Келир чылын Тывага алды суггат системаларын катап ажылдадыр

Россияның Көдээ ажыл-агый яамызының мелиорация төлевилелдерин сайгарып база шилиир комиссия «АҮК продукциязының экспорту» национал төлевилел-биле акшаландыр Тыва Республикадан үш төлевилелди шилип алган. 2023 чылда республиканың Бии-Хем база Чаа-Хөл кожууннарында 714 гектар суггаттыг черлер көдээ ажыл-агый ажыглалынче кирер. Регион Баштыңының Айыткалында даалгазы-биле, республиканың Көдээ ажыл-агый яамызы Таңды биле Чеди-Хөл кожууннарда суггат системаларын катап тургузар планныг.
Россияның Көдээ ажыл-агый яамызының шилилдезин Бии-Хемниң Тарлагда «малиновка» биле Чаа-Хөл кожууннуң Чаа-Хөл суурунда «Терезин» деп черде суггат системаларын катап ажылдадыр дээн аграржылар Айдын Соскал биле Орлан Балчыйның төлевилелдери эрте берген. Төлевилелдерниң гидромелиоративтиг база культуротехниктиг хемчеглеринге 16,7 млн рубльди үндүрер.
«Төлевилел өртээниң 50 хуузун федералдыг бюджеттен дуглаар болза, 50 хуузун төлевилелдиң күүседикчизи харыылаар. 2023 чылдың республика бюджединде 6,7 млн рубль субсидия акшазын бистиң аргаржыларывысты деткиир кылдыр тускайлаан. Ынчап кээрге киирген төлевилелдерниң 10 хуузун олар салыр» - деп, Тыва Республиканың көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем сайыды Сергей Ондар чугаалаан.
«АҮК продукциязының экспорту» национал төлевилелге киржилге акшазы-биле катап тургустунар суггат системаларындан аңгыда, регион Баштыңының даалгазы-биле, Тываның Көдээ ажыл-агый яамызы Таңды биле Чеди-Хөл кожууннарда «мажаалык», «кочетов», «элегес» суг бугаларын эде чаартыр ажылдарны чорудар. Көдээ ажыл-агый яамызының специалистериниң бодалы-биле алырга, ол суггаттыг объектилерни ажыглалче киирери, ажыглал чок чыткан 2,6 муң га черден ийи-үш катап хөй дүжүттү алыр магадылалдыг.
«Бо чылын кааңдаашкын чер ажылынга улуг каражаны чедирген – деп, «Тывамелиоводхоз эргелели» ФКБА директорунуң албан-хүлээлгезин күүседип турар Владимир Белобородов чугаалаан. – Бо үш системаны шилип алган ужуру болза, ында черлер дүжүткүр, а суг бадырары улуг чарыгдалдар чок. Республикада суг бугалары черле турган болгаш, ол чаагай дүжүттү магадылап, чаа ажылчын олуттарны тургузар».
Республика Баштыңы Владислав Ховалыг, ТР-ниң Дээди Хуралынга Айыткалында, 2023 чылда көдээ ажыл-агыйының мурнады боттандырар айтырыы - мелиорацияны хөгжүдүп, суггат системаларын катап ажылдадыры деп айытканын, сагындыраал.