Тываның Баштыңы кааңнаашкындан когараан ажыл-агыйларга дузалаарының айтырыгларын сайгарган

  Понедельникте, июль 27-де, Тываның Чазаанга эрткен селектор хуралга республиканың территориязында арга-арыг өрттериниң байдалының база хөрзүнге кааңнаашкын үезинде мал чемин белеткээр кампанияның дугайында чугааны чоруткан. 

 Суггур чаъстар өрттерни өжүреринге салдарлыг болган-даа болза, ОБЯ, Арга-арыг күрүне комитеди, муниципалдыг тургузуглар чурттакчылыг черлерниң, мал ажыл-агыйларының, малчын коданнар чоогунда өрттү узуткаар талазы-биле ажылды кошкатпазын демдеглээн. «Кижилерниң база көдээде чоннуң амыдырап-чурттаарының болгаш турум байдалының үндезини – дузазал болгаш хуу ажыл-агыйларның айыыл чок чоруун хандырары кол чүүл болур». 

 ТР-ниң ХК болгаш ОБ талазы-биле агентилели, Тожу, Кызыл, Бии-Хем кожууннарда байдал нарын болуп артпышаан, республикада 8653 га черде 14 арга-арыг өрттери хып турарын, дыңнаткан. Кайы өрттерни онза контрольга алырын тодарадыр ажылды Тываның баштыңы дааскан. Херек апарган таварылгада чурттакчыларны мөөңнеп, таңныылдаашкынны чорудар. Өртчүлер, федералдыг курлавырның специалистери-биле кады ажылдап, хыналдаларны чорудар. 

 Мал чеми белеткээр кампанияга хамаарыштыр элээн каш айтырыгларны база сайгарган. Чазак Даргазының агроүлетпүр комплекизин харыылап турар оралакчызы Сергей Ондарның дыңнадыы-биле алырга, кааңнаашкынның уржуундан июль 22-ге чедир чогуур мал чеминиң чүгле 0,7 хуузу белеткеттинген. Муниципалитеттер бойдустуң чедирген когаралының түңүн үндүрүп, сан-чурагайларны тодарадып турар. «Тус чер эрге-чагыргалары кризистиг байдалды чүгле демдеглээр эвес, а боттуг хемчеглерни – ажыл-агыйларга деткимче бээриниң хевирлерин тодарадып, ону канчаар чорударын боданыр херек. Белеткээн мал чемин бир кожуундан өске черже сөөртүрүнге муниципалдыг бюджеттен кывар-чаар материалдарны аңгылаар аргазын тывар»- деп, ажылды хынамчалыг чорударын республиканың баштыңы демдеглээн. 

  Регионнуң баштыңы Шолбан Кара-оол мал чеминиң белеткел кампаниязының үезинде курлавырларны республика девискээринден, эң сөөлүнде кожа регионнардан дилээрин сагындырган. Когаралдың чедирген хемчээлин кыска хуусаада анализтеп, Тываның агрокомплекизинге федералдыг саң-хөө дузазын аңгылаарынга Россияның Көдээ ажыл-агый яамызынче бөлүк документилерни чыггаш, киирерин республиканың көдээ ажыл-агый сайыдынга, муниципалитеттерге сагындырган. Ооң-биле чергелештир, оралакчызы Сергей Ондарга, республиканың көдээ ажыл-агый яамызының удуртулгазынга, «Тыва Республикада черлерниң мелиорациязы база көдээ ажыл-агый суг хандырылгазының эргелели» ФКА-га республикада суггарылга системаларын Тываның кожууннарының муниципалдыг балансызынче шилчидер айтырыгны ажылдап кылырын дааскан. «Тыва чер ажылын чорударынга таарымча чок территорияга хамааржыр, ынчангаш суггарылга системаларын шилчидер дугайында айтырыымны Россияның көдээ ажыл-агый сайыды деткээн. Ол төлевилелди боттандырарының амга чедир боттуг кандыг-даа хөделиишкиннери чок-тур. Бир эвес чогуур саазыннарны ай айы-биле долдурар чүве болза, бот-идепкей чок болгаш шынар чок ажыл деп чугаалаар апаар» - деп, Тываның Баштыңы шүгүмчүлээн. 

Тываның Баштыңы көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем сайыдының бир оралакчызынга ол угланыышкынны дагзырын, муниципалитеттерже суггарылга системазын шилчидериниң ажылчын бөлүүн тургузарын онаагаш, республиканың үнүш ажыл-агыйында чидириглерни ындыг арга эдип болурун чагаан.