Шагаага белеткел Тывада эгелээн

Ай чурагайы-биле Чаа чыл - Шагаа республикага январь 31-де хүннүң баштайгы херелдери-биле чедип келир. 

Шагаа дээрге Тываның чурттакчыларының кол байырлалдарының бирээзи, ону чоннуң бурун шагдагы чаңчылдарын сагып тургаш, демдеглээр. Тываның сүлдезинде үнүп орар хүнче углай халдып орар аъттыг кижи барын сагындыраал. Yнер чыл көк Аът чылы болур. Чурагайжыларның санап турары-биле алырга, ол чыл турум болгаш чүткүлдүг чорукту көргүзер, ханы бодалдың болгаш от-көс дег изиг-халыын байдалдың каттыжыышкыны болур.

Аът чылының шинчизи-ыяш, ол бодамчалыг болгаш дүрген чорукту көргүзүп турар. Аът чылында төрүттүнген кижилер шимченгир, чугаакыр болгаш кандыг-даа шиитпирлер хүлээп алырындан чалданмас болур. Олар ажыл-херээн боттарының өг-бүлезинче угландырар.

Шагааны белеткээр болгаш эрттирер сорулга-биле Тываның Чазаа организастыг комитетти тургускан, ону Чазак Даргазының оралакчызы Артур Монгал баштаан. Ооң составында яамыларның болгаш ведомстволарның, культура болгаш өөредилге албан черлериниң удуртукчулары, а ол ышкаш Тываның Камбы-ламазы кирген. Массалыг кол-кол хемчеглер Кызыл хоорайга болуп эртер, кожууннардан хөй санныг аалчылар келир.

Байырлал хүннеринде малчыннарже үнүүшкүннерни кылырын, оларга байыр чедирерин Көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем яамызынга дааскан. Хөй-ниитиниң корум-чурумун тудар талазы-биле эрге-хоойлу камгалаар органнарның сорулгаларын тодараткан.