Тываның Баштыңы тускай шериг операциязының дайынчыларынга тураскааткан Алдар аллеязын тудар черни тускайлап бээрин шиитпирлээн

20.04.2023 Чурттуң Президентизи Владимир Путин Федералдыг чыышка Айыткалын берип тура, тускай шериг операциязының киржикчилеринге база мөчээн дайынчыларның өг-бүлелеринге адрестиг дуза көргүзер тускай күрүне фондузун тургузарын чарлаан. Тыва Республикага фондунуң салбырын ажыдар организастыг ажылдарны социал айтырыглар болгаш политика талазы-биле ажылдап турар структуралар чорудуп турар. Социал, эмчи, психологтуг, юридиктиг деткимче, санаторлуг-курорт эмнээшкини болгаш реабилитация айтырыгларын шиитпирлээри, өөренир, билиин бедидер, чаа мергежил чедип алыр, ажылга тургустунар, спорт-биле белеткениринге таарымчалыг байдалдарны тургузар айтырыгларны фондунуң дузазы-биле чорудар сорулга салдынган.
Тыва Республикада тускай шериг операциязының киржикчилерин деткиир хемчеглер шагда-ла эгелээн-даа болза, “Ада-чурт камгалакчызы” күрүне фондузунуң регионалдыг салбырының ажыттынары ол деткимче ажылдарының арга-хевирлерин оон-даа калбартыры чугаажок. “Мөчээн дайынчының өг-бүлезинге, шериг опреациязының киржикчизинге социал ажылдакчыны быжыглаар болгаш, оларның айтырыгларын ол-ла черинге шиитпирлээр ужурлуг” – деп, чурттуң баштыңы даалганы берген.
Бөгүн Тываның Баштыңы тускай шериг операциязының үезинде маадырлыы-биле мөчээн оолдарның иелеринге ужуражып, оларның киирген дилээн сайгарып чугаалашкан.
Дайынчы оолдарның авалары кезээде сактып, оларга мөгейигни кылып, аныяк-өскенге мындыг маадырлар чурттап чораан деп чүүлдү сагындырып, төөгүге арттырары-биле “Алдарның аллеязы” деп аттыг тураскаал комплекизин тудуп тургузар черни, тодаргайлаарга, республиканың найысылалында тыва үндезин культура төвүнүң дужунда чер участогун аңгылап бээр дилегни киирген.
Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг, чурттакчы чоннуң социал камгалал адырында чаңгыс аай күрүне политиказын боттандырарының айтырыгларын организастаар ооң оралакчызы Орлан Сарыглар, иштики, информастыг болгаш национал политика талазы-биле оралакчызы Айдың Чюдюк, Чазак даргазының тудуг, архитектура талазы-биле ажылдарын дүүштүрер оралакчызы Александр Брокерт, ТР-ниң тудуг сайыдының албан хүлээлгезин күүседип турар Аяс Хунай-оол, Кызыл хоорайның баштыңы-Төлээлекчилер хуралының даргазы Ирина Казанцева “СВО-га мөчээн оолдар комитединиң” төлээлери иелер-биле ужуражып, дилегни сайгарып чугаалашкан.
Мөчээн дайынчы оолдарның авалары тураскаал комплекизиниң турар чери тодараттына бээрге, чижек-дөзевилелди шыйдырып кылдырарын чугаалааннар. Бо удаада шиитпирлээр айтырыг – аллея каяа турарыл деп. Республиканың күүсекчи эрге-чагырга органнарының төлээлери Кызылдың 17 дугаар школазының чанында шөлге “Тиилелге сесерлии” кылыр планны шагда-ла киирип, “Чурттаар чер болгаш хоорай хүрээлеңи” национал төлевилелдиң “Таарымчалыг хоорай хүрээлеңин хевирлээри” регион төлевилелиниң күүселдези-биле ону чаагайжыдарын шиитпирлээн турган. Ол девискээрде ажылдарның бирги чадазы кылдынган: черни дескилеп тырткан, хөрзүн довуракты төп, ногаажыдылгазын чоруткан, дыштаныр зонаны тускайлаан. Улаштыр мемориалдыг тураскаал комплекизин тудар план бар.
Дайынчы оолдарның авалары ол чер төптен ырак, чоок кижилериниң чыглып алырынга таарымча чогун илереткен. “Иелери биске оолдарывыс – эмнеттинмес сорбу бооп чүректеривисте арткан. Ажыл-агый, орук-чорук аайы-биле, дыштанып-даа чорааш, улуг байырлалдар хүннеринде чыскаал соонда-даа чыглып алырывыста, бистиң дилээн черивис дыка эптиг бооп турар. Ону ажаап карактаарывыста-даа таарымчалыг” – деп, Любовь Дулуш чугаалаан.
“Тускай шериг операциязының киржикчилерин, мөчээн оолдарның маадырлыг чоруун мөңгежидер хемчеглерни деткиир мен. Иелерниң изиг күзелин үндезинге алгаш, Ленин кудумчузунуң эгезинде, Тыва үндезин культура төвүнүң дужунда черни тускайлап бээри чугула боор. Хоорайның ол кезек девискээри алызы барып улуг комплекс-даа апаар чадавас. Ында Ада-чурттуң улуг дайынының киржикчилеринге, афган дайынының хоочуннарынга, аңгы-аңгы дайынчы хөделиишкиннер дайынчыларга тураскааткан мемориалдыг тураскаалдар бар. Ам ол черниң документ саавырын тургузуп, ону хоойлужудуп дамчыдар айтырыгларны шиитпирлээри чугула. “Хоорай девискээрин база долгандыр хүрээлеңни чаагайжыдар” тускай сорулгалыг программага келир чылын киржип, чоннуң ол дээш бадылаашкынын организастааш, тускай шериг операциязының дайынчыларын мөңгежиткен Алдар аллеязын черле тудуп аптар бис” – деп, Тываның Баштыңы шиитпирни үндүрген.
ТШО-га мөчээн оолдарның иелери хөй-ниити комитедин тургузуп алган ажылдап турар. Ам иелер оолдарның алдар-адын мөңгежидип, өөренип чораан школаларынга, ойнап өскен кудумчуларынга оларның аттарын тыпсыр, чурттап чораан бажыңынга мемориалдыг самбыраны азар дээн ышкаш ажылдарны хоойлужудуп алырының аргаларын шиитпирлеп, ол хемчеглерни боттандырарынга дуза кадарын Тываның Баштыңындан дилээн.
Россияның президентизи Владимир Путин тускай шериг операциязының киржикчилеринге база оларның өг-бүле кежигүннеринге дуза көргүзер “Ада-чурт камгалакчылары” күрүне фондузун тургузар чарлыкка атты чоокта салганын сагындыраал. Июнь 1-де республикага юридиктиг, эмчи, психологтуг, культурлуг, санаторлуг-курорт дыштанылгазы дээш, ачы-дузаның аңгы-аңгы хевирлерин көргүзер ажыл-чорудулгалыг ооң салбыры ажылдап эгелээр.