Дыштанылга хонуктарында уругларның айыыл чок чоруун хандырар хемчеглерни Тываның Чазаанга чугаалажып сайгарган

01.11.2022 Күскү дыштанылга үезинде эң чугула айтырыгларның бирээзи - уругларның айыыл чок чоруунуң хандырар айтырыгны Владислав Ховалыг аппарат хуралында көдүрген. Республика баштыңының негелдези-биле дыштанылга хонуктарында школачыларның хостуг үезин чөптүг организастаар ведомстволар аразының хемчеглер планы тургустунганын сагындыраал. Ында октябрьның 29-тан ноябрь 9-ка чедир кичээлден дашкаар янзы-бүрү хемчеглер кирген. Ол хүннерде профилактика субъектилери назы четпээннерниң кем-херек база корум-чурум үрээшкиннерин болдурбас ужурлуг. Өөредилге яамызы дыштанылга бүдүүзүнде өөреникчилер ортузунга корум-чурум үрээшкиннеринге профилактика талазы-биле координация чөвүлелин чыып, муниципалдыг өөредилге эргелелдериниң начальниктери, өөредилге черлериниң удуртукчулары, ТР-ниң уруглар эргелериниң талазы-биле бүрүн эргелиг төлээ, Россияның ОБЯ ТР-де КЭ база ОШААЧКИ төлээлери-биле кылыр ажылдарны чугаалашкан. Ындыг болзажок, координация чөвүлелиниң хуралының эртенинде, Таңды кожуунга айыыл-халаптан бичии оол мөчээн. 12 харлыг оол караңгыда, Бай-Хаактың төп кудумчузунуң бирээзинге, терге мунуп алгаш чорда, автомашина үстүргенин истелге тодараткан. Полиция ажылдакчылары айыыл-халаптың чылдагааннарын истеп турар. Өөредилге яамызы, ОШААЧКИ эргелели оруктарга айыыл чок чоруктуң дүрүмнериниң талазы-биле ажылды аныяк-өскен ортузунга тайылбырлап, ажы-төлдүң даштыкы хевинге база өөренир сумказынга чырыкка чырый бээр камгалал демдектерни даарап (чыпшырып) бээр кылдыр ада-ие ортузунга ажылды идепкейжидер даалганы алган. Күскү-кышкы үеде, караңгылай бергенде, школаже баар-кээрде шак ындыг камгалал демдектер бичии кижиге эргежок чугула херек чүүл болур. Оон аңгыда, школаның балансызында автобустарның бөгүнгү байдалы кандыгыл, ону канчаар ажыглап турарыл, кышкы үеде ажылдаарынга белен бе дээн ышкаш чүүлдерни хынаар даалганы өөредилге яамызынга берген. Бо чоокта школа автобузунуң чолаачызы уруглар аргыштырылгазында айыыл чок чорук талазы-биле улуг частырыгны кылганы бүрүткеттинген. Аас-кежик болуп, багай чүве болбаан. Караңгылай бергенде Бай-Хаакка болган айыыл-халап, республиканың муниципалдыг тургузугларында кудумчу чырыы багай деп айтырыгны ала чайгаар көдүрүп келген. Владислав Ховалыг кожуунга болган ол болуушкунну анализтеп, ол айтырыгны шиитпирлээри-биле чеже акша-хөреңги херегин санап көөрүн Орук-транспорт комплекизиниң яамы специалистеринден негээн. Уругларның амы-тынынга болгаш айыыл чок чоруунга озал-ондакты чүгле оруктар база тургуспайн турар. Чазак даргазының социал айтырыглар талазы-биле оралакчызы Елена Хардикова чурттакчылыг черлерде уругларны магнит ышкаш бодунда хаара тырттып турар октаттынган, азы чедир туттунмаан тудугларже кичээнгейни углаарын муниципалдыг тургузуглар баштыңнарынга сагындырган. Кожуун даргалары ындыг объектилерни контрольдаар харыысалгалыг кижилерни салырын сүмелээн. Дыштанылга хонуктарында республиканың культура, өөредилге болгаш спорт албан черлери уругларны боттарынче хаара тудуп ажылдаар ужурлуг. Ылаңгыя амыдыралдың берге байдалында таварышкан, чедимче чок өг-бүлелерден ажы-төлче онза кичээнгейни салыр. Өг-бүлеге болгаш уругларга социал дуза төптеринде, немелде өөредилге төптеринде, спортчу болгаш культура албан черлеринде оларга хемчеглерни организастаан. Тываның Өөредилге яамызының албан езунуң сайтызында «Күскү дыштанылга» деп кезээнде шупту хемчеглерниң планын көрүп ап болур.