Ай санаашкыны-биле Чаа чыл – Шагаа байырлалының хемчеглер программазы

30.01.2024

Ай санаашкыны-биле Чаа чыл – Шагаа байырлалының хемчеглери байырлал хүнүнге чедир бир ай бурунгаар эгелээш, Чаа чылды уткуур хүн – бо чылын февраль 10-га чедир уламчылаар. Республиканың чурттакчылары болгаш аалчылары ном делгелгелерин сонуургап, театржыткан көргүзүглерге, мастер-класстарга, ус-шевер чогаадылга мастерлериниң, суй-белектер болгаш көдээ ажыл-агый продукцияның ярмарка-садыглаашкыннарынга киржип болур.

Шагаа бүдүүзүнде хөй ажы-төлдүг болгаш амыдыралдың берге байдалынга таварышкан өг-бүлелерге үлээри-биле манчы тударынга, боорзак быжырарынга акциялар болуп эртер. Чаагай тыва чемнерниң көвей кезиин тускай шериг операциязының зоназынче чорудар.

Ай санаашкыны-биле Чаа чылды уткуурда чамдык езулалдарны албан кылыр. Шажынчылар номналдарны номчуп, баштайгы даң хаяазын уткуурунуң улуг саңын салыр.

Байырлал хүннеринде республиканың кол төвү – Арат шөлүнге улусчу хөглээшкиннер эгелээр. Чыглып келген чон тыва оюннарга – тевек теверинге, даш көдүреринге, хендирбе сый шаварынга, манчы бардамнаарынга, кожамыктажырынга дээш, өске-даа оюннарга күжүн шенежир.

Шагаа байырлалының кол хемчеглер планы

   Январьның 15-тен февраль 10-га чедир

#Шагаабиле2024 хештеглиг «Шагааның йөрээли» деп өг-бүлелерниң видеолуг байыр чедириишкиннери.

Январьның 20-ден февраль 1-ге чедир

Школачыларга болгаш техникумнар сургуулдарынга «Шагааның сүзүктери» деп этнокультурлуг диктант.

Январьның 15-тен март 10-га чедир

К.И. Чуковский аттыг Тываның республиканың уруглар библиотеказынга «Шагаа – ыдыктыг байырлалывыс» чуруктарлыг делгелге.

Январьның 24-тен

Алдан-Маадыр аттыг ТР-ниң Национал музейинге «Тывада сарыг шажынның ыдыктыг эдилелдери» деп түр үениң делгелгези.

Февральдың 1, 6-да

А.С. Пушкин аттыг Национал библиотекага «Шагаа – ыдыктыг байырлал» деп ном-чурук делгелгези.

Февральдың 2-де

15.00 шакта – Тыва үндезин культура төвүнүң концерт залынга национал идик-хеп даараар мастер Алдын Кечиловна Хомушкунуң чогаадыкчы делгелгези.

Февральдың 1-3-те

Улусчу чогаадылга бажыңынга ус-шеверлерниң «Шагаа белээ» деп делгелге-ярмарказы.

Февральдың 3-те

13.00 шакта – Тываның күрүнениң ойнаарактар театрынга «Суг акпас алышкылар» деп шиизи.

Февральдың 8-те

Аныяктар ордузунга Шагаага тураскааткан кидистен суй-белектерниң республиканың делгелге мөөрейи.

12.00 шакта – “Субедей” спорт школага «Шагаа-2024» чоннуң байырлалынга тураскааткан республиканың шыырак мөгелериниң тыва хүреш маргылдаазы.

Февральдың 9-та

А.С. Пушкин аттыг Национал библиотекага «Тыва аъш-чем аймаа» деп ном-чурук делгелгези;

А.С. Пушкин аттыг Национал библиотекага «Шагаа-биле чолукшуулу» деп темалыг кежээ;

16.00 шакта – «Тыва» ансамблиниң артистериниң киржилгези-биле Шагаа бүдүүзүнүң «Муңгаш чарар» деп езулалы;

18.00 шакта – Тыва үндезин культура төвүнге Шагаа бүдүүзүнүң «Шагаа уткуй тоолдажыылы» деп тоол кежээзи.

Февральдың 9-тан 10-че

22.00-05.00 шактарда – «Цеченлинг», Ганден Чойпелинг, Дамба Брайбулинг, Дамба Панделинг хүрээлерге база Чөөн-Хемчикте «Үстүү-Хүрээге» дүнеки номчулгалар.

Февральдың 10-да

А.С. Пушкин аттыг Национал библиотекага келген чон ортузунга кажыкка «Аът чарыжы»;

07.00 шакта – «Кадарчы» тураскаалдың, «Дөгээ» даанга, Культура болгаш дыштанылганың Национал парыгынга, «Тубтен Шедруб Линг» хүрээниң чанынга «Саң салыр» езулалдар;

10.00 шакта – Аныяктар ордузунга «Шагаа-2024» чоннуң байырлалынга тураскааткан тыва шыдыраага эр болгаш херээжен спортчулар ортузунга «Хөл-шыдыраа» республика маргылдаазы;

12.00 шакта – Арат шөлүнге Кызылдың чогаадыкчы коллективтериниң киржилгези-биле «Улу чылы, амыр-менди, курай!» деп театржыткан көргүзүг;

12.00 шакта – Арат шөлүнге база аңгы-аңгы шөлдерге тыва оюннар программазы: «хендирбе сый шавары», "тевек тевери", "даш көдүрери", "аът шалбадаары", «буга шыдыраа», «сыдым октаары»;

13.00 шакта – Тываның күрүнениң ойнаарактар театрының «Сайын эр» деп шиизи;

16.00 шакта – В.Көк-оол аттыг Национал театрга «Шагаавыста чолукшуулу» концерт;

12.00 шакта – Культура хөгжүлдезиниң төвүнге «Шагааның национал оюннары» культура-массалыг хемчег;

18.00 шакта – Тыва үндезин культура төвүнге «Шаг чаагай – Шагаа чаагай!» концерт. 

Февральдың 11-де

9.00 шакта – «Херел» спортзалга «Шагаа – 2024» байырлалынга тураскааткан 18 харга чедир аныяк мөгелер аразынга тыва хүрешке республика маргылдаазы;

14.00 шакта – «Херел» спортзалга «Шагаа – 2024» байырлалынга тураскааткан кожууннар командаларының аразынга тыва хүрешке “ханадан ханаже” республика маргылдаазы.

Февральдың 10-15-те

10.00, 13.00 шактарда – Тываның күрүнениң ойнаарактар театрынга «Шагаам чараш байырлалы» деп уруглар утренниктери.

Февральдың 12-де

11.00 шакта – Культура болгаш дыштанылганың национал парыгынга «Шагаа – 2024» байырлалынга тураскааткан эр улус аразынга «Тыва ча адар оюн: баг адар хевири» база херээженнер ортузунга «Тыва ча адар оюн: хорагай адар хевири» деп республика маргылдаалары.

Февральдың 11-13-те

12.00, 14.00 шактарда – Кызылда Культура хөгжүлдезиниң төвүнге өөредилге черлериниң чагыглары-биле «Шагаа» уруглар утренниктери.

Февральдың 14-те

9.00 шакта – «Субедей» спорт школазынга бичии болгаш элээди оолдарның 5 аңгы бөлүүнге тыва хүрешке республика маргылдаазы.

Февральдың дургузунда

Алдан-Маадыр аттыг ТР-ниң Национал музейинге өөредилге черлериниң чагыы езугаар «Шаг чаагай, Шагаа чаагай» деп культура-өөредилге программазы.

Февраль төнчүзүнге чедир неделя санында

К.И. Чуковский аттыг Тываның республиканың уруглар библиотеказынга Шагаа байырлалынга белеткел дугайында «Өгбелерниң чаңчылдары» деп видео-беседалар.