Моолда тыва ивижилер

Август 15-те Алдан-Маадыр аттыг Национал музейге Тываның гуманитарлыг шинчилелдер институду биле Моолдуң эртем академиязының төөгү институдунуң эртемденнериниң кады ажылдаан эртем экспедициязының отчеттуг таныштырылгазы болган.

ТГШИ-ниң директорунуң хүлээлгезин күүседип турар М.М-Б.Харунова Моолда Хубсугул аймактың Цагаан-Нуур сумузунуң цаатан-ивижилеринге (цаатаннар – моолдап ивижилер дээн) чедип чораан эртемденнериниң ажылының дугайында илеткээн. Ужуражылгага ТР-ниң Өөредилге болгаш эртем сайыды К.А.Бичелдей, ТГШИ-ниң эртемденнери, Моолдуң эртем академиязының төөгү институдунуң директору С.Чулуун база ол институттуң аныяк эртемденнери,  массалыг информация чепсектериниң журналистери болгаш эртемге сонуургалдыг аалчылар кээп киришкен. С.Чулуун «Моолдуң цаатан-тывалары: төөгүзү болгаш амгы үези» деп илеткелин арыг тыва дылга чугаалааны сонуурганчыг болган.

«Моолдуң цаатан-ивижилеринче экспедиция» деп слайд-көргүзүүн экспедицияның киржикчизи, ТГШИ-ниң эртем ажылдакчызы А.С.Донгак келген аалчыларга тайылбырлаан. Ында цивилизация четпээн чараш бойдустуг, ырак тайга черде амыдырап-чурттап чоруур ивижилерниң көшкүн амыдыралын көргүзүп турар. Ылаңгыя тайга черде ада-иези ивилерин кадарып чоруптарга, үш чадырда кызыл чаактарлыг бичии чаштарны карактап көөр, өөредир уруглар сады бары дыка чаптанчыг болду.

Ужуражылганың төнчүзүнде киржикчилер, аалчылар эртемденнерден сонуургаан айтырыгларын салып, солун чугааны кылганнар. Тыва-моол экспедиция ажылын уламчылап, Тере-Хөл кожуунче улаштыр аъттаныптар.

Алдынай Соян

"Шын" солун