Донбасста бистиң оолдарывыс. «Барс» эки турачылар отрядының командири: «Тывадан эки турачыларның төрээн болгаш чоок кижилеринге четтирдивис!»

09.06.2022 Тыва Республиканың Баштыңы Владислав Ховалыгның адынга Луганск Улус республикада шериг операциязында киржип турар “Барс” эки турачылар 2-ги мотоадыгжы ротазының отряд командири Р. Бурьянның тыва эки турачыларывыстың эрес-дидим чоруунуң дугайында чагаазы келген. Командир тыва эки турачылар-биле эгин кожа дайылдашкаш, оларның коргуш чогунга чоргаарланып, тыва эки турачыларның маадырлыг чоруун чаңгыс чер-чурттуглары билген турар ужурлуг деп бижээн.

“Тыва Республиканың Баштыңы
Ховалыг В.Т.-ге

Хүндүлүг Владислав Товарищтайевич!
Мен, тускай шериг операциязында идепкейжи киржип турар «БАРС» эки турачыларның 2-ги мотоадыгжы ротазының 6-гы отрядының командири, халажылгада гвардияның подполковниги Бурьян Р. В мен. Луганщинада Киров районнуң Новотошковское чурттакчылыг чер чоогунда нацистер-биле дайылдажып турар бис.
Чугула ажыл-херээңерден чардыктып турарым дээш буруузунмушаан, бо чагаага бичии үени тыптар боор деп идегеп тур мен. Силерниң чаңгыс чер-чурттугларыңар кайы хире дайылдажып турарын дыңнадыксап тур мен.
2022 чылдың апрель 27-де бистиң «БАРСка» база катап шериглер немей келген. Чаа келген, эки билбезим чонче кичээнгейни салып, кыдыындан хайгаарап көрдүм. 23 кижи болду. Өске эки турачыларга көөрге, кезээде боттарынга чоок, чыпшыр чыскаалдыр туруп алырын эскердим. Аңаа таарзынгаш, бо оолдарны мээң ротамче шилчидиптерин дилээримге, батальон командири чөпшээрешти. Дараазында хүнде, тулчуушкун үезинде, чоок таныштым. Тыва Республикадан эки турачылар болду. Чаа дайынчы эштеривис шавар халдаашкын-даа үезинде, тулчуушкун соонда хостуг үезинде-даа, каш санныг бөлүк-биле дайынчы даалгалар күүседип-даа тургаш, эптиг-найыралдыын көргеш, чүгле тывалардан тургустунган взвод тургузар шиитпирни хүлээп алдым. Кажан бистиң эрлеривис дайынчы даалга алгаш-ла, ону төлептии-биле күүседип каарга, шын шиитпирни үндүргенимге чигзинмээдим. Бөгүнде 19 тываларны күрүне шаңналдарынче киирген, оларның алдызын – ийи дакпыр катап.
«БАРСтың» 6 эки турачылары билбези арга-арыглыг черде нацистерниң быжыглаттынган районун чидириг чокка эжелеп алганы, рота командири меңээ, шупту хуу составка улуг чоргаарал болган. Чүгле бистерниң эвес, а ЛУР-нуң «ПРИЗРАК» улусчу милициязының аңгы батальонунуң арга-дуржулгалыг дайынчыларының безин үш ажыг неделя иштинде ап чадап черин эжелеп алганы, алдар. Ол мынчаар болган.
2022 чылдың май 31-де, 2-ги «тыва» взвод, дайзынның туружун чажыт хайгаарап, бистиң кол күжүвүстүң тылынче ол квадраттан дайзынның кирерин болдурбас дайынчы даалганы күүседип турган. 2022 чылдың июнь 1-де улуг начальниктен ол квадратта дайзынның от точкаларының туруштарын база санын тодарадыр тулчуушкуннуг разведка чорудар дужаал келген. 2-ги взводтуң командири, ефрейтор Шивит А.А. беш эштери-биле дайзынның шөлүнче киргеш, билдинмес кылдыр чажырып, быжыглап дерээн бирги бедикке оожум кедеп чеде бергеннер. Чүү-даа болур болза черле дүжүп бербес деп дугурушкаш, ыш адаанга чаштынмышаан, амы-тынын артынга каггаш, халдап киргеш, бирги от оңгузун эжелеп алганнар. Дайзын угаан-кудун ышкынгаш, боттарының камгалалынче ырбап дезипкен. Шивит Андрианның бөлүү өске эштеринден быжыглаашкынны ап, эрес-дидим база бир демниг чоруун көргүзүп, ол районну дайзындан арыглаан. Чаңгыс-даа чидириг чокка! Биске ол бедиктер ол хире херек болгаш, хенертен бистии апарганындан, бичии уруглар ышкаш өөрүп, тыва дайынчылар-биле кады тулчуп чоруурувуска чүден артык чоргаарланып турдувус.
Бо сөөлгү тулчуушкун Силерни бо чагаа-биле хөлзедиптерин албадапты. Бодуңарның чаңгыс чер-чурттугларыңарны төлептии-биле бээр аъткарып тура, олар канчаар тулчуп турарын билген турар ужурлуг силер деп бодаарым ол. Командири мен, сагыш-сеткилимден четтирдим деп, чугаалаксадым! Тывадан мээң дайынчыларымның төрээн болгаш чоок кижилеринге черге чедир мөгейип, четтиргеним илереттим. Олар боттарының маадырларынга чоргаарланзыннар!
Бисте балыгланган оолдар база бары хомунданчыг. Ол дээрге Шойдан Бегзи, Чыжыр-оол Аянчы (ам база дайынчы одуругда!), Чубаков Алтынбек, Намдан Валентин олар-дыр. Оларга четтирдивис! Оолдар тулчуушкун үезинде эрес-дидим тулушканнар, оларның балыгланган хомудалын дайзындан бүрүнү-биле негеп алыр бис.
Тывалар – чүгле дидим болгаш коргуш чок дайынчылар эвес, а дыка салым-чаяанныг кижилер болду. Дайынчы даалгалар аразында дыштанып турувуста, бот-тывынгыр концерттерни көргүзүп, хостуг үевисти каастай бээрлер. Тываларның сыгыдынга деңнээр чүве чок-тур! Орус поэттерниң шүлүктери, баянга, гитарага ыры-шоор, Тываның тайга-сыннарының дугайында чугаалар кижини элзедиптер. Кады дайылдажып, кады дыштанып, дайында мынчаар кады чурттап чор бис.
Чагаамны доозуп тура, 2-ги «тыва» взводтуң эки турачыларының аттарын маңаа бижиптейн:
1. Взвод командири - ефрейтор Шивит А.А.,
2. Снайпер - ефрейтор Донгак О. Д.,
3. Адыгжы - анаа дайынчы Маадыр А. Ч.,
4. Улуг адыгжы - анаа дайынчы Монгуш Б. Д.,
5. Пулемётчу - анаа дайынчы Оюн А. К.,
6. Пулемётчу - сержант Ондар А. О.,
7. Снайпер - улуг сержант Чубаков А. Ж.,
8. Адыгжы-санитар- анаа дайынчы Сарыглар Х. И.,
9. Улуг адыгжы - анаа дайынчы Хандываа А. О.,
10. Гранатомётчу - анаа дайынчы Ондар В. В.,
11. Улуг адыгжы- анаа дайынчы Содун А. А.,
12. Сапёр - сержант Куулар М. Х.,
13. Пулемётчу - сержант Тюлюш Ш. О.,
14. Снайпер - сержант Чалба Э. Д.,
15. Сапёр - сержант Ондар А. А.,
16. Адыгжы - улуг сержант Танзын М. Т.,
17. Взвод командири турган прапорщик Шойдан Б. А. (тулчуушкун үезинде миномёт адыышкынындан солдаттарын чайладып тура холу сыйылган),
18. Салбыр командири - сержант Намдан В. Н.,
19. Сапёр - анаа дайынчы Ооржак М. С.,
20. Гранатомётчу - биче сержант Кара-Сал Д. К.,
21. Салбыр командири - сержант Монгуш А. А.,
22. Сапёр - улуг сержант Чыжыр-оол А. А.,
23. Гранатомётчу - анаа дайынчы Ховалыг Б. С.. “