Ашпас хүннүң чуртундан аалчы

Тыва — япон спортчу харылзаалар

Октябрь айның эгезинде найысылалга спорттуң бир сайзыраңгай хевири — дзюдо талазы-биле япон тренер Мазами Мацушита очулдурукчузу Алина Хайдарова-биле аалдап келгеш барган. Тренер башкыны дзюдонуң тергиини дизе, частырыг турбас. Ол — спорттуң бо хевиринге олимпий оюннарының чемпионнарын белеткээн, ат-сывы делегейге  алдаржаан, бедик мергежилдиг тренер. 1980 чылда Олимпий оюнунга ооң итальян өөреникчизи Эцио Гамбу чемпион болган, чаңгыс бо чижектен-не  ажылының үре-түңнелин  көрүп болур.

Мазами Мацушита сөөлгү чылдарда Сибирьниң хоорайлары-биле сырый харылзаалыг апарган. Кемерово хоорайга элээди оолдарны дзюдога белеткеп турар үезинде тыва спортчулар-биле ооң баштайгы таныжылгазы эгелээн. Оларга ужурашкан соонда Тыва чуртун көрүксээр, республикада спорттуң сайзыралы ооң сонуургалын улам-на күштелдирген. Ынчангаш Тывага алдын күс «дүжүлгезинге» саадапканда, келгени бо.

Ашпас хүннүң чуртундан келген аалчыга тываларның культуразы-даа, чаңчылдары-даа япон чонга дыка дөмей болган. Кызылга келгеш, малчын аалга чедип, тыва национал аъш-чемни база Yндезин тыва культура төвүнге барып, чоннуң катаптаттынмас эртинези — хөөмей-сыгыдын аажок сонуургаан. 

«Бистиң республиканы сонуургап чедип келгениңерге өөрүп, тыва спортчуларга байлак арга-дуржулгаңарга өөредирин күзеп, моон-даа соңгаар кады ажылдаар бис – дээн ТР-ниң Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оолдуң чылыг сөстерин  ооң оралакчызы Анатолий Дамба-Хуурак дамчыткаш,  — Дзюдо биле сумо Япониядан ужукталып үнген. Ынчангаш тергиин спортчулар ында, бистиң аныяктарывыс база силерден чыда кагбайн, сумо хүрежинге эки түңнелдиг болуп, делегей ареназынче үнүп турар. Дзюдо биле сумо хевирлеринге Тываның шыырак тренерлери Вячеслав Монгуштуң, Адар Кууларның өөреникчилериниң чедиишкиннерлиг чанып кээп турары өөрүнчүг. Чөөн чүктүң спортчу хевирлери бистиң республикада база бурунгаар сайзырап турар. Бистиң бо ужуражылгавыс эки үре-түңнелдиг болур боор» – деп,  ол демдеглээн. Мазами Мацушита республиканың дзюдо федерациязының даргазы Анатолий Фалалеев, тренерлер Вячеслав Монгуш, Адар Куулар болгаш оларның өөреникчилери Айдың Монгуш, Баткар Баазаң, Субудай Шойдуң-биле  ужуражып, ажыт-чажыт чокка хөөрешкеннер.

Тыва черниң чараш бойдузун, чонунуң хүндүлээчелин магадап, тыва спортчулар Япония-биле харылзажып, аңаа аалдап келирин база чылыг уткуп, хүлээп алыышкынынга япон аалчы өөрүп четтиргенин илередип байырлашкан. Тыва, япон спортчу харылзаалар ам-даа бурунгаар хөгжүп сайзыраар-ла болзунам!

Ася Базыр-оол.

"Шын" солун