Тывада назылап кыраан болгаш инвалид кижилерни үр үеде ажаап-карактаарының системазы ажылдап эгелээн

Тывада шимчеп албас кижилерни ажаап-карактаарынга өөредир школалар социал төптерге ажылдаар. Республика Чазааның бо хүннерде бадылааны “орук картазы” езугаар, назылап кыраан болгаш инвалид кижилерни үр үеде ажаап-карактаарының системазы бо чылдың сентябрьда ажылын эгелээр.
Ажаап-карактаарының үр хуусаалыг системазы – улгады берген кижилерни бьаза инвалидтерни деткээн комплекстиг программа болур. Ажаалда-тежээлде албанын болгаш чанынга олура ажаар кижилерни хаара тутпушаан, бажыңынга, чартык стационар болгаш стационар черлерге эки социал хандырылганы бээр арганы тургузар. Тываның Чазааның хүлээп алганы үр үеде ажаап-карактаарының “орук картазында” кирген хемчеглерниң бирги чадазын боттандырарынче федералдыг болгаш регионалдыг бюджеттерден 27 млн. ажыг рубльди угландырган.
Чаа системаның онзагайы – ажаалда херек хоочуннарга болгаш инвалидтерге улуг харыысалгалыг деткимче көргүзеринде. Ооң мурнунда хамаатыларның дилег билдириишкиннеринге даянгаш ажылды чорудуп турган болза, ам социал ажылдакчылар боттары ындыг кижилерни тып илереткеш, кандыг ачы-дуза херегин бижип тургузар.
Эге дээрезинде Тывага тааржыр системаның моделин ажылдап кылгаш, нормативтиг баазазын хандырар. Актылар бөлүүнче бажыңынга социал хандырылга херек хамаатыга хамаарыштыр негелделер айыткан чурум, кандыг ажаалда херегинге эксперттерниң ажылы болгаш өске-даа дүрүмнерни киирер.
Аар аарыг, шимчевес кижилер, инвалидтер-биле чугаалажырының дүрүмнерин школага өөредир. Чыл төнчүзүнге чедир 154 кижи, ооң санында ажаалда негеттинип турар хамаатыларның чоок кижилери “ажаап көөр дузалакчы” профессионал программага курстарны эртер.
Оон аңгыда инвалидтерге реабилитацияның техниктиг чүүлдерин бээр пункт ажыдарын «орук картазында» киирген. Ында инвалидтерге тергелер, даянгыыштар, оюлганнатпас дөжектер, чунарда олуруп алыр сандай дээш, дузалал дериг-херекселдери кирип турар.
"Демография" национал төлевилел боттанылгазы-биле, Россияда боттарын боттары ажаап шыдавас инвалидтерге база назылаан кижилерге узун хуусаада дуза көргүзер система 2019 чылда ажылдап эгелээнин сагындыраал. Тыва ол төлевилелге 2021 чылда каттышкан. Кызылга системаны ажылдадырының бирги базымнары кылдынган. 2023-дан республиканың шупту муниципалиттеринге Программа ажылдап эгелээр.