдалда таварышкан дээрзин дыңнаткан. Июль айдан бээр ында суг сордурар кудук ажылдавайн турар. Ол кудуктуң септелгези төнместээш туруп берген, ооң түңнелинде суг хандырылгазы нарыыдаан, санитар айтырыының талазы-биле озалдыг байдал тургустунган. Келген хамааты ол кудумчуларда чурттап турар херээженнерниң суг алыры-биле люкка шланг кожуп турарын телефонунга тырттырып алган болган. 

 Республика Баштыңы Шолбан Кара-оол ол чурукту алгаш, Кызыл хоорайның мэри Владислав Ховалыгга көргүскеш, байдалды өөренип көөрүн, ол кижилерниң айтырыын кичээнгейге алырын сүмелээн. Хүлээп алыышкынга киржири-биле чалаткан Кызыл хоорайның мэри Владислав Ховалыг үстүнде адаттынган өг-бүлелерниң чурттап орар бажыңы хоорайның АТБ бүдүрүлгезинге хамааржыр, ол айтырыгны шиитпирлээриниң хемчеглерин хоорай чагыргазы ап, коммунал албаннар-биле ажылдап турар дээрзин тайылбырлаан. 

 Ол айтырыг шиитпирлеттинер, Кызыл хоорайның мэриязы хемчег алган соонда ооң кандыг түңнелдиг болганын бир неделя эрткенде, ол черге барып хынаарын Шолбан Кара-оол бүзүреткен. Бо даалганы берип тура, Тываның Баштыңы кудук айтырыын шиитпирлээрде хөй акша-хөреңги негеттинмес, чүгле муниципалдыг эрге-чагырганың дыңнангыр чоруунуң болгаш хоорайжылар мурнунга харыысалгазының айтырыы дээрзин айыткан. 

 Кызыл хоорайда хем ол чарыында дачада чурттап турар ­ үш уруглуг аныяк бот-ие, шеверлекчи тудугжу, баш таарыкчызы Шораана Начын-оол ажылдаар аргазы чок, чүге дээрге уругларын арттырып каар чери чок дээрзин дыңнаткан. Аңаа дуза чедириптер кижи тывылбас, ол бүдүн өскүс өскен. Амгы үеде хөмүр-даш-даа, ыяш-даа садып алыр арга чок. Кызыл хоорайның мэри Владислав Ховалыг ол иеге хөмүр-даш болгаш одаар ыяш-биле дузалаарын аазаан. Аъш-чем продуктулары чедишпес дугайында айтырыг тургустунуп келирге, Күш-ажыл болгаш социал политика яамызының ажылдакчылары аъш-чем аймаа-биле хандырар болган. 

 Эвээш орулгалыг, ылаңгыя дачаларда чурттап турар өг-бүлелерге чазын «социал картофель» программазын езугаар тарып алыр кылдыр картофель үрезинин үлеп турар болгай, аңаа Шораананың ышкаш өг-бүлелер хаара туттунар ужурлуг, Шораана Начын-оол ол программаже канчап кирбээнил деп, республика Баштыңы яамыдан болгаш мэриядан айтырган. Өг-бүлелер боттарының участоктарынга ногаа аймаан өстүрүп, кышка удур шыгжап алыр болгай, огород ажылының дугайында тайылбыр ажылы чүге чогул деп, айтырыгны база тургускан. 

 Ооң соонда Шолбан Кара-оол амыдыралдың бергелериниң мурнунга салдынмазын, чүткүлдүг болурун аныяк иеге сүмелээн, күрүне деткимчезин амгы үеде чүткүлдүг, чүгле дуза манап орбас, боттары кандыг-бир ажылды кылып, боттарының чаагай чоруун тургузуп ап турарларга чедирип турар дээрзин тайылбырлаан. 

 Каа-Хем суурда «Звездочка» деп чаа уруглар садының аныяк ажылдакчызы Ольга Биче-оол суурнуң Шахтерская кудумчузу-биле пассажир автобустары болгаш маршруткалар дыка эвээш чоруп турарын дыңнаткан. Ооң уламындан улуг кижилер ажылынче, бичии уруглар школаже озалдап, ылаңгыя кышкы үеде соокта дыка үр манаар ужурга таваржып турар. Чүге дизе ол угланыышкында пассажирлер транспортунуң саны көвүдээн, а автобус доктаамынга маршруткалар болгаш автобустарның ажылының графигин бижээн бижимел турган болза эки деп дилегни киирген. 

  Республика Баштыңы келген кижиниң чугаазынга долузу-биле каттышкан болгаш бо дээрге чугула дилег-дир дээрзин демдеглээн. Хамаатылар пассажир аргыштырыкчыларын, а ол ышкаш тус чер эрге-чагыргаларын хүлээлгеңер күүседип көрүңер деп дилевес ужурлуг, ол силерниң дорт хүлээлгеңер-дир дээрзин Чазак Даргазы айыткан. Ол айтырыгны эң чоокку үеде шиитпирлээрин Шолбан Кара-оол Кызыл кожууннуң чагырга даргазы Валентин Енданга дааскан. Ол сорулгаларның күүселдезин үе тыпкаш-ла барып хынаарын бүзүреткен.