Тывада одалга сезону эгелээн

15.09.2022 Тываның эң улуг чылыг бүдүрүлгези – Кызылдың ЧЭТ сентябрьның 15-тен Кызыл хоорайның база Каа-Хем суурнуң социал ужур-дузалыг объектилеринче чылыгны берип эгелээрин дыңнаткан. Муниципалдыг тургузуглар чагыргалары одалга сезонун эгелээр шиитпирни үндүрген. Чаа-Хөл, Чеди-Хөл база Улуг-Хем кожууннар удуртукчулары төпчүткен одалганы бээр дугайында доктаалдарны үндүргенин регионнуң Одалга болгаш энергетика яамызы дыңнаткан. ТЭК, ЧКА база социал адырда объектилер 90 хуу белен. Бо чылын одалга сезонунуң белеткелинче республика бюджединден 126,9 млн рубльди тускайлаан.
Ээлчеглиг сезон дооступ, чылыг-электри дериг-херекселдерин септеп-селиири-биле одалга сезонунге белеткелдер эгелээр. Муниципалдыг тургузугларда ажылды хайгаарап турар тускай комиссия бар. Республика комиссиязының дыңнатканы-биле, бөгүнде социал объектилер 94 хуу эки белеткенгенин көргүскен. Чуртталга-коммунал ажыл-агыйларының объектилери графиктен бичии-ле озалдап, 90 хуу белен. А чылыг-энергетика комплекизиниң объектилеринде ам-даа септелге ажылдары уламчылап турар болгаш, 88 хуу белен.
Тываның Баштыңы Владислав Ховалыгның даалгазы езугаар, ТЭК бүдүрүлгелеринге, “ТЭК-4” күрүнениң унитарлыг бүдүрүлгезиниң удуртулгазында Ак-Довурак, Шагаан-Арыг хоорайларда база Чаа-Хөл, Хову-Аксы суурларда объектилерге улуг хемчээлдиг септелгелерни кылган. Чижээ Ак-Довурак хоорайның ТЭК-4-түң котельнаязының 6-гы котелун бүрүнү-биле чаарткан. «ТЭК-4» КУБ-туң Ак-Довурак участогунуң начальниги Александр Дубков одалга сезонунга кол котлоагрегаттар беленин дыңнаткан. Бо чылдың октябрьда арткан ажылдар доостур.
«ТЭК-4» КУБ-туң Шагаан-Арыг участогунуң начальниги Аян Кызыл-оол бешки котелге капитал септелге кылдынганын дыңнаткан.
Тываның Баштыңы Владислав Ховалыгның бодунуң киржилгези-биле, ТР-ниң ЧКА яамызы Таңды кожууннуң Бай-Хаак суурда төп котельнаяга дээш, Алтай крайда «Промкотлоснаб» заводка бүдүрген ийи котелду садып алган. Хуусаазын төндүр ажылдаан эрги котелдарның орнунда оларны бо чайын тургускан.
Яамының дыңнатканы болза, Шагаан-Арыг, Кызыл-Мажалык, Бай-Хаак, Сарыг-Сеп, Хову-Аксы база Туранда чуртталга-коммунал ажыл-агыйының хөй аал чурттаар бажыңнары кышка белениниң паспортун алган. Кызыл, Ак-Довурак, Чадаана хоорайларда, Каа-Хем суурда хыналдалар ам-даа чоруп турар.
Бөгүнде республиканың шупту социал объектилерин хөмүр-биле хандырган. Ыраккы соңгу чүкке хамаражыр кожууннарже кадыг одаар чүүлдү бирги ээлчегде чедирген. Тывада 13 муниципалдыг тургузугда хөмүр одаар 31 чурттакчылыг ындыг черлер бар.
Тес-Хем кожууннуң үш сумузунда: Ү-Шынаа, О-Шынаа база Ак-Эрикте “соңгу чүк сөөртүлгези” болур 1762 тонна хөмүрнү дүжүрген. Тес-Хемде 38 социал албан черлери чогуур одаар чүүл-биле – 5300 тонна хөмүрнү алган, ам одалганы берип болур деп, кожуун чагыргазы дамчыткан.
Ыраккы Мөңгүн-Тайга кожуунда 19 социал объектилер: школалар, уруглар садтары, библиотекалар, культура бажыңнары база эмнелге албан черлери ажылдап турар. Тус чер чагыргазының медээзи-биле алырга, бөгүнде одалганы эгелээринге четчир 169 тонна хөмүрнү сөөртүп эккелген. График езугаар ол ажылды ам-даа уламчылаар.
Чер-черлерде специалистерниң арга-мергежилинден база шалыпкынындан одалга системазын ажылдадыры хамааржыр деп, Кызылдың ЧЭТ демдеглээн. Социал объектилерже база хөй аалдыг бажыңнарже чылыгны бээри коммунал ажылдакчыларның онза харыысалгазында.
Тываның Чазааның даргазының оралакчызы албан-хүлээлгени күүседип турар Александр Брокерттиң башкарылгазы-биле, одалга болгаш энергетика сайыдының хүлээлгезин күүседип турар Владимир Фунтиков одалга сезонунуң таарымчалыг эрттиреринге улуг харыысалгалыг.