Тываның Дээди Хуралының депутаттары 2024 чылда база планныг 2025 болгаш 2026 чылдарда республика бюджединиң төлевилелин бирги номчулгазында хүлээп алган

Тыва Республиканың Дээди Хуралының үшкү чыыжының тоску сессиязының дөрткү ээлчеглиг хуралында, республиканың кол саң-хөө документизиниң төлевилелин сайгырып көрген. Саң-хөө сайыды Орлан Достай бюджеттиң сан-көргүзүглерин таныштырган. Депутаттарның хөй кезииниң үнү-биле саң-хөө хоойлузу деткимчени алган.

Республика бюджединиң дугайында хоойлунуң бирги номчулгазын сайгарар мурнунда, Чазак бажыңынга ажык дыңнаашкыннар болуп эрткен. Федералдыг база республика албаннарының база ведомстволарның, Тыва Республиканың Хөй-ниити палатызының, кожууннар болгаш хоорайлар эрге-чагыргазының төлээлекчи болгаш күүсекчи органнарының, хөй-ниити организацияларының төлээлери саң-хөө документизиниң сан-чурагайларынга хамаарыштыр айтырыгларны салган.

Оон аңгыда парламентиниң тускай угланыышкынныг комитеттеринге хоойлу төлевилелин өөренип, боттарының угланыышкыннарында национал төлевилелдер болгаш күрүне программаларының боттандырылгазынче акша-хөреңгини хувааганын анализтээн.

Комитеттерге сайгарылганың түңнелинде база ажык дыңнаашкыннар үезинде кирген шупту айтырыгларны, сагындырыгларны база санал-оналдарны бюджет, үндүрүглер, экономика болгаш сайгарлыкчы чорук талазы-биле комитеттиң хуралында түңнеп чугаалашкан.

Бюджет хоойлужудулгазында көрдүнген шупту чурумнарны сагып, парламентиге бирги номчулгада сайгарып чугаалашкан соонда, 2024 чылда база планныг 2025 биле 2026 чылдарда республика бюджединиң кол көргүзүглери бадылаттынган.

Документиден алырга 2024 чылда бюджеттиң орулгалар кезээниң ниити хемчээли - 56 138 943,6 муң рубль болза, чарыгдалдар хемчээли – 56 567 307,5 муң рубль, бюджеттиң чедишпес түңү - 428 363,9 муң рубль болган. 2025 чылда орулгаларның ниити хемчээли 38 487 539,8 муң рубль, 2026 чылда - 40 764236,4 муң рубль болур.
2025 чылда чарыгдалдар кезээниң хемчээли 38 668 040,5 муң рубль, 2026 чылда – 40 837 706,0 муң рубль. 2025 чылда бюджеттиң дефициди - 180 500,7 муң рубль, 2026 чылда – 73 469,6 муң рубльга дең.

Республиканың кол саң-хөөчүзү республика бюджединиң социал угланыышкыны хевээр артканын, акша-хөреңгиниң 73 хуузун, азы 44 288 млн. рубльди социал адырже дорт угландырганын демдеглээн.

Бо чылга деңнээрге, 2024 чылда культура адырынче 40,2 хууга , күш-культура болгаш спортче – 35,7 хууга, кадык камгалалынче – 11,7 хууга база өөредилгеже 10,7 хууга чарыгдалдарны улгаттырар.

2024 чылда республиканың хөй-ниити транспортун база орук, коммунал база көдээ ажыл-агыйының тускай техникаларының чаартылгазын уламчылаар. 2024 чылда ол сорулга-биле 16 санныг техниканы, азы 10 санныг автобустарны, коммунал ажыл-агыйның тускай 6 санныг техниказын садып алырынче 202,9 млн. рубльди тускайлаар.

Келир чылын социал адыр объектилериниң капиталдыг септелгезинде 79 млн. рубль көрдүнген, национал төлевилелдер болгаш күрүне программаларының күүселдезинче 115 млн. рубльди аңгылаан.

«Сорунза», «Арыг хоорай. Арыг суур», «Мээң башкым», «Социал хөмүр», «Улусчу картофель» губернатор төлевилелдерин 2024 чылда база боттандырар.

2024 чылда дөрт школа, Эрзин кожууннуң Нарын суурда 30 олуттуг уруглар садын – беш чаа социал объектини тударынче 580 млн рубльди салган.

Хамаатыларга социал төлевирлерниң 36 хевиринче, ооң иштинде адрестиг болгаш хереглелдиг чарыгдалдарче дээш 4 412 млн. рубльди, ооң иштинде республика акша-хөреңгизинден 1 657 млн. рубльди тускайлаан.

Бюджет адырының ажылдакчыларының күш-ажыл төлевир фондузунда 24 514 млн. рубль көрдүнген.

Бюджет хоойлужудулгазы езугаар, бюджет төлевилелиниң ийиги номчулгазы база болуп эртер. Чоокку ийи неделяда тускай угланыышкынныг комитетке хоойлу төлевилелиниң ийиги номчулгазынга дээш ажылдаарын Дээди Хурал дыңнаткан.