2023 чылдың түңнели-биле Тывада регионалдыг каттышкан продукт 5,5 хуу өзер

2023 чылда Тываның регионалдыг каттышкан продуктузу эрткен чылдыындан 5,5 хуу көвүдеп (Россияның ВВП – 2,5 %), 101,07 млрд. рубль чедерин санаан. ТР-ниң Экономиктиг сайзырал яамызы социал-экономиктиг хөгжүлдениң баш бурунгаар санаан түңнелдерин республиканың Чазаанче киирген.

Эрткен чылдың деңнелинде хевээр арткан үлетпүр болгаш көдээ ажыл-агыйының динамиказын санаваска, регионалдыг экономиканың кол адырларында январь-сентябрьның сан-чурагайларында өзүлделии - эки көргүзүг. Ылаңгыя тудуг адырында бедик темп хевээр артып, ажылдың хемчээли 31,5 хуу улгаткан. 2022 чылдың 9 айынга деңнээрге, бо чылдың ол үезинде 10 хуу хөйге чуртталга бажыңнарын дужааган. Бо чылдың төнчүзүнге чедир ол көргүзүг 140 муң дөрбелчин метр чеде бээр.

Эрткен чылга деңнээрге кол капиталче инвестиция салыышкыны 3,2 хуу немешкен. Үүрмек бараан саарылгазы 5,2 хуу, төлевирлиг ачы-дуза хемчээли 3,9 хуу өскен. Инфляция көргүзүүнден шалың төлевириниң боттуг хемчээли 6,4 хуу улуг. Биче болгаш ортумак бизнестиң чаа киржикчилериниң саны үш катап көвүдээнинден, ажыл чоктар саны эвээжээн.

Чыл төнчүзүнге чедир ажыл чок кижилерниң саны ниитизи-биле 7,6 хууга, азы 3,7 муң кижиге кызырлырын специалистер санаан (2022 чылда – 9,5 хуу). Эрткен чылын амыдырап-чурттаарының кудуку хемчээлинден эвээш орулгалыг чурттакчы чоннуң үлүү 28,8 хуу турган болза, 22,4 хуу чедир кызырлыр.

Тываның экономиказында эки динамика дараазында үш чылда хевээр артар деп, республиканың экономиктиг сайзырал яамызы санап турар. 2024 чылда регионалдыг каттышкан продукт 5,6 хуу өзүп, 106,8 млрд. рубль чедер. 2026 чылда биче болгаш ортумак сайгарлыкчы чорук субъектилериниң саны 9,3 муң чедип, азы 2023 чылга деңнээрге 15,4 хуу хөй болур. 2026 чылда 175 муң дөрбелчин метр чуртталга шөлүн ажыглалче киирер.