Тывада хоруглуг бүдүмелдер ажыглаарынга туралыг назы четпээннер саны кызырылган

Тывада өөредилге организацияларынга база назы четпээннерге профилактиктиг эмчи хыналдазының үезинде чоруткан социал-психологтуг шинчилелдер түңнелин үндүрген. Социал-психологтуг шинчилел – сургуулдарның наркотиктиг болгаш албаарадыр бүдүмелдер ажыглап турарын эге чадазында илередир хемчеглерниң бирги чадазы болур. Республикада хоруглуг бүдүмелдер ажыглаарынга туралыг база ону ажыглап турар элээдилерниң саны эвээжээнин шинчилелдерниң түңнелдери көргүскен.
Регионнуң Өөредилге яамызының дыңнадыы-биле алырга, чыл дургузунда социал-психологтуг шинчилелче республикада 13-18 харлыг 29037 элээдилерни хаара туткан, оларның 23038-и – школачылар, 5999-у - профессионал өөредилге черлериниң сургуулдары. Тест эрткен шупту кижиниң 0,52 хуузу, азы 153 назы четпээннер (152 өөреникчи, 2 студент) – ондактыг бөлүкте кирип турар. Эрткен чылын ол бөлүкке 952 кижи кирип турарын демдеглээлиңер.
Шинчилелге 178 өөредилге организациялары - 161 школа база 17 ОПӨ албан черлери киришкен. Бо чылын Чаа-Хөл кожууннуң Шаңчы база Таңдының Чал-Кежиг школаларының өөреникчилери тестини эрткен. 11 өөредилге организациялары: Эржей, Катазы, Дүрген, Тоолайлыг, Хамсыра, Сыстыг-Хем, Хөлчүк суурларның школалары, Чербиниң, Хөндергейниң дузалал школалары база Кызыл-Арыгның школа-интернады, кадыкшылы кызыгаарлыг уругларның 10 дугаар школазы билдингир чылдагааннар-биле тестиге бо чылын киришпээн.
Чогумчалыг эвес школаларда өөреникчи бүрүзүнге программа тургузарынга методиктиг дузаны көргүскен.
Тыва Республикада Россияның ДОСААФ РС баазазында өөренип турар назы четпээннерге ноябрь 24-те тестини кылдырткан, түңнелдери эки болган.
Тестированиеже эрткен чылга деңнээрге, бо өөредилге чылында 4,5 муң кижи хөйнү хаара туткан. Чадаанадан бир элээди оол бо чылын база катап ондактыг бөлүкче кирген, а эрткен өөредилге чылында 5 ындыг өөреникчи турган.
Эмчиниң бижии чокка психоактивтиг бүдүмелдер ажыглап турар назы четпээннерни база аныяктарны эртежик илередир дээш, Кызыл хоорайда база 16 кожуунда (Тере-Хөлден аңгыда) 6366 өөреникчини (планда - 6107) эмчи шинчилгезинче хаара туткан. Оларның 5954-ү – школачылар, 412-и - студентилер. 43 кижиниң албаарадыр бүдүмелдерге эрткен баштайгы хыналдазының түңнели “кадар” болган (эрткен чылда – 7000 кижиден 81 кижиде), химиктиг-токсикологтуг чүүл 9 кижиде барын бадыткаан (эрткен чылда – 27). Диспансер учедунда 5 кижини тургускан. Хоойлу езугаар төлээлери чөпшээрешпээнинден дөрт кижини учетче албаан. 211 кижи профилактиктиг эмчи хыналдазын эртеринден шуут ойталаан: Кызыл хоорайда 73, Тожуда 61, Бии-Хемде 33, Каа-Хемде 21, Чаа-Хөлде 8, Чөөн-Хемчикте 1 кижи. Эрткен чылга деңнээрге, хыналдадан ойталап турарларның саны ийи катап өскени айтырыгны тургузуп тура деп, яамы демдеглээн. Тывада өөреникчилер ортузунда наркотиктиг бүдүмелдерге удур профилактика ажылын чорудуп турарындан, ооң ажыглалының ниити көргүзүү 0,14 хуу кызырылганы демдеглеттинген.