Тыва демир-орук тудар төлевилелди катап идепкейжидер талалакчыларны мөөңнээн

Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг республика девискээри таварты чурттар аразының Россия – Моол – Кыдат демир-орук коридорун тудар төлевилелди ажылдадыр аргазын Чөөн чүк экономиктиг форумунуң үезинде сайгарып чугаалашкан. РФ-тиң транспорт сайыдының оралакчызы Валентин Иванов-биле 2021 чылда түр соксаткан тудугну алызында катап ажылдадырының дугайында чугааны кылган.

Владислав Ховалыг «Сибирь дугуржулгазы» регионнар аразының ассоциациязының төлевилелди таптыг ажылдап кылырынче эглир планының дугайында Валентин Инановка дыңнаткан. Ооң кадында МАСС кежигүннери губернаторлар ассоциацияның транспорт талазы-биле харылзаштырылга чөвүлелиниң удуртукчузу кылдыр ону соңгуп алган. Ооң бир чылдагааны - Сибирь регионнарының баштыңнары Тываны таварты Азияже бир “орукту” ажыдарынга сонуургалдыг. Красноярск крайның, Хакасияның база Иркутск облазының баштыңнары-биле кады республика баштыңы тыва демир-орук төлевилелин боттандырар оруктарны 2024 чылда Красноярскиниң экономиктиг форумунга таныштырар деп турарын оралакчы сайытка дыңнаткан.

Тываның Баштыңы Россияда Кыдаттың онза болгаш бүрүн эргелиг элчини Чжан Ханьхуэй база Моолдуң бирги вице-премьери – экономика болгаш сайзырал сайыды Чимэдийн Хурэлбаатар-биле ужурашкаш, чурттар аразының орус-моол-кыдат транспорт коридорун тургузар планче Курагино-Кызыл демир-оруун киирер дугайында чугаалаан. Владислав Ховалыг шупту үш талага оруктуң экономиктиг ажыын ылап санап көөр дизе, күжениглерни каттыштырып, чүък болгаш пассажирлер аргыштырылгазының болгу дег хемчээлин санап, хөгжүлде оруунуң чадаларын ылавылаарын саналдаан. Үш таланың киирген санаашкыннары төлевилелдиң бүгү-ле ажыктыг талаларын көргүзүп, чаа деңнелде ынаар эглиринге бадыткалдыг барымдаа апаарынга бүзүреп турар.

Владислав Ховалыгдан аңгыда, Сибирьниң өске губернаторлары база немелде транспорт коридору чугула херек дээрзин чугаалап турар апарган. Красноярск крайның баштыңы Михаил Котюков Чөөн чүк форумунга чедир ийи неделя бурунгаар, тыва демир-орук дугайында айтырыгны шиитпирлээринге эң эки болгаш таарымчалыг хевирниң бирээзи ол деп чугаалаан. Россияның Президентизиниң эрттиргени крайның социал-экономиктиг хөгжүлде айтырыгларының талазы-биле хуралда ындыг чугаа болган. РФ-тиң Чазааның чанында транспорт комиссиязынга ол айтырыгны чугаалажырын шиитпирлээн.

Владимир Путин 2011 чылда Курагино – Кызыл демир-орук тудуунга стартты бир-ле дугаар бергенин сагындыраал. Ооң соонда чаңгыс эвес катап ара турган. Чөпшээрелди солууру, төлевилелдиң бодун өскертири, киржикчилер аразында дугуржулга керээзиниң негелделерин эткени дээш, өске-даа чылдагааннар бар. 2018 чылда төлевилелдиң чиңгине тудукчузу Россияның демир-оруктары апаргаш, тудугну сөөлгү катап катап эгелээрин кызыткан. Ындыг болзажок, РФ-тиң Чазаа 2021 чылдың апрельде ковид эпидемиязы-биле төлевилелди беш чылда соңгаарлаткан.