Россия хүнүнде Тывага «Колыбель моя. Кавай» деп фестиваль болуп эрткен

Фестиваль республиканың шупту булуңнарындан база Тываның девискээринде чурттап турар чоннарның төлээлерин чыып, салгал  дамчып келген өг-бүлениң үнелиг эди болур чүс ажыг кавайларны делгээн.   Кавайлар делгелгезинден аңгыда, фестивальдың аалчыларын чуруктар конкурузу, мастер-класстар база өпей ырга турскааткан концерт манап турган.

Президентиниң Культура инициативаларының  фондузу «Колыбель моя. Кавай» төлевилелди  грант-биле деткээн. Фестивальдың түңнелинде,  тываларның кавай культуразынга хамаарышкан бүгү информацияны чыынды кылдыр үндүрер, а ук хемчегни регионнар аразынга база эрттирерин планнаан.

Кавайлардан аңгыда, камгалалдар, ойнаарак-талисманнар, кавайга азар хол-биле кылган өске-даа эдилелдерни делгээн. Мастерлер ыяштан, хөмден кавайны кылырынга, а арга-дуржулгалыг авалар чаш төлдү чөргээринге мастер-класстарны бараалгаткан.

Кызыл база Ак-Довурак хоорайлардан, ол ышкаш 17 кожуундан киржикчилер 154 чуруктарны делгээн. 6-дан 18 хар чедир бичии чурукчулар, уран чурулга школаларының өөреникчилери, культура бажыңнарында, школаларда клуб каттыжыышкыннарының киржикчилери кавайга база өпей ырга тураскааткан чуруктарны чуруп, сонуургаткан.

Фестиваль үезинде өпей ыры күүселдезинге мөөрейни база организастаан. Конкурстуң тиилекчилери – 18 күүседикчи Арат шөлүнге байырлал концертинге киришкен.

Апрель, майда социал четкилерге болган фестивальдың бирги чадазынга республиканың булуңнарындан киржикчилер кавайының төөгүзүнге хамаарышкан медээлерни салган. Сүт-Хөл кожууннуң Ишкин суурдан Галина Онда мынчаар сагынган: “Бо кавайның бир дугаар ээзи мен. Мээң соомда авам үш оолдуг болган. Кавайны кижи бүрүзү кылып шыдавас – мастер кижиниң төрүттүнген чылы дошкун бе, меңгизи кандыгыл деп, албан көөр. Бир эвес мастер кадыг чылда төрүттүнген боорда меңгизи кара болза, ол кижи кавай кылбас...  Авам көңгүс аныяанда 50 харлыында чоруй барган. Аарып чыткаш, кавайымны карактап кадагалаарымны чагаан. Оон бээр камныг кадагалап, бодум уйнуктарым бо кавайда аадып чор мен...». 

Фестивальдың бир киржикчизи – Эржей суурда көдээ клуб эргелекчизи Акатьева Наталья Юрьевна 2003 чылда кылган кавайны делгелгеде эккелген. Бо хүнге чедир ол кавайга ооң төрелдериниң 10 хире ажы-төлү чайгадып өскен. Азып алыр кавайны кылырынга ооң эжи Анастасия Колегова дузалашкан. Кавайның ээзи база авазының кавайынга өпейледип өскен. Узуну 66 см, калбаа 35,4 см ооң кавайын кылын брезентиден кылган.

«Бо чылын Эржей сумузунга «Сорунза» губернатор төлевилели-биле чаа культура бажыңын тудар. Ону четтикпейн манап тур бис. Клубтуң бир булуңунга кавай дээн ышкаш, шаандакы эдилелдерни чыып делгээр бодалывыс бар» - деп, Наталья Акатьева чугаалаан. 

 Фестивальга киржикчилерниң база көрүкчүлерниң улуг сонуургалдыын өөренип көргеш, бо хемчегже кожаларны чалап, регионнар аразынга эрттирип көөр деп организаторлар түңнээн. Хемчегниң түңнели-биле кавайның төөгүзү, ону канчаар, чүден кылырын көргүскен, база кавай культуразының төөгүзүн бижээн тускай чыынды номчугашты кылыр.