Мал чеминиң белеткелин шалыпкын доозар

19.09.2022 Бөгүн республика Чазааның аппарат хуралынга ТР-ниң Көдээ ажыл-агый яамызының сентябрь 16-да сан-көргүзүүнге даянгаш берген медээзи алырга, республика 182,7 муң га черде сигенни кезип, 172,2 муң газында мал чемин чыып, бөлген. Ниитизи-биле 195,4 муң тоннаны кезип (эрткен неделядан +40,2 муң тонна хөйнү), азы планның 75,2% күүсеткен.
Чайгаар үнген 175,5 муң тонна, тараан 7,7 муң тонна сиген белеткеттинген. Эрткен чылдың бо үезинде – 287,5 муң тоннаны, азы планын 114% күүседип алгаш турган.
Республиканың сигенчилери бир гадан ортумаа-биле 11 центнер сигенни кескен (2021 чылда – гадан 14-15 ц).
Чоннуң хууда дузалал ажыл-агыйлары эң хөй – 131,6 муң тонна сигенни белеткээн. Тараачын-арат ажыл-агыйлары – 33,5 муң тонна; көдээ ажыл-агый бүдүрүлгелери – 14,4 муң тонна; дузалал ажыл-агыйлары – 1,5 муң тоннаны белеткеп алган.
Бир эвес кожууннар аайы-биле көөр болза, план езугаар күүселде мындыг:
Бай-Тайга – 90%; Барыын-Хемчик – 89,3%; Чөөн-Хемчик – 65,5%; Каа-Хем – 96,2%; Кызыл – 83,7%; Мөңгүн-Тайга – 56%; Өвүр – 84,4%; Бии-Хем – 87,8 %; Сүт-Хөл – 72%, Таңды – 101,4%, Тере-Хөл – 98%, Тес-Хем – 73,4%, Тожу – 75,9%, Улуг-Хем – 62,3 %, Чаа-Хөл – 41,7 %, Чеди-Хөл – 75,9%, Эрзин – 59,9 %.
Сүт-бараан фермаларынга хоолулуг мал чеми – сенажты 135 тонна белеткээн, планның чүгле 7 хуузу. Бии-Хем кожууннуң “Туран” сыын ажыл-агыйы” КУБ 35 тоннаны, планның 4,1 хуузун, Оюн Ч.Х. – 100 тоннаны, планның 8,7 хуузун кезип алган.
Чөөн-Хемчик, Каа-Хем база Чаа-Хөл кожууннар хоолулуг мал чеминиң белеткелин эгелевээн.
Мөңгүн-Тайга, Тожу, Сүт-Хөл, Тере-Хөл, Тожу, Чаа-Хөл база Эрзин кожууннардан аңгыда, 11 муниципалдыг тургузуглар бо чылын 1 167 тонна мал чеминиң муниципалдыг курлавырын белеткээр ужурлуг, эрткен чылдыындан 17 хуу эвээш.
Ооң 389 тонназы, планның 33 хуузу белеткеттинген: Бай-Тайга – 7 тонна (120 тонна белеткээр планның 6 хуузу), Чөөн-Хемчик – 10 тонна (10 %), Каа-Хем – 150 тонна (75 %), Кызыл – 32 тонна (64 %), Өвүр – 45 тонна (45 %), Бии-Хем – 35 тонна (100 %), Таңды – 80 тонна (40 %) база Чеди-Хөл – 30 тонна (100 %).
Мал чемин белеткээр кампанияда 564 бригада ажылдап турар (неделяда 209 бригада немешкен), ында 4274 кижи хаара туттунган (+683). Ажыл чок 538 хамаатылардан (+783) база 168 волонтерлардан (+25) бригадаларны чыгган.
Тываның Баштыңы республика девискээринде мал чеминиң белеткел кампаниязын сентябрьның 25-ке чедир шалыпкын доозарын негээн. Чөөн-Хемчик, Каа-Хем, Чаа-Хөл кожууннар сенаж база силос белеткээрин дүрген эгелээр ужурлуг. Ылаңгыя Чөөн-Хемчиктиң Иймеде мини-ферма, Каа-Хем кожуунда “Каа-Хемский” МУБ, Чаа-Хөл кожуунда Балчый О.Б. ТАА ол талазы-биле ажылды шалыпчыдар ужурлуг. Барыын-Хемчик, Улуг-Хем, Тес-Хем кожууннар муниципалдыг мал чеминиң курлавырын белеткээринче дарый кирерин ол айыткан.