Тывада «Чылдың өг-бүлези» регион мөөрейиниң тиилекчилерин шаңнап мактаан

Бөгүн, Делегейниң Өг-бүле хүнүнде, Кызылга “Чылдың өг-бүлези” бүгү-российжи мөөрейниң ренион чадазының тиилекчилерин шаңнаар байырлыг ёзулал болуп эрткен. Тывада беш дугаар эртип турар мөөрейге чүс ажыг өг-бүлелер киришкен. Регион чадазында тиилээн өг-бүлелер чылдың-на республиканы чурт деңнелинде төлээлеп турар.
Өг-бүлелер беш аңгы: «Алдын өг-бүле», «Хөй ажы-төлдүг өг-бүле», «Аныяк өг-бүле», «Көдээ өг-бүле» и «Өг-бүле – ёзу-ужурларның кадагалакчызы» деп мөөрейлерге киржири чаңчыл болу берген. Тулган дээн беш тиилекчилер Тываның найысылалында Өг-бүле сесерлиинде тургускан республиканың үлегерлиг өг-бүлелериниң республиканың Хүндүлел самбыразынга саадаар. Тываның Баштыңының грант деткимчези-биле регионалдыг Күш-ажыл болгаш социал политика яамызында социал адырның аныяк специалистер чөвүлели хүндүлел самбыра төлевилелин ажылдап кылган, Тываның чурттакчылары ооң ачызында сөөлгү чылдарда “Чылдың өг-бүлези” мөөрейге тиилээн өг-бүлелерни эки таныыр апарганын сагындыраал.
Тываның Чазааның даргазының оралакчызы албан-хүлээлгени күүседип турар Орлан Сарыглар амгы регион чадазының тергиидекчилеринге байырын чедиргеш, Хүндүлел самбыразынче киргениниң дугайында херечилелди тыпсып, өөрүшкүзүн үлешкен. Республиканың Адалар чөвүлелиниң даргазы Хонук-оол Монгуш, Кызыл хоорайның баштыңы-найысылалдың Төлээлекчилер хуралының даргазы Ирина Казанцева өг-бүлелерни алгаан байырлалга киришкен. Тываның улустуң артизи Станислав Ириль, «Найысылал» ансамбльдиң солистери Мөңгүн-оол Кара-Сал биле Шеңне Намнай байырлалдың маадырларынга хөгжүмнүг байырны чедирип, «Өг-бүлениң ыдык ырын» күүсеткеннер.
Бо чылын регион мөөрейиниң “Алдын өг-бүле” номинациязынга 33 чыл иштинде аас-кежиктиг эгин кожа чурттап, ийи ажы-төлдү кижизиткен, Тожудан күш-ажылдың хоочуннары Евгений Фёдорович биле Кетеван Христофоровна Абрамовтарның өг-бүлези тиилелгени чедип алган. Ийиги черни – Чөөн-Хемчик кожуундан Николай Васильевич биле Светлана Кужугетовна Санаалар алган. 54 чылдың нүүрүн көрген быжыг болгаш эп-найыралдыг өг-бүле ийи ажы-төлдүг. Тожудан эрес-кежээ Баян-оол Бюрбюевич биле Сендажы Демировна Колдарның өг-бүлези чоокта чаа кады чурттаанының 50 чылын демдеглээн. Үшкү черге төлептиг болган өг-бүле дөрт ажы-төлдү төлептиг кижилер кылдыр кижизидип өстүрген.
Бай-Тайга кожуундан Буян Данилович биле Надежда Борисовна Кара-Донгактар тос ажы-төлдүг, “Хөй ажы-төлдүг өг-бүле” номинацияга тиилээн. Тес-Хемден чеди ажы-төлдүг Аяс Даржай-оолович биле Шончалай Кимовна Уштуланнар ийиги черни ээлээн. Үшкү черде – чеди ажы-төлдүң ада-иези, тожулар Алдын-оол Маадырович биле Аяна Сергеевна Хомушкулар болган.
Бай-Тайга кожуунда амыдыралдың кадык овур-хевирин суртаалдап чоруур үлегерлиг өг-бүле Шораан Арбай-оолович биле Айслана Ортун-ооловна Хертектер “Аныяк өг-бүле” номинацияга тиилээн. Өг-бүле дөрт ажы-төлдүң аас-кежиктиг ада-иези, кожуунда хөй-ниити ажылдарының идепкейлиг киржикчилери, сагып чоруур боттары ужур-чаңчылдарлыг. Чеди-Хөл кожуундан Айдың Эрес-оолович биле Солаңгы Сергеевна Ховалыглар ийиги, Кызыл кожуундан Белек Игорьевич биле Инга Борисовна Чульдумнер үшкү черни ээлээннер.
Тожудан Константин Вячеславович база Татьяна Юрьевна Константиновтарның өг-бүлези “Көдээ өг-бүле” номинацияга тиилээн. Улуг-Хем кожуундан Артыш Каадыр-оолович база Рада Кара-ооловна Быштак-оолдар мөңгүннү чаалап алган. А өвүржүлер Оскал-оол Болат-оолович Монгуш биле Белекма Шоомаевна Кертикпен олар хүлер медальга төлептиг болган. Суму болгаш кожуун амыдыралының активчилери бо өг-бүлелер ажы-төлүн чажындан күш-ажылга өөредип, хуу малын тудуп чоруур.
«Өг-бүле – ёзу-ужурларның кадагалакчызы» номинацияның тиилекчилери өвүржүлер - Мерген Белек-оолович биле Чодураа Арандийевна Кууларлар 30 хире чыл иштинде өг-бүлениң ужурларын сагып чурттап чоруур. Чеди-хөлден Айдыс Каң-оолович биле Чодураа Анатольевна Иргиттер ийиги, Тожудан Сылдыс Сергеевич биле Менги Вадимовна Тойлулар үшкү черни төлептии-биле чаалап алганнар.
Россия Федерациязының Күш-ажыл болгаш социал камгалал яамы-биле амыдыралдың берге байдалынга таварышкан ажы-төлдү деткиир фонд “Чылдың өг-бүлези” бүгү-российжи мөөрейни эрттирип, Россияда эң-не тулган өг-бүлелерни сес дугаар чыл эвилелдеп турар. Чыл санында-ла регионнар үш муң хире боттарының төлээлерин мөөрейниң түңнел кезээнче идип үндүрүп турар. Эрткен чылын конукрстуң бүгү-российжи чадазының “Алдын өг-бүле” тускай шаңналынга Александр Ооржак-оолович биле Татьяна Маңнай-ооловна Кууларларның өг-бүлези тиилээнин сагындыраал. А 2021 чылда Тес-Хем кожуундан Кур-Дагба Хорлай-оолович биле Салбакай Тихоновна Ланааларның өг-бүлези мөөрейниң бүгү-российжи чадазынга «Өг-бүле – ёзу-ужурларның кадагалакчызы» номинацияга тиилээн.