14.11.2023
Тыва Республиканың Баштыңының аппарат хуралында, Тываның мал ажыл-агыйлары кыштаглаашкынче канчаар киргенин сайгарып чугаалашкан. Малчыннар кажаа-хораазын чылыглаан, сиген-ширбиилин чедирген, кыштагларынче көжүп четкенин Владислав Ховалыг бодунуң блогунда дыңнаткан.
Бо чылын республиканың муниципалдыг тургузуглары кыштаглаашкынче 280 муң тонна сиген-ширбиилди, 7 муң тонна мал чиир тарааны курлавырлап, мал чеми белеткээр планын ажыр күүседип алганын дыңнаткан. Барыын-Хемчик, Чөөн-Хемчик, Таңды, Сүт-Хөл база Кызыл кожууннарның мал чеми-биле хандырылгазы эки. Мал чеминиң муниципалдыг болгаш республика курлавырында 3 200 тоннаны белеткээн.
Араттар мал чылгаар дусту четчир кылдыр чедирип алган.
Ажыл-агыйның бүгү хевирлеринде 200 муң баш улуг бода, 1 млн ажыг шээр, 100 муң хире баш чылгы, бир муң ажыг баш иви малдар, 284 баш теве база 11 муң баш хаван бо чылдың кыштаглаашкынынче киргенин ТР-ниң Көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем яамызы дыңнаткан. Малдың күш деңгели ажырбас.
«Моол талазындан улуг хар эрте дүшкенинден, харның кылыны 20 сантиметр чеде берген Мөңгүн-Тайга кожуунда байдалды онза контрольда алган бис – деп, Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг чугаалаан. - Регионнуң Көдээ ажыл-агый яамызы база кожууннуң удуртулгазы малчын коданнарже оруктарның байдалын хүн бүрүде хынаары чугула. Херек апарза, ону дарый аштаарын организастаар». Кожуун бүрүзү серемчилелди кошпатпазын баштың демдеглээн. «Тываның агаар бойдузунуң өскерлиичелин билир болганывыста, судалды холдан салбас» - деп айыткан.
Владислав Ховалыг оон аңгыда, ооң даалгазы-биле мал кыштаглаашкыны төнгүжеге ажылдаар тускай штабты регионнуң Көдээ ажыл-агый яамызында тургусканын дыңнаткан. Баш удур көрдүнмээн байдалдар тургустунган таварылгада, ол черже дүрген үнер ийи бөлүктү аңгылаан. Яамының специалистери чедери берге малчын турлагларже үнүүшкүннерни доктаамал кылыр. Кожуун чагыргалары мал ажыл-агыйларында сиген-ширбиилдиң кайы хире барын неделя санында анализтээр.
Яамыда хондур-хүнзедир ажылдаар изиг шугум телефонун ажылдаткан. Чурттакчы чон 9-75-50 дугаарлыг телефонче долгапкаш, мал кыштаглаашкынынга хамаражыр онза байдалдарны дыңнадып болур.