Тываның Баштыңы часкы тарылга ажылдарын дүргедедирин негээн

Тывада часкы тарылга ажылдары эгелээнден бээр планнаттынган 40,2 шөлдүң 8,8 муң гектарында тарыыр культура үрезиннерин чашкан.

Майның 27-де эрткен республика Чазааның ажылчын неделяның аппарат хуралында тарылга чорудуун чугаалашкан. Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг тарылга ажылдары шүпшең чоруп турарын сойгалап, ону чайладырын ТР-ниң Көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем яамызындан негээн.

Ажыл-агыйлар үрезин материалдарын боттары садып, кожа регионнардан – Хакасия, Красноярск база Алтай крайлардан сөөртүп эккеп турарындан, тарылга оожум чоруп турарын яамы тайылбырлаан. Майның 27-ниң хүнү-биле алырга, херек 4,5 муң тонна тараа үрезининиң 1,8 муңун, азы херек хемчээлдиң чартыындан эвээжин сөөртүп алган.

Мал чиир культура үрезиннери-биле байдал база-ла ындыг. 34 хире тонна люцерна үрезининиң чүгле 3 тонназы бар. Мында ажылдың хуусаалары өске, чижээ, сигеннерни тараа культураларындан бир неделя орайтадыр тарыыр.

Аппарат хуралында үрезин сөөртүлгезинден аңгыда, суггатты организастаарын база чугаалашкан. 12,4 муң га суггаттыг шөлдүң 3 муң газында шыкты базырган. Оон аңгыда, минералдыг чемишчидилгени ажыл-агыйлар чогуур хуусаазында эгелээр кылдыр, чагыглар езугаар ооң сөөртүлгезин дүргедедир даалганы республиканың баштыңы берген.

Эрткен чылдарга деңнээрге, 2024 чылда Тывада хөй чылдыг сиген шөлдери-биле ниити тарылга шөлү 1,6 муң гага улгаткан – 42,9 гадан 44,5 муң чедир. Мал чиир культуралар ниити шөлдүң 64 хуузун, а тараа шөлдери - 28 хуузун ээлеп турар. Арткан шөлдерни ногаа болгаш картошкага тускайлаан, тус-тузунда – 6,8 база 1,2 хуу.

Эрткен чылга деңнээрге 1,3 муң тонна, азы 16,3 муң тонна тараа дүжүдүн ажаап алыры планнаттынган. Картофельди 18,5 муң тоннаны, ногааларны – 3,8 муң тоннаны ажаап алыр.

Бо чылын Тываның эрге-чагыргазы часкы тарылга ажылдарынче 55 млн рубльди деткимче кылдыр берген. 56 ажыл-агыйларга мал чиир культура үрезиннерин садып алырынга 22,3 млн рубльди хувааган.

30 фермер гектарга-ла онааштыр ниитизи-биле 15,7 млн рубльдиң деткимчезин алган. Алды ажыл-агый тараа үрезнинерин садып алырынга 10 млн-ни, а үш ажыл-агый тергиин шынарлыг тарылга материалдарын садып алыр кылдыр 5 млн рубльдиң дузаламчызын алган.

Тывага тараа культураларының үрезин чаштырылгазын июнь 10-да, мал чиир культура тарылгазын июнь 20-де, а картофель база ногаа олуртурун июнь 15-те доозар деп планнаан.