05.10.2023
Тываның 19 муниципалдыг тургузугларында 30 хөй-ниити шөлдерин 2024 чылда чаагайжыдар. Республиканың Чазаа «2018-2024 чылдарда амгы үениң хоорай хүрээлеңин хевирлээри» күрүне программазынче чогуур немелдени киирген. Республика Баштыңы Владислав Ховалыг хүлээп алганы шиитпириниң дугайында дыңнадып тура, «Чурттаар оран-сава болгаш хоорай хүрээлеңи» национал төлевилелди боттандырган «Таарымчалыг хоорай хүрээлеңин хевирлээри» төлевилел республиканың муниципалитеттеринге чаагайжыттынарының улуг аргаларын берип турарын демдеглээн. Тывага ук программа күүселдези-биле 165 хөй-ниити шөлдерин чаагайжыткан.
Бо чылдың апрельдиң 15-тен май 31-ге чедир чоруткан онлайн бадылаашкынның түңнели-биле шиитпир хүлээп алдынганын ТР-ниң Тудуг яамызы дыңнаткан. Тываның 102 муң чурттакчызы бадылаашкынга киржип, активчизи-биле Россияның регионнар аразындан үшкү черже үнген.
Регионнуң Баштыңы Владислав Ховалыг бүгү-российжи онлайн бадылаашкынга идепкейлиг киришкени дээш чурттакчы чонга четтиргенин илереткен. «Силерниң идепкейлиг киржилгеңер ачызында девискээрлерни чаагайжыдарынга немелде акша-хөреңгини камгалап алган бис» - деп, бижээн.
za.gorodsreda.ru порталдың дыңнатканы болза, республиканың кожуун база хоорайларындан 72 төлевилел мөөрейже кирген, 2024 чылда боттандырар кылдыр ооң 30-и шилилдени эрткен. Федералдыг бюджеттен 100 млн рубльди Тывага тускайлаан. Келир чылын хөй-ниити девискээрлериниң чаагайжыдылгазынче регионалдыг болгаш муниципалдыг бюджеттер акшаландырыышкыны-биле кады көрдүнген ниити инвестицияның хемчээли 102 млн рубль.
Амгы үеде тус чер чагыргалары шилилдеге тиилээн төлевилелдеринге дөзевилел-смета документилерин кылыр керээлер чарарынче кирген. Ол ажылды 2023 чылдың декабрь 1-ге чедир доозар ужурлуг.
2024 чылда чаагайжыдылга онлайн-бадылаашкынынга Тывадан шилиттинген хөй-ниити девискээрлериниң даңзызы:
1.
Кызыл хоорай: «Южный микрорайонунда СВО киржикчилери маадырларга парк (мемориалдыг комплекс)» хөй-ниити девискээри; көвүрүгден оң талакы эриктиң дачалар ниитилелинге чедир чадаг-терге оруун ; «Кызылдың Каа-Хем кудумчузундан Интернациональная кудумчузунга чедир Дружба кудумчулап аллея» хөй-ниити девискээрин чаагайжыдары.
2.
Ак-Довурак хоорай: Алдар аллеязын чаагайжыдары.
3.
Бай-Тайга кожуун: Кызыл-Даг суурда хоккей шөлүн чаагайжыдары.
4.
Барыын-Хемчик кожуун: Барлык суурга дыштанылганың хөй-ниити девискээрин; Шекпээр суурнуң Ленин кудумчузунга Чаңгыс эп-сеткил шөлүн; Аксы-Барлык суурда хөй-ниити девискээри чаагайжыдары.
5.
Чөөн-Хемчик кожуун: Ийме суурга уруглар ойнаар спортчу шөлдү;
Шеми суурга спортчу шөлдүг дыштанылга зоназын;
Чадаана хоорайның культура бажыңының Ленин кудумчузунда хөй-ниити зоназын чаагайжыдары.
6.
Каа-Хем кожуун: Кундустуг суурда тураскаал чанын;
Сарыг-Сеп суурда «Мандала» сквери чаагайжыдары.
7.
Кызыл кожуун: Сукпак суурда “Чаңгыс эп-сеткил” скверин; Кара-Хаак суурда Аныяктар сесерлиин; Каа-Хем суурда Алдар аллеязын чаагайжыдары.
8.
Мөңгүн-Тайга кожуун: Мугур-Аксы суурда Кошкар-оол кудумчузунда стадионну чаагайжыдары.
9.
Өвүр кожуун: Хандагайты суурнуң төп шөлүн чаагайжыдары.
10.
Бии-Хем кожуун: Өөк суурда Ада-чурттуң улуг дайынга тураскаал шөлүн; Аржаан суурда Ленин кудумчузун чаагайжыдары.
11.
Сүт-Хөл кожуун: Кара-Чыраа суурнуң стадионун чаагайжыдары.
12.
Таңды кожуун: Дүрген суурнуң хөй-ниити шөлүн чаагайжыдары.
13.
Тере-Хөл кожуун: Кунгуртуг суурнуң «Хаан-Тайга» стадионун чаагайжыдары.
14.
Тес-Хем кожуун: Берт-Даг суурда Кидиспей кудумчузунда хөй-ниити шөлүн чаагайжыдары.
15.
Тожу кожуун: Ий суурда «Ом мани» парыгын; Адыр-Кежиг суурда Аңчы кудумчузун чаагайжыдары.
16.
Улуг-Хем кожуун: Шагаан-Арыг хоорайның культура төвүнүң чанында шөлдү чаагайжыдары
17.
Чаа-Хөл кожуун: Чаа-Хөл суурнуң дыштанылга сесерлиинге брусчатканы чадары.
18.
Чеди-Хөл кожуун: Сайлыг суурнуң стадионун чаагайжыдары.
19.
Эрзин кожуун: Эрзин суурда парк девискээрин чаагайжыдары.